Kinh tế biển, bứt phá từ tầm nhìn chiến lược Bài 1: Gắn phát triển kinh tế biển vơi chiến lược năng lượng xanh

Tháng 5/2025, trong chuyến công tác tại tỉnh Thái Bình trước đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Tỉnh cần lấn biển để có không gian mới cho khu kinh tế, hạ tầng, công nghiệp để phát triển bứt phá”. Đây là định hướng chiến lược cho địa phương ven biển đầy tiềm năng. Trên cơ sở Nghị quyết số 36-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, tỉnh đã cụ thể hóa chủ trương thành hành động, mở ra nhiều dư địa và cơ hội phát triển mạnh mẽ từ biển.

Nhộn nhịp cảng cá Tân Sơn, xã Thái Thụy.

Phát huy lợi thế ba mặt giáp sông, một mặt giáp biển, với đường bờ biển dài 54km, 5 cửa sông lớn đổ ra biển, hơn 16.000ha bãi triều, giai đoạn 2020 - 2025, tỉnh khai thác hiệu quả tiềm năng, đưa kinh tế biển trở thành trọng điểm, đóng góp vào tốc độ tăng tổng sản phẩm (GRDP) bình quân 9,17%/năm.

Khát vọng vươn ra biển

Giai đoạn 2021 - 2025, khu vực nông, lâm, thủy sản của tỉnh duy trì tăng trưởng ổn định, GRDP bình quân 2,22%/năm, giá trị sản xuất tăng 3,96%/ năm. Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Bình trước đây, các xã ven biển chủ động cơ cấu lại sản xuất theo hướng hiện đại, bền vững, gắn nuôi trồng với khai thác và chế biến, hình thành chuỗi giá trị liên kết. Điển hình là mô hình nuôi tôm công nghệ cao của anh Nguyễn Xuân Sứ ở xã Thái Ninh. Trên diện tích 5ha, anh duy trì nuôi tôm thẻ chân trắng 3 vụ/năm, năng suất đạt 10-15 tấn/ha/vụ, doanh thu hơn 1 tỷ đồng/ha/năm. Nhờ định hướng phát triển kinh tế biển, gắn sản xuất với thị trường, tổng giá trị sản xuất giai đoạn 2020-2025 của xã Thái Ninh đạt 1.704 tỷ đồng, tăng bình quân 4,58%/ năm, trong đó kinh tế biển chiếm tỉ trọng lớn, góp phần nâng cao đời sống người dân.

Không chỉ mạnh về nuôi trồng thủy sản, hiện nay tỉnh có 738 tàu cá với tổng công suất hơn 104.000KW, 100% đã được cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia Vnfishbase. Sự gắn kết giữa nuôi trồng, khai thác và chế biến thủy sản đã mở ra hướng đi bền vững. Tiêu biểu là Công ty TNHH Thực phẩm Rich Beauty Việt Nam, xã Thái Thụy, chuyên chế biến và xuất khẩu tôm sushi, tôm tẩm bột, cá hồi, cá trứng sang thị trường Nhật Bản và Đài Loan (Trung Quốc). Trong 8 tháng năm 2025, Công ty đã xuất khẩu 530 tấn sản phẩm, 4 tháng cuối năm phấn đấu thêm 300 tấn, dự kiến doanh thu đạt gần 10 tỷ đồng/năm.

Giai đoạn 2021-2025, các xã ven biển dồn sức thực hiện, trọng tâm là 3 đột phá phát triển, trong đó tập trung xây dựng, phát triển Khu kinh tế Thái Bình toàn diện; chú trọng xây dựng hệ thống đường trục kết nối với các trục giao thông đối ngoại và các khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ trong Khu kinh tế; thực hiện các dự án đầu tư nuôi thủy sản công nghệ cao, các ngành thương mại, du lịch, dịch vụ, kinh tế biển có giá trị gia tăng lớn gắn với bảo vệ rừng phòng hộ ven biển và chủ quyền, an ninh biên giới biển. Đồng chí Đỗ Quý Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Phát huy những thế mạnh, tiềm năng của tỉnh về phát triển kinh tế biển, năm 2025, tổng sản lượng thủy sản của tỉnh ước đạt 305,8 nghìn tấn, tăng 17,5% so với năm 2020. Phấn đấu đến năm 2030, tăng trưởng lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản đạt 2,1%.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế biển, tỉnh chú trọng đầu tư hạ tầng đồng bộ tạo nền tảng thu hút đầu tư. Hiện nay, trục kết nối liên vùng đã hình thành với các tuyến quốc lộ quan trọng như QL5, QL10, QL37, QL38, QL39; các tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, đường nối 2 cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và Cầu Giẽ - Ninh Bình, tuyến cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng (CT.08) và tuyến đường bộ ven biển. Trong đó, dự án cao tốc CT.08 đoạn qua Hưng Yên dài 33,3km đi qua 10 xã mới sau hợp nhất, đã giải phóng mặt bằng đạt 98,6% diện tích.

