Nâng cao chất lượng xét xử, thi hành án hình sự

Một phiên tòa hình sự tại Tòa án Nhân dân tỉnh. Ảnh: Đồng Thành

Với sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân, Chỉ thị số 48-CT/TW đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần tạo điều kiện thuận lợi thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy nhiên Thanh Hóa có địa bàn rộng, có cả đường biên giới trên bộ và trên biển, địa hình chia cắt, giao thông khó khăn, trình độ dân trí còn chưa đồng đều, nhất là ở khu vực biên giới phía Tây... nên dễ bị các đối tượng lợi dụng thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, như vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy, truyền đạo trái phép... Trong khi đó, hoạt động tội phạm ngày càng tinh vi, phức tạp với sự xuất hiện tội phạm có tổ chức, tội phạm công nghệ cao... Năm 2024, số án hình sự mà tòa án hai cấp trong tỉnh thụ lý tăng tới 134 vụ so với năm 2023. Trong số án này, tội phạm về ma túy chiếm tỷ lệ 29,1%, tội phạm trộm cắp tài sản chiếm tỷ lệ 10,9%, tội cố ý gây thương tích chiếm tỷ lệ 9,3%, tội cho vay lãi nặng chiếm tỷ lệ 8,2%...

Bà Nguyễn Thị Nga, Chánh án TAND tỉnh, cho biết: Trước yêu cầu của thực tiễn tình hình, vừa phải làm tốt công tác giải quyết, xét xử các loại vụ, việc, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và phòng, chống tội phạm, vừa phải tiếp tục triển khai thực hiện các nhiệm vụ xây dựng và chỉnh đốn Đảng, Đảng ủy, ban lãnh đạo TAND tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tòa án hai cấp trong tỉnh triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng công tác thụ lý, xét xử, giải quyết các loại án. Trong đó chú trọng đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo chất lượng giải quyết, xét xử án hình sự, góp phần răn đe, phòng, chống tội phạm theo tinh thần Chỉ thị số 48-CT/TW của Bộ Chính trị.

Theo đó, tòa án hai cấp trong tỉnh đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tố tụng ngay từ khâu thụ lý vụ án. Thông qua đó, thống nhất quan điểm trong đánh giá chứng cứ, áp dụng pháp luật,... sớm hoàn thiện hồ sơ, đưa vụ án ra xét xử trong thời hạn luật định. Công tác xét xử được thực hiện công khai, chú trọng tổ chức phiên tòa lưu động tại khu dân cư, trường học đối với các vụ án được dư luận xã hội quan tâm, nhằm tuyên truyền, phổ biến, nâng cao hiểu biết pháp luật cho các tầng lớp Nhân dân.

Đáng chú ý, tòa án hai cấp đã tập trung thực hiện tốt các giải pháp nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa theo hướng thực chất, bình đẳng. Bám sát quy định của pháp luật về tố tụng, các thẩm phán đã dành thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng, thận trọng nội dung, chứng cứ, hồ sơ vụ án, bản cáo trạng của cơ quan công tố làm cơ sở để giải quyết, xét xử các loại án. Trong phiên tòa, hội đồng xét xử không hạn chế thời gian tranh tụng, tôn trọng và đảm bảo quyền, nghĩa vụ của các bên tham gia tố tụng đưa ra chứng cứ, ý kiến của mình. Trên cơ sở kết quả tranh tụng và xem xét toàn diện, đầy đủ chứng cứ, ý kiến của kiểm sát viên, người bào chữa, bị cáo... hội đồng xét xử đưa ra phán quyết đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, được dư luận xã hội đồng tình.

Bên cạnh đó, TAND tỉnh đã chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra công tác xét xử, giải quyết án đối với tòa án cấp huyện thông qua các bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật. Đồng thời chủ động áp dụng các phần mềm, ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình giải quyết án. Chú trọng nâng cao đạo đức công vụ, tinh thần “phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” của cán bộ, công chức trong ngành. Tổ chức các phiên tòa trực tuyến, phiên tòa trực tuyến rút kinh nghiệm để tiếp tục nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ thẩm phán...

Với việc thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, công tác xét xử, giải quyết án hình sự của tòa án hai cấp trong tỉnh luôn đạt tỷ lệ cao, vượt chỉ tiêu của TAND tối cao giao. Như năm 2024, tòa án hai cấp đã giải quyết, xét xử 2.726 vụ với 5.409 bị cáo, đạt tỷ lệ 97,8%, trong đó có 20 vụ án tham nhũng với 43 bị cáo. Trong các vụ án, tòa đã tuyên hình phạt tử hình 16 bị cáo, chung thân 21 bị cáo, tù có thời hạn 2.922 bị cáo, phạt tù nh­ưng cho h­ưởng án treo 1.318 bị cáo...

Trong 6 tháng công tác năm 2025 (từ 1/10/2024 đến 31/3/2025), tòa án hai cấp trong tỉnh tiếp tục giải quyết, xét xử 1.160 vụ án hình sự với 2.320 bị cáo. Tòa đã tuyên hình phạt tử hình 6 bị cáo, chung thân 9 bị cáo, tù từ trên 15 đến 20 năm 32 bị cáo, tù từ trên 7 năm đến 15 năm 311 bị cáo...

Chánh án TAND tỉnh Nguyễn Thị Nga khẳng định: "Trong số án hình sự mà tòa án hai cấp thụ lý, giải quyết, xét xử thời gian qua không có án để quá hạn luật định do lỗi chủ quan. Nhìn chung, chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án hình sự tiếp tục được nâng lên. Không có trường hợp nào xét xử oan, không bỏ lọt tội phạm. Hình phạt mà tòa án áp dụng đối với các bị cáo bảo đảm nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ, hành vi và nhân thân của người phạm tội trong từng vụ án, đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình hiện nay. Việc xử phạt tù nhưng cho bị cáo hưởng án treo, cải tạo không giam giữ được hội đồng xét xử xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng, đảm bảo đúng quy định của Bộ luật Hình sự và hướng dẫn của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao".

Bên cạnh đó, nhằm đảm bảo hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động, Đảng ủy, ban lãnh đạo TAND tỉnh đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện nghiêm minh công tác thi hành án hình sự. Các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật đều được tòa án hai cấp ra quyết định thi hành án kịp thời, đúng thời hạn. Việc hoãn, tạm đình chỉ, miễn, giảm thời hạn chấp hành án đều có căn cứ pháp luật. Qua đó vừa đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, vừa thực hiện tốt chính sách hình sự nhân đạo của Đảng và Nhà nước...

Đồng Thành

Nguồn: https://baothanhhoa.vn/nang-cao-chat-luong-xet-xu-thi-hanh-an-hinh-su-248966.htm