Người khắc họa tâm hồn của gỗ vùng Tây Bắc

Giữa lòng thị xã Sa Pa, tại ngôi nhà nhỏ trên đường Điện Biên Phủ, họa sĩ Trần Văn Khi vẫn ngày ngày miệt mài bên khúc gỗ pơmu thô mộc. Từ đôi bàn tay khéo léo và tình yêu văn hóa dân tộc, ông đã thổi hồn vào gỗ, tạo nên những bức tranh khắc sống động, kể câu chuyện về cuộc sống, con người và bản sắc văn hóa vùng cao Tây Bắc.

Ngôi nhà gỗ nhỏ tại số 216 Điện Biên Phủ (Sa Pa) – nơi họa sĩ Trần Văn Khi sống và sáng tạo nghệ thuật.

Tìm đến nhà ông Trần Văn Khi ở 216 Điện Biên Phủ, Phường Sapa, tỉnh Lào Cai, mới thấy sự đam mê làm nghề của một họa sĩ gắn với tranh khắc gỗ. Từ đôi bàn tay khéo léo, trí tưởng tượng phong phú và tình yêu văn hóa truyền thống của cộng đồng dân tộc thiểu số tại Sapa, ông đã biến những khúc gỗ vô tri vô giác trở nên có tâm hồn.

Đến nhà ông, chúng tôi như lạc vào khu vườn cổ tích, từ vườn vào trong nhà đâu đâu cũng thấy những bức tượng, bức tranh được khắc họa với nhiều hình thù, cảnh vật khác nhau. Đam mê nghệ thuật khắc gỗ, ông đã đầu tư những ngôi nhà nhỏ bằng gỗ và khắc họa lên đó hình ảnh chân thực, đáng yêu về cuộc sống.

Bộ sưu tập mặt cười khắc gỗ.

Những giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng dân tộc vùng núi cao Tây Bắc, đặc biệt là mảnh đất Sa Pa (Lào Cai) đã gắn bó cả cuộc đời ông khiến họa sĩ hoàn thành những tác phẩm tranh gỗ sống động đầy màu sắc, độc đáo về văn hóa, phong cảnh và phong tục của người dân trên non cao.

Càng ngắm nghía những tác phẩm tranh gỗ của ông, chúng tôi càng thán phục bàn tay tác tạo đầy nhiệt huyết. Ví như hình ảnh những nhân vật nổi tiếng đều được ông khắc họa trong những nụ cười rạng rỡ, thể hiện sự lạc quan, tự do và khát khao hòa bình. Tác phẩm vũ điệu khèn Mông đã tái hiện một phần quan trọng trong các lễ hội, đặc biệt là trong các phiên chợ tình, hình ảnh chàng trai, cô gái trong trang phục sặc sỡ múa khèn cùng nhau thể hiện tình yêu, sự kết đôi và ước mong về một cuộc sống hạnh phúc. Từ những sinh hoạt hàng ngày mẹ địu em lên nương, cô gái đi hái lượm hay những điệu múa dân gian, nụ cười hạnh phúc của đôi vợ chồng già thậm chí cả cái duyên dáng làm điệu đều được khắc họa bình dị trong thế giới của những nụ cười.

Không gian làm việc mộc mạc nhưng đầy sức sống của họa sĩ Trần Văn Khi.

Tranh của ông chủ yếu tận dụng những tấm gỗ cũ thô mộc xấu xí của người dân dùng để lợp mái nhà, thường là gỗ pơmu, tất cả đều được chọn lựa, xử lý kỹ lưỡng và với những dụng cụ thô sơ như dùi đục, cưa, phụ kiện ông cần mẫn khắc họa để chuyển được cái thần vào tác phẩm. Chính vì vậy, vẻ đẹp tác phẩm của ông không phụ thuộc vào kích cỡ mà là ở giá trị nghệ thuật, sự kết tinh từ đôi bàn tay, khối óc con người.

Tranh của ông độc đáo từ sự tỉ mỉ khắc họa trên gỗ kết hợp với những gam màu thổ cẩm hài hòa đầy tinh tế đã tạo nên cảm xúc chân thực tái hiện về cuộc sống bình dị, những nụ cười, ánh mắt tràn đầy hạnh phúc của cộng đồng dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc.

Người ngoài nhìn vào sẽ nghĩ đây là nghề khó theo đuổi nhưng không khó với những ai có niềm đam mê. Dưới đôi tay chai sần, thô ráp, những hoa văn, đường nét uyển chuyển, sống động trên nền gỗ vô tri, khô cứng lần lượt hiện ra. Mỗi người thợ khi tạo tác ra một bức tranh đều gửi gắm cả cái tâm của mình trong đó. Ông luôn mong muốn sẽ truyền thụ hết tinh hoa cho thế hệ con cháu mình, những người có tâm huyết, lòng đam mê và năng khiếu để nghề tranh gỗ vững vàng tồn tại và ngày càng phát triển nhằm góp phần bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống vùng Tây Bắc./.

Nguồn: https://www.laocai.gov.vn/tin-trong-tinh/nguoi-khac-hoa-tam-hon-cua-go-vung-tay-bac-1549390