Mô hình AI Trung Quốc bùng nổ ở Thung lũng Silicon

Sự trỗi dậy của các nhà phát triển như Alibaba, Z.ai, Moonshot và MiniMax cho thấy Trung Quốc đang chiếm lợi thế cạnh tranh khi cung cấp các mô hình ngôn ngữ “mở” với chi phí thấp hơn nhiều so với các đối thủ Mỹ.

Xu hướng này cũng phản ánh thực tế rằng, dù Mỹ áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip tiên tiến để hạn chế Trung Quốc, các công ty công nghệ Trung Quốc vẫn đang vươn lên mạnh mẽ và tiếp cận sâu vào hệ sinh thái AI toàn cầu.

Vào tháng 10, Giám đốc điều hành Airbnb, Brian Chesky, cho biết công ty đã chọn Qwen của Alibaba thay vì ChatGPT của OpenAI vì mô hình này “nhanh và rẻ”. Cùng thời điểm, CEO của Social Capital, Chamath Palihapitiya, cũng tiết lộ công ty ông chuyển sang Kimi K2 của Moonshot vì “hiệu suất cao hơn nhiều và chi phí thấp hơn đáng kể” so với các mô hình của OpenAI hay Anthropic.

Trên mạng xã hội, nhiều lập trình viên cũng chỉ ra rằng hai trợ lý lập trình phổ biến của Mỹ - Composer và Windsurf - thực chất được xây dựng dựa trên mô hình Trung Quốc. Dù các công ty phát triển công cụ này chưa xác nhận, Z.ai cho biết phát hiện đó “phù hợp với dữ liệu nội bộ” của họ.

Nhà nghiên cứu máy học Nathan Lambert, sáng lập Dự án Atom tại Mỹ, nhận định: “Các mô hình mở của Trung Quốc đã trở thành tiêu chuẩn thực tế trong giới startup công nghệ Mỹ”. Ông cho biết thêm, nhiều công ty khởi nghiệp được định giá cao ở Mỹ đang âm thầm huấn luyện hoặc triển khai các mô hình như Qwen, Kimi, GLM và DeepSeek, nhưng tránh công khai điều này.

Theo nền tảng OpenRouter, trong danh sách 20 mô hình AI được sử dụng nhiều nhất tuần qua, có tới 7 mô hình do Trung Quốc phát triển, trong đó 4 mô hình nằm trong top 10 công cụ lập trình phổ biến nhất. Dữ liệu từ Hugging Face cũng cho thấy tổng lượt tải các mô hình mở của Trung Quốc đã vượt 540 triệu tính đến tháng 10.

Các chuyên gia cho rằng mô hình Trung Quốc đặc biệt hấp dẫn với các startup vì chi phí thấp. Rui Ma, nhà sáng lập Tech Buzz China, nói: “Những công ty giai đoạn đầu này quan tâm đến chi phí hơn là thương hiệu, và nhiều công ty trong số họ có thể sẽ không tồn tại lâu”.

Khác với ChatGPT hay Claude, các mô hình Trung Quốc thường là mã nguồn mở, công khai trọng số huấn luyện, giúp cộng đồng có thể tự tinh chỉnh và triển khai. Tuy vậy, để vận hành quy mô lớn vẫn cần năng lực tính toán đáng kể và các nhà phát triển Trung Quốc đang cung cấp dịch vụ đó với giá rẻ hơn nhiều.

Những công ty như Z.ai (Bắc Kinh) và DeepSeek (Hàng Châu) cho biết họ chủ yếu dùng chip thế hệ cũ, không nằm trong danh sách bị kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, qua đó giảm mạnh chi phí phần cứng và đào tạo mô hình.

Giáo sư Toby Walsh (Đại học New South Wales) nhận xét: “Sự thành công của các mô hình AI Trung Quốc chứng minh thất bại của chính sách kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. Những hạn chế đó chỉ khiến các công ty Trung Quốc sáng tạo hơn, tối ưu mô hình nhỏ gọn và hiệu quả hơn”.

Theo báo cáo của AllianceBernstein, giá sử dụng mô hình DeepSeek rẻ hơn tới 40 lần so với OpenAI.

Giáo sư Greg Slabaugh (Đại học Queen Mary London) cho rằng phương Tây đã đánh giá thấp bước tiến AI của Trung Quốc: “Sự xuất hiện của các mô hình mở chỉ khiến sức mạnh công nghệ của họ dễ dàng tiếp cận toàn cầu hơn”.

Một số nhà phân tích so sánh chiến lược AI của Trung Quốc với cách nước này từng chiếm lĩnh thị trường tấm pin mặt trời – tung ra sản phẩm giá rẻ, bão hòa toàn cầu.

Dù vậy, giới chuyên gia nhận định các công ty Mỹ vẫn giữ ưu thế ở phân khúc cao cấp và các lĩnh vực chịu giám sát chặt, như quốc phòng hay hạ tầng dữ liệu.

Nguồn: https://congluan.vn/mo-hinh-ai-trung-quoc-bung-no-o-thung-lung-silicon-10317666.html