Ngành điều Việt Nam tiến sát mục tiêu 4,5 tỷ USD, kỳ vọng chạm mốc 5 tỷ USD

Theo Cục Hải quan, trong tháng 9, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam đạt 72.440 tấn, trị giá 491,29 triệu USD, tăng 4,2% về lượng và 3,9% về trị giá trị so với tháng trước; tăng lần lượt 26,5% và 31,5% so với cùng kỳ năm 2024.

Xuất khẩu tiếp tục khởi sắc trong quý IV

Tính chung 9 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu 554.760 tấn hạt điều, trị giá 3,77 tỷ USD, tăng 1,6% về lượng và 19,5% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Với kết quả này, ngành điều chỉ cần thêm khoảng 730 triệu USD trong quý IV để hoàn thành mục tiêu 4,5 tỷ USD mà Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) đề ra. Tuy nhiên, nếu đà tăng trưởng hiện nay tiếp tục được duy trì, kim ngạch xuất khẩu hoàn toàn có thể cán ngưỡng 5 tỷ USD trong năm nay.

Theo Vinacas, quý IV là thời điểm các nhà nhập khẩu tăng mua mạnh để phục vụ mùa lễ hội cuối năm. Nhu cầu tiêu thụ các loại hạt trên toàn cầu tăng cao, trong khi giá xuất khẩu được dự báo sẽ giữ ở mức ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam. Các tín hiệu tích cực về giá, thị trường và tốc độ tăng trưởng kim ngạch là nền tảng quan trọng để ngành điều có thể bứt phá trong giai đoạn cuối năm.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), giá bình quân xuất khẩu hạt điều tháng 9 đạt 6.781 USD/tấn, giảm nhẹ 0,3% so với tháng trước nhưng vẫn tăng 3,9% so với cùng kỳ năm 2024. Bình quân 9 tháng đầu năm, giá đạt 6.801 USD/tấn, tăng tới 17,6% so với cùng kỳ, phản ánh xu hướng phục hồi mạnh mẽ của thị trường thế giới.

Ngành điều Việt Nam tiến sát mục tiêu 4,5 tỷ USD, kỳ vọng chạm mốc 5 tỷ USD - 1 — Hạt điều thô chuẩn bị đưa vào chế biến xuất khẩu tại nhà máy điều tại Đồng Nai (Ảnh: Duy Khang).

Trung Quốc vươn lên dẫn đầu, Mỹ vẫn chững lại

Trong tháng 9, Trung Quốc, Hoa Kỳ, Hà Lan, Đức và Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) là năm thị trường xuất khẩu hạt điều lớn nhất của Việt Nam, chiếm hơn 58% tổng lượng xuất khẩu. Ngoại trừ Hoa Kỳ, lượng điều xuất sang các thị trường còn lại đều tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ.

Trung Quốc tiếp tục là thị trường lớn nhất, với 17.300 tấn hạt điều, trị giá gần 111 triệu USD - tăng hơn 41% so với tháng trước. Lũy kế 9 tháng, xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 125.690 tấn, trị giá 797,42 triệu USD, tăng 37,4% về lượng và 54,1% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024.

Trong khi đó, xuất khẩu sang Hoa Kỳ có dấu hiệu cải thiện so với tháng 8 nhưng vẫn giảm mạnh so với năm ngoái. Tháng 9, Việt Nam xuất sang Mỹ 12.760 tấn, trị giá 83,7 triệu USD, tăng gần 9% về lượng và 9,5% về trị giá so với tháng trước. Tuy nhiên, tính chung 9 tháng, lượng xuất khẩu chỉ đạt 107.510 tấn, trị giá 721,28 triệu USD - giảm 28,8% về lượng và 17,3% về trị giá so với cùng kỳ.

Ngoài Trung Quốc, nhiều thị trường khác như Đức, UAE và Anh đều ghi nhận mức tăng trưởng khả quan, góp phần đa dạng hóa thị trường và giảm phụ thuộc vào một số đối tác truyền thống.

Ảnh hưởng thuế đối ứng từ Mỹ và sự dịch chuyển thị trường

Ông Tạ Quang Huyên - Phó Chủ tịch Vinacas, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Hoàng Sơn 1 - cho biết, việc Mỹ áp thuế đối ứng khiến xuất khẩu điều sang thị trường này sụt giảm, song xuất khẩu sang Trung Quốc lại tăng mạnh, giúp bù đắp phần thiếu hụt.

Liên quan đến thông tin Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đưa thuế đối ứng về 0% với các mặt hàng nông sản mà Mỹ không sản xuất như cà phê, tiêu, điều…, ông Huyên cho biết đây mới chỉ là đề xuất, hai bên vẫn đang trong quá trình đàm phán. Hiện Việt Nam vẫn chịu mức thuế 20% khi xuất khẩu hạt điều sang Mỹ.

Theo ông Huyên, thuế nhập khẩu tăng chủ yếu do phía Chính phủ Mỹ thu từ người nhập khẩu hoặc nhà phân phối, chứ doanh nghiệp Việt Nam không trực tiếp gánh chi phí này. Tuy nhiên, thuế cao khiến ngành điều Việt Nam kém cạnh tranh hơn so với các nước được ưu đãi thuế, ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh và khả năng mở rộng thị phần.

Về triển vọng thị trường cuối năm, ông Huyên nhận định các nhà nhập khẩu Mỹ sẽ tăng mua, nhưng hiện vẫn trong tâm thế chờ đợi kết quả đàm phán về thuế. Thực tế, nhu cầu tiêu thụ tại Mỹ không giảm; nguyên nhân chính là lượng hàng tồn kho từ năm trước còn lớn, khiến doanh nghiệp tạm thời giảm nhập khẩu trong 6-7 tháng để tiêu thụ hết hàng tồn.

“Nếu chính sách thuế được điều chỉnh về 0%, chắc chắn các nhà nhập khẩu Mỹ sẽ đẩy mạnh mua vào. Hiện tại, giá hạt điều chỉ khoảng 3,2-3,3 USD/kg, cộng thuế 20% lên khoảng 3,7-3,8 USD/kg - vẫn ở mức thị trường Mỹ có thể hấp thụ tốt,” ông Huyên cho biết.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/nganh-dieu-viet-nam-tien-sat-muc-tieu-45-ty-usd-ky-vong-cham-moc-5-ty-usd-20251021114808439.htm