Cùng với giao thông đường bộ, hạ tầng cảng biển mở ra “cánh cửa” mới thu hút đầu tư. Cuối tháng 6/2025, dự án Khu bến cảng hàng lỏng Ba Lạt chính thức khởi công với diện tích gần 7ha, vốn đầu tư 278 tỷ đồng, có khả năng tiếp nhận tàu 3.000 tấn. Cảng Ba Lạt triển khai khi hệ thống giao thông liên vùng đồng bộ, kết nối với cao tốc CT.08, cao tốc Thái Bình - Hà Nam (CT.16), Vành đai 5 Hà Nội (CT.39) cùng mạng lưới quốc lộ, tỉnh lộ. Đây không chỉ là một công trình hạ tầng, mà là mắt xích quan trọng trong chuỗi logistics năng lượng, gắn với các khu công nghiệp và nhà máy trong Khu kinh tế Thái Bình.

Người dân xã Nam Cường được lộc "tép moi" sau chuyến ra khơi.

Theo Quyết định số 140/ QĐ-TTg, ngày 16/1/2025, cảng biển Thái Bình thuộc nhóm cảng biển số 1, quy hoạch đến năm 2030 thông qua từ 6,8 đến 7,9 triệu tấn hàng hóa; có trên 10 bến cảng. Hạ tầng cảng biển và giao thông liên vùng là nền tảng để hình thành chuỗi đô thị - công nghiệp - dịch vụ ven biển. Đến năm 2030, ngoài việc bảo đảm 3 khu bến chính là khu bến Diêm Điền, Trà Lý, Ba Lạt được khai thác theo quy mô đã quy hoạch, tỉnh sẽ nghiên cứu khả năng hình thành khu bến cảng ngoài cửa sông có khả năng tiếp nhận cỡ tàu đến 50.000 tấn.

Mô hình nuôi tôm công nghệ cao ở xã Thái Ninh.

Chiến lược năng lượng xanh

Với nhiều dự án trọng điểm đã được quy hoạch như nhiệt điện LNG, điện gió trên bờ, điện gió ngoài khơi, điện mặt trời… Đây là định hướng chuyển đổi năng lượng xanh, hiện thực hoá mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Đáng chú ý, dự án Nhà máy nhiệt điện LNG Thái Bình công suất 1.500MW, do liên danh Tokyo Gas, Kyuden và Trường Thành Việt Nam đầu tư, sẽ khởi công vào tháng 10/2025, vận hành từ năm 2028, dự kiến đóng góp ngân sách 4.000 tỷ đồng/năm khi đi vào vận hành. Ngoài ra, vùng ven biển còn có tiềm năng khí mỏ trên 10 tỷ m3 ngoài thềm lục địa, mở ra dư địa lớn cho phát triển công nghiệp năng lượng. Đồng chí Vũ Kim Cứ, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh cho biết: Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ để triển khai dự án Nhà máy nhiệt điện LNG Thái Bình, coi đây là điểm nhấn của chiến lược năng lượng sạch. Đồng thời, tỉnh định hướng phát triển hạ tầng đồng bộ cảng biển, cảng cạn, đường ven biển và tương lai là sân bay chuyên dụng ven biển, hình thành cụm kinh tế đa ngành quy mô lớn, kết nối chặt chẽ với các trung tâm công nghiệp - dịch vụ hàng đầu như Hải Phòng, Quảng Ninh. Mục tiêu không dừng ở tăng trưởng kinh tế địa phương, mà còn đưa Hưng Yên trở thành trung tâm công nghiệp năng lượng của khu vực.

Đẩy nhanh tiến độ xây dựng hạ tầng KCN Hưng Phú.

Phát triển năng lượng xanh gắn với kinh tế biển sẽ là “chìa khóa” để tỉnh đạt mục tiêu kép, vừa bảo đảm an ninh năng lượng, vừa thực hiện cam kết quốc tế về chống biến đổi khí hậu. Đây cũng là bước đi phù hợp với định hướng chiến lược của Trung ương về xây dựng các cực tăng trưởng kinh tế xanh và bền vững tại vùng đồng bằng sông Hồng.

 (còn nữa)

Nguyễn Thắm - Trần Tuấn

Nguồn: https://baohungyen.vn/bai-1-gan-phat-trien-kinh-te-bien-voi-chien-luoc-nang-luong-xanh-3186331.html