Khơi thông cơ chế thị trường, tiếp sức hàng không Việt

Chiều 24/2, tại Hà Nội, Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng không Việt Nam (VABA) chủ trì tổ chức Tọa đàm “Khơi thông cơ chế thị trường, tiếp sức hàng không Việt” với sự tham gia đóng góp ý kiến của lãnh đạo đại diện các Bộ, ban ngành trung ương, các chuyên gia tài chính – kinh tế - hàng không, các doanh nghiệp hàng không.

Tại tọa đàm, TS. Bùi Doãn Nề, Tổng Thư ký Hiệp hội VABA cho biết, năm 2022, các hãng hàng không Việt Nam đã khai thác 305.080 chuyến bay thương mại, tăng gấp 2,34 lần so với năm 2021 và bằng 90,2% chỉ số tương ứng của năm 2019, trước khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát. Phó Chủ tịch VABA nhận định dịch bệnh COVID-19 đã gây ra những xáo trộn đáng kể đối với thị trường và cơ hội phát triển của ngành hàng không.

Theo ý kiến của các chuyên gia hàng không, tài chính nhận định, sự phục hồi của các doanh nghiệp vận tải hàng không trong chuỗi cung ứng vẫn tiếp tục phải đối mặt với nhiều yếu tố bất lợi mới.

Giá nhiên liệu bay (Jet A1) liên tục tăng vọt trong năm 2022, có thời điểm đạt mức trên 160 USD/thùng. Bình quân cả năm 2022, giá nhiên liệu bay đạt 130 USD/thùng, tăng khoảng 80% so với mức trung bình của năm 2021. Trong giai đoạn trước mắt, giá Jet A1 vẫn được dự báo dao động ở mức 110-130USD/thùng, gây bất lợi lớn cho các hãng hàng không, trong bối cảnh chi phí nhiên liệu chiếm tới hơn 40% tổng chi phí khai thác.

Bên cạnh đó, USD tăng giá khoảng 9% so với VND trong năm 2022 cũng gây áp lực tài chính lớn cho các hãng bay, khi đây là đồng ngoại tệ được sử dụng phổ biến nhất để thanh toán các chi phí hoạt động, như: phí mua nhiên liệu, thuê mua tàu bay, dịch vụ thuê ngoài phục vụ hành khách. Đây đều là các nhân tố ảnh hưởng mạnh tới khả năng điều tiết giá cả một cách hiệu quả của các hãng bay, cũng như toàn thị trường. Do đó, trong ngành hàng không nội địa đang tồn tại một nghịch lý là mặc dù doanh thu tăng mạnh, nhưng nhiều hãng bay vẫn báo lợi nhuận ở mức âm.

Đứng trước ngưỡng cửa hồi phục và phát triển trong giai đoạn mới, bên cạnh sức mạnh nội tại, đại diện 5 hãng hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines bao gồm Vasco, Vietjet Air, Bamboo Airways, Pacific Airlines và Vietravel Airlines) đều bày tỏ mong muốn sẽ có những trợ lực mới đến từ cơ chế chính sách của Chính phủ để ngành hàng không Việt Nam có thể khôi phục lại như trước giai đoạn dịch COVID-19 (giai đoạn trước 1/2020).

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Nguyễn Mạnh Quân, Tổng giám đốc Bamboo Airways cho rằng giá nhiên liệu và tỷ giá, giá dịch vụ đầu vào đều tăng, trong khi giá thành cơ quan quản lý Nhà nước đã ban hành từ năm 2015 so với thời điểm 2023 là đã không còn phù hợp với thay đổi quốc tế và trong nước. Vì vậy thông qua diễn đàn này, Tổng Giám đốc Bamboo Airways gửi kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải khẩn trương xem xét điều chỉnh giá trên cơ sở đúng quy định pháp luật theo thực tế yếu tố đầu vào.

Theo TS. Bùi Doãn Nề, dưới tác động của dịch bệnh, trong khoảng 5 năm tới, sự phục hồi và sự phát triển của ngành hàng không Việt Nam chịu thêm tác động của những nhân tố chủ yếu: Diễn biến của dịch bệnh COVID-19 và mức độ kiểm soát dịch bệnh; Sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu và trong nước, đặc biệt là sự phát triển của ngành du lịch; Năng lực và thực tế tái cấu trúc của các doanh nghiệp ngành hàng không; Mức độ hội nhập của ngành hàng không ở khu vực và trên phạm vi toàn cầu; Tác động tổng hợp từ các chính sách của Nhà nước.

PGS.TS Trần Đình Thiên - chuyên gia kinh tế, nhận định dịch COVID-19 cũng chính là cơ hội liên minh cho các hãng hàng không để thay đổi quan điểm, chiến lược của thị trường hàng không với sự hỗ trợ của Nhà nước.

PGS.TS Trần Đình Thiên cũng đồng quan điểm cần ủng hộ bỏ khung giá trần để theo cơ chế thị trường, tạo nền tảng phát triển lành mạnh cho hãng bay. Bên cạnh đó, Nhà nước cần có các công cụ để giám sát, điều tiết thao túng giá cả, độc quyền để làm tổn hại đến người tiêu dùng.

TS.Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV và Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia nhận định khả năng phục hồi 85% vào cuối năm 2023 còn mong manh. Nếu đến 100% thì giữa hay cuối năm 2024 mới phục hồi nên khả năng cắt lỗ là rất khó. Vì thế, Nhà nước tiếp tục cân nhắc có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp hàng không, bên cạnh đó cũng cần kiểm soát tốt giá xăng dầu.

Theo công bố của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) trong năm 2022, Việt Nam đứng vị trí số 1 trong danh sách 25 nước có thị trường hàng không nội địa phục hồi nhanh nhất thế giới. Ngay từ tháng 4/2022, thị trường vận chuyển hàng không quốc nội đã ở mức tương đương cùng kỳ năm 2019. 69 đường bay nội địa đã được các hãng hàng không tái khai thác, mở mới và tăng tần suất. Nhờ vào sự bùng nổ nhu cầu di chuyển trong giai đoạn cao điểm hè, sản lượng khách nội địa đã hồi phục hoàn toàn và tăng trưởng 40 – 42% so với cùng kỳ năm 2019 trong các tháng 6 - 8/2022.

Ở thị trường quốc tế, các hãng hàng không đã khôi phục 118 đường bay, kết nối từ 9 sân bay Việt Nam đến 24 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, vận chuyển 11 triệu lượt khách quốc tế, gấp 22 lần so với năm 2021.

Bên cạnh việc tăng cường công suất, các hãng hàng không cũng nhanh chóng đi tắt đón đầu trong hoạt động nâng cao chất lượng dịch vụ hàng không, cũng như xây dựng các dòng sản phẩm mới, đa dạng, hấp dẫn để đáp ứng nhu cầu hành khách. Nhờ những nỗ lực vượt bậc này, các hãng bay Việt đã ghi nhận doanh thu liên tục đạt mức cao kỷ lục thời gian qua.

Theo kịch bản lạc quan của Cục Hàng không, ngành hàng không Việt Nam có thể đạt mức hồi phục toàn phần vào cuối năm 2023. Dự kiến, tổng thị trường vận tải hàng không năm 2023 ước đạt xấp xỉ 80 triệu khách và 1,44 triệu tấn hàng hóa, tăng tương ứng 45% về hành khách và 15% về hàng hóa so với năm 2022.

Source link