Người kỹ sư về hưu với đam mê nông nghiệp hữu cơ

Chú thích ảnh — Nông dân TP Hồ Chí Minh với nông nghiệp hữu cơ.

Từ khuyến nông đến người trồng rau hữu cơ

Dẫn chúng tôi đi giữa những luống rau xanh mướt, kỹ sư Võ Thành Dũng kể lại hành trình gắn bó với nghề. Trước đây, ông từng công tác tại Trung tâm nghiên cứu khoa học về lâm nghiệp và Trung tâm Khuyến nông TP Hồ Chí Minh. Chính quãng thời gian làm khuyến nông đã giúp ông hình thành niềm tin: Chỉ có con đường hữu cơ mới thật sự bền vững.

“Ngày ấy, nói đến hữu cơ nhiều người chưa tin. Nhưng tôi quyết tâm tìm tòi, nghiên cứu sách vở, tham khảo qua internet để áp dụng phù hợp vào thực tế của trang trại với mong muốn tạo ra sản phẩm hữu cơ có giá phù hợp cho người tiêu dùng”, ông Dũng kể.

Sau khi nghỉ hưu ở tuổi 60, ông nhận lời làm Phó Giám đốc kỹ thuật Hợp tác xã Trường Thịnh. Tuy nhiên, khi nhận thấy quy trình sản xuất chưa thật sự nghiêm ngặt, ông chọn bước đi táo bạo hơn là thuê đất tại xã An Nhơn Tây để tự tay điều hành toàn bộ quy trình trồng trọt.

Năm 2021, Trại rau hữu cơ Út Dũng chính thức thành lập. Những năm đầu, ông Dũng dành toàn bộ thời gian cải tạo đất, “gột rửa” hóa chất và kim loại nặng. Mãi đến năm 2023, trang trại mới được cấp chứng nhận TCVN 11041, tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ cho giai đoạn 2023 - 2025 và nay đã tái chứng nhận giai đoạn 2025 - 2027.

Tuy vậy, thử thách mới lại xuất hiện, đó là đầu ra cho sản phẩm. “Người dân quen ăn rau rẻ, trong khi rau hữu cơ chi phí cao, giá bán tất yếu cũng cao hơn. Nếu họ không mua thì nông dân sao trụ được”, ông Dũng trăn trở.

Không đầu hàng, ông tự mang rau đi chào bán khắp nơi, từ các phiên chợ quê đến từng con hẻm nhỏ, kiên nhẫn giới thiệu điều chỉnh giá theo từng nhóm khách hàng và kể câu chuyện về nguồn gốc rau hữu cơ. Nhờ đó, thương hiệu rau hữu cơ Út Dũng dần được biết đến, đặc biệt sau khi tham gia các chương trình kết nối do Sở Nông nghiệp và Môi Trường TP Hồ Chí Minh, Hội Nông dân TP Hồ Chí Minh, UBND xã… tổ chức.

Từ thực tiễn nhiều năm canh tác, ông Dũng đúc kết rằng, nông nghiệp hữu cơ mang lại ba giá trị cốt lõi: đất ngày càng màu mỡ, giảm chi phí phân bón; nông dân không còn phải tiếp xúc với hóa chất độc hại; người tiêu dùng được sử dụng sản phẩm an toàn, không lo dư lượng thuốc độc hại.

“Đó là lý do tôi gắn bó với nông nghiệp hữu cơ dù thời gian đầu thua lỗ nặng. Hữu cơ không phải đi nhanh, mà là đi đường dài. Nông dân phải thật sự đam mê, kiên nhẫn và chịu khổ mới bám trụ được”, ông Dũng thẳng thắn nói.

“Lấy đất làm gốc” triết lý của người trồng rau

Theo ông Võ Thành Dũng, để bền vững với nông nghiệp hữu cơ, nông dân cần hội đủ bốn yếu tố: Đất đai ổn định, nguồn vốn đủ mạnh, kiến thức nông nghiệp - đặc biệt là công nghệ sinh học và khả năng kết nối thị trường.

“Nông dân không cần biết quá nhiều, nhưng phải biết cải tiến công nghệ, quy trình chế biến dung dịch dinh dưỡng sinh học để áp dụng vào canh tác, giúp giảm chi phí. Khi đó, rau hữu cơ mới đủ sức cạnh tranh. Chỉ khi giá cả hợp lý, sản phẩm hữu cơ mới không còn là đặc sản của số ít mà trở thành lựa chọn của số đông”, ông Dũng nhấn mạnh.

Hiện nay, Trại rau Út Dũng có diện tích 1 ha, trong đó 8.000 m2 được đầu tư nhà lưới, chuyên trồng 13 loại rau như xà lách, cải bó xôi, cải ngọt, cải thìa, cải bẹ xanh, cải ngồng... Trung bình mỗi ha rau hữu cơ cho thu hoạch 4 - 5 tấn/tháng, với giá bán khoảng 35.000 đồng/kg, cao hơn rau thông thường khoảng 30%.

Theo ông Dũng, khác biệt lớn nhất giữa hữu cơ và vô cơ nằm ở triết lý “lấy đất làm gốc”. Trước mỗi vụ mới, ông để đất nghỉ, phơi ải, xử lý nấm bệnh cho đất hồi sức. “Khi đất khỏe, cây cũng khỏe, ít sâu bệnh và phát triển tự nhiên hơn”, ông chia sẻ.

Rau hữu cơ có thể không bóng bẩy, mướt mắt như rau vô cơ, nhưng đổi lại là sự an tâm tuyệt đối. “Người tiêu dùng giờ đây không chỉ ăn no mà còn muốn ‘ăn xanh - ăn sạch’ và chính thói quen ấy đang mở lối cho nông sản hữu cơ phát triển mạnh, kể cả ở thị trường xuất khẩu”, ông Dũng nhận định.

Trong bối cảnh Việt Nam cam kết Net Zero vào năