Nghịch lý phim có Lê Khánh, Quốc Trường

Từ Hai Muối tới Chị ngã em nâng, không khó nhận ra Vũ Thành Vinh có niềm say mê đặc biệt với chủ đề tình thân, gia đình. Tâm sự với Tri Thức - Znews, đạo diễn cho hay đây là đề tài luôn đau đáu muốn thực hiện từ những bước chân đầu tiên trên sân chơi điện ảnh. Mà theo anh, nó mãnh liệt đến mức có thể gọi là niềm khao khát.

"Tôi vẫn khao khát kể câu chuyện về tình thân, gia đình. Tôi thấy được vẻ đẹp đằng sau câu chuyện ấy và muốn lan tỏa nó tới thật nhiều khán giả”, cha đẻ Chị ngã em nâng chia sẻ.

Bức tranh gia đình nhiều màu sắc

Bộ phim của Vũ Thành Vinh xoay quanh hai nhân vật chính là Thương và Lực, những đứa trẻ mồ côi lớn lên dưới một mái nhà nhưng tính cách, lối sống lại tỏ ra đối lập.

Hai Thương chín chắn, trưởng thành. Cô cố gắng bảo bọc và tin rằng mình hiểu rõ điều gì tốt nhất cho em trai. Trái lại, út Lực sống dựa dẫm, phụ thuộc, 27 tuổi vẫn lông bông, không có công việc ổn định. Dưới sự kìm kẹp của chị gái, Lực cảm thấy quá ngột ngạt.

Anh chịu đựng suốt nhiều năm, cho tới khi gặp Hải Âu, một cô gái trẻ sống phóng khoáng, tự do. Tình yêu “gà bông” của Lực với Hải Âu bị Thương phản đối kịch liệt. Thế nhưng cô càng cố gắng can thiệp, tình cảm chị em ngày càng thêm xa cách.

Với đề tài tâm lý, gia đình, Chị ngã em nâng phát triển một kịch bản nhìn chung khá vừa vặn. Câu chuyện tình thân dễ dàng tạo được rung động nơi khán giả khi được kể bằng ngôn ngữ gần gũi, dung dị và đầy chân thành.

Vũ Thành Vinh biết cách dung hòa giữa bi kịch lấy nước mắt và những khoảnh khắc ấm áp, vui vẻ, dẫn dắt người xem vào một hành trình với nhiều lớp lang cảm xúc. Ống kính đạo diễn cung cấp cho người xem điểm nhìn từ cả hai phía, để cho họ tự cảm nhận và đặt mình vào hoàn cảnh của nhân vật, trước khi đưa ra bất kỳ phán xét nào.

Cả Thương và Lực đều là những cá nhân đầy tổn thương khi trưởng thành trong hoàn cảnh thiếu hơi ấm cha mẹ. Sự khác biệt trong tính cách và góc nhìn cuộc sống khiến xung đột giữa hai chị em ngày càng leo thang.

Về phía Thương, từ trong tiềm thức, cô muốn thay cha mẹ bảo bọc em trai, tới mức thái quá. Sự quan tâm đó hóa thành áp đặt, biến tình cảm gia đình thành xiềng xích giữ chân cậu em trong khuôn khổ. Thương tự nhận mình là người đàn bà bị trời hành, khi phải vơ tất cả trách nhiệm về mình, cố gắng lo toan mọi thứ nhưng chẳng bao giờ được thấu hiểu.

Về phía Lực, bị ví như “thằng con trai không đẻ” của Thương. Thực tế, cậu rất thương chị hai nhưng đồng thời cũng sợ hãi sự quan tâm thái quá của chị. Theo lời tâm sự của nhân vật với bạn gái, vì bị Thương “ép” quá nên Lực mới nảy sinh tâm lý chống đối.

Bi kịch của hai con người sống cùng mái nhà nhưng không tìm được tiếng nói chung đặt ra nhiều câu hỏi gây trăn trở về tình thân và những mối quan hệ ruột thịt. Nó phản ánh mâu thuẫn mà bất kỳ tổ ấm nào cũng có thể gặp phải, khi yêu thương bị đặt sai chỗ, sai hình thức biểu hiện, bỗng trở thành ngòi nổ cho những mâu thuẫn gia đình.

Góc nhìn này được Vũ Thành Vinh khám phá sâu, gợi lên sự đồng cảm trong người xem tự nhiên qua câu chuyện nghịch lý tình thân. Đạo diễn không cố rao giảng, đề cao tình cảm gia đình. Thay vào đó, anh để khán giả tự rút ra thông điệp qua từng hành động và lựa chọn của nhân vật.

Tất nhiên, bức tranh gia đình sẽ khó trọn vẹn nếu chỉ có mối quan hệ giữa chị em Thương và Lực. Vũ Thành Vinh có sự tính toán khi đặt vào đó nhiều mảnh ghép nhỏ, cho thấy dụng ý của anh trong việc xây dựng câu chuyện đa chiều hơn. Bài toán cha đẻ Chị ngã em nâng cần giải quyết là việc làm thế nào để mỗi nhân vật đều có vai trò hợp lý, góp phần làm rõ bi kịch tình thân và làm nổi bật thông điệp gia đình mà anh muốn truyền tải.

