Mô hình sinh kế thích ứng đổi thay vùng ven biển

VĨNH LONG Nhờ các mô hình sinh kế như chăn nuôi dê, bò sinh sản và chuyển đổi cây trồng phù hợp đã tạo cơ hội cho người dân vùng ven biển nâng cao đời sống.

Hiệu quả từ nuôi dê, bò sinh sản

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, nhiều địa phương vùng ven biển của Vĩnh Long đã chủ động triển khai các mô hình sinh kế phù hợp, giúp người dân nông thôn ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo bền vững. Việc chuyển đổi vật nuôi, cây trồng theo hướng thích ứng điều kiện tự nhiên, đặc biệt là phát triển đàn dê và bò sinh sản đang mở ra lối đi hiệu quả cho nhiều hộ dân.

Gia đình chị Phan Thị Vàng ở xã Ba Tri là một điển hình. Trước đây, cuộc sống khó khăn do nghề làm nông thu nhập không ổn định, trong khi việc chăn nuôi với hiệu quả không được tốt. Sau khi được học hỏi kiến thức kinh nghiệm, chị áp dụng đúng kỹ thuật chăm sóc, phòng bệnh, nên đàn dê phát triển tốt.

Nhờ chăm sóc đúng quy trình, đàn dê giống 10 con từ năm 2022 nhanh chóng phát triển, sinh sản đều. Sau hơn ba năm, số lượng dê tăng gấp nhiều lần, trở thành nguồn thu ổn định. Mỗi năm, chị Vàng lãi hơn 50 triệu đồng từ bán dê giống và dê thịt. Khoản thu này giúp gia đình chị cải thiện đáng kể đời sống, có điều kiện đầu tư mở rộng sản xuất.

Nuôi dê sinh sản đang phát huy hiệu quả tại vùng ven biển Vĩnh Long. Ảnh: Thanh Bạch.

Không chỉ ở Ba Tri, mô hình nuôi dê sinh sản đang phát huy hiệu quả ở nhiều xã vùng biển của tỉnh như: Bảo Thạnh, Tân Thủy, Mỹ Chánh Hòa, Tân Xuân, Thạnh Hải, Thạnh Phước… Tại đây, các nhóm chăn nuôi dê được hình thành nhằm hỗ trợ nhau về kỹ thuật, phòng bệnh và liên kết đầu ra. Sự liên kết giúp người dân yên tâm mở rộng đàn, giảm rủi ro khi thị trường biến động.

Bên cạnh nuôi dê, mô hình nuôi bò sinh sản tiếp tục là sinh kế quan trọng, phù hợp điều kiện tự nhiên và tập quán của người dân. Nhiều hộ nghèo được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, con giống chất lượng và tập huấn kỹ thuật chăm sóc, từ đó có điều kiện phát triển đàn bò.

Trường hợp anh Thái Sơn Tùng ở xã Tân Thủy là minh chứng rõ nét. Từng thuộc diện hộ nghèo trong nhiều năm do thiếu công ăn việc làm, anh tham gia chương trình hỗ trợ sinh kế và được cấp vốn để đầu tư nuôi bò sinh sản. Anh tận dụng diện tích đất quanh nhà để trồng cỏ, chủ động nguồn thức ăn. Nhờ kiên trì và áp dụng kỹ thuật đúng quy trình, đàn bò phát triển tốt, sinh sản đều. Trung bình mỗi năm, anh chiết bán thu về được khoảng 40 triệu đồng, giúp cuộc sống từng bước nâng lên.

Theo chính quyền địa phương, việc nuôi dê và bò sinh sản là mô hình sinh kế bền vững nhờ chi phí đầu tư thấp, dễ chăm sóc, ít rủi ro và thích ứng tốt với điều kiện tự nhiên vùng nông thôn. Các đơn vị chức năng cũng thường xuyên tổ chức tập huấn chăn nuôi an toàn sinh học, hướng dẫn phòng chống dịch bệnh và hỗ trợ kỹ thuật, giúp người dân chủ động hơn trong phát triển sản xuất.

Chuyển đổi cây trồng thích ứng hạn mặn

Song song với phát triển chăn nuôi, các địa phương vùng ven biển còn triển khai nhiều giải pháp chuyển đổi cây trồng theo hướng thích ứng hạn mặn. Đây được xem là hướng đi quan trọng để bảo vệ sinh kế, hạn chế thiệt hại và tạo nền tảng giảm nghèo bền vững.

Trước tình trạng xâm nhập mặn diễn ra sớm và kéo dài, các xã vùng biển đã rà soát từng khu vực sản xuất để xây dựng phương án chuyển đổi cụ thể. Những diện tích thường xuyên thiếu nước được vận động trồng các loại cỏ chịu hạn phục vụ chăn nuôi hoặc chuyển sang trồng dừa xen canh. Mô hình trồng dừa xen cỏ giúp nông dân tận dụng đất, giảm chi phí thức ăn chăn nuôi và tăng hiệu quả kinh tế.

Chuyển đổi cây trồng thích ứng hạn mặn ở xã Ba Tri. Ảnh: Thanh Bạch.

Nhiều hộ gia đình còn mạnh dạn chuyển đổi đất sản xuất lúa hoặc làm muối kém hiệu quả sang nuôi tôm công nghiệp, tôm công nghệ cao. Tại vùng giồng cát, bà con phát triển mô hình trồng rau màu hữu cơ, sử dụng giống cây chịu hạn và hệ thống tưới tiết kiệm. Các mô hình này bước đầu mang lại lợi nhuận cao, giúp người dân thích ứng tốt với điều kiện khí hậu khắc nghiệt.

Bên cạnh chuyển đổi mô hình sản xuất, nhiều chương trình hỗ trợ sinh kế của Nhà nước như vốn vay ưu đãi, hỗ trợ con giống, tập huấn nghề nông và hướng dẫn quy trình kỹ thuật được triển khai đúng đối tượng. Nhờ đó, các hộ nghèo và cận nghèo có điều kiện đầu tư sản xuất, tăng thu nhập, giảm nguy cơ tái nghèo.

Trao đổi với phóng viên, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Thủy Nguyễn Hữu Hậu cho biết, là địa phương ven biển, xã đã đẩy mạnh chuyển giao khoa học kỹ thuật và hỗ trợ người dân áp dụng các mô hình thích ứng tự nhiên. Theo ông, việc lựa chọn mô hình phù hợp với điều kiện đất đai và nguồn nước là yếu tố quyết định để đảm bảo hiệu quả sản xuất lâu dài.

Ngoài ra, nhiều lãnh đạo chính quyền vùng này còn cho rằng, thời gian tới sẽ tiếp tục phát huy lợi thế đất đai, khí hậu; kết hợp ứng dụng công nghệ trong quản lý sản xuất và tuyên truyền. Đồng thời, các mô hình liên kết tiêu thụ sản phẩm cũng được mở rộng, nhằm xây dựng chuỗi giá trị bền vững, hỗ trợ người dân yên tâm đầu tư…

Những giải pháp đồng bộ ấy sẽ giúp bà con chủ động hơn trước thời tiết bất lợi, tạo nền tảng để từng bước giảm nghèo bền vững. Mục tiêu quan trọng nhất không chỉ là tăng thu nhập mà còn nâng cao nhận thức sản xuất, giúp người dân tự lực - tự cường - phát triển lâu dài.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/mo-hinh-sinh-ke-thich-ung-doi-thay-vung-ven-bien-d786384.html