Vũ Thành Vinh chọn cách khơi mở tuyến truyện quá khứ, nơi những ký ức tuổi thơ hằn sâu vào tâm trí hai chị em, nơi sự quan tâm và lời căn dặn của cha mẹ được Thương gói ghém, mang theo khi trưởng thành.

Việc đào sâu ký ức quá khứ tạo nên background thuyết phục cho nhân vật. Người xem hiểu được lý do vì sao Thương thích bảo bọc, kiểm soát cậu em đến thế. Để rồi, những cư xử quá quắt của người chị hai phần nào tạo được đồng cảm.

Thương không hoàn toàn đáng ghét, cô cũng có những nỗi lo, những trăn trở và tổn thương cần được chữa lành. Khán giả thấy được ngay từ thuở thơ ấu, người chị đã được răn dạy yêu thương, bảo bọc em là trách nhiệm, là công việc mà cô phải thay cha mẹ mang theo suốt đời.

Lê Khánh lần đầu kết hợp với Quốc Trường trong vai cặp đôi yêu nhau.

Nghịch lý tình thân

Đối lập với bức tranh quá khứ, hình ảnh cuộc sống hiện tại mang đến nhiều lát cắt về sự phức tạp của xã hội, nơi tình cảm gia đình bị thử lửa, đôi khi đẩy tới ranh giới của sự đổ vỡ.

Biến cố cuộc đời Lực nổ ra khi anh gặp được Hải Âu. Nhân vật trải qua hành trình đầy cảm xúc khi tìm lại con người, tìm lại niềm đam mê mà anh nhiều năm chôn giấu dưới sự kìm kẹp của chị. Từ việc tiếp xúc với nghề xăm cho tới môn thể thao mạo hiểm, sự xuất hiện của những người bạn mới tô lên cuộc đời Lực nhiều màu sắc, mà chính anh trước đó cũng chưa từng nghĩ tới.

Đạo diễn khéo léo gieo từng chi tiết nhỏ cho thấy sự thay đổi trong cung cảm xúc của nhân vật, đồng thời kéo mâu thuẫn cao trào tới gần. Quá trình Lực muốn “phá kén” trở thành xúc tác quan trọng trong việc định hình con đường sự nghiệp và bản lĩnh trưởng thành của nhân vật, cũng là điều khiến mâu thuẫn tình thân bùng nổ. Lực không ngại đối đầu người chị, tìm cách thoát ra khỏi “cái lồng” nhân danh tình thương mà cô dùng để kiểm soát anh suốt bao năm.

Dù đường dây câu chuyện khi này còn một số đổ gãy, chưa thực sự mượt mà, nhất là khi Vũ Thành Vinh có thói quen sử dụng những tình tiết kiểu melodrama hơi lộ liễu, Chị ngã em nâng vẫn ghi điểm nhờ lối kể chân thành, có những góc nhìn sâu sắc về chủ đề gia đình vốn đã quen thuộc.

Không ai hoàn toàn đáng trách hay đáng thương, cả Lực và Thương đều phải học cách trưởng thành và trao gửi tình cảm đúng cách. Khi ấy, tình thân không đơn thuần là sự quan tâm, giúp đỡ, mà còn là sự thấu hiểu và tôn trọng lẫn nhau. Thương cần chấp nhận những sai lầm, thất bại và vấp ngã. Và ngược lại, Lực cũng cần chấp nhận bản thân và đi tìm giá trị thật của chính mình, khi sống độc lập mà không có chị hai đưa tay ra giúp.

Biến cố tai nạn dù còn mang màu dàn xếp, vẫn phần nào thể hiện được một số cài cắm ẩn ý của Vũ Thành Vinh. Thương luôn ước cậu em không ra ngoài lêu lổng mà cư xử thật ngoan, làm theo ý mình. Việc Lực không thể đi được nữa, ở góc độ nào đó đồng nghĩa với đánh mất tự do, lại không thể làm cô vui vẻ. Khi ấy, Thương mới nhận ra sự quan tâm không phải là kìm kẹp.

Cảnh phim người chị đằng sau cánh cửa, bất lực nhận sai khi bản thân đã bao bọc em quá mức, dễ lấy được nước mắt của nhiều người xem. Thương chỉ biết cố gắng quan tâm em bằng mọi giá thay cha mẹ đã mất, nhưng suốt ngần ấy năm, có lẽ cô chưa từng đặt câu hỏi cảm xúc của cậu thế nào, đón nhận tình cảm đó ra sao.

Chính mâu thuẫn ấy là vết dao làm rỉ máu mối quan hệ ruột thịt của hai nhân vật. Thế nhưng, biến cố xảy ra cũng là lúc bi kịch được hóa giải, những tổn thương có cơ hội được chữa lành.

Chị ngã em nâng có thể coi là minh chứng cho sức chạm của những câu chuyện gần gũi, dung dị. Đề tài không mới, nhưng với những phát hiện và lời kể đầy chân thành của Vũ Thành Vinh, dù đôi khi còn vụng về, vẫn dễ dàng lấy được sự đồng cảm nơi khán giả.

Những ngày qua, anh được giới chuyên môn ngợi khen đã có tiến bộ về tay nghề so với dự án phim đầu tay. Đạo diễn cho biết đó là thành quả của việc đã chăm chỉ lắng nghe những góp ý, nhận xét của khán giả với tinh thần cầu thị, cùng suy nghĩ muốn “đi đến cùng với điện ảnh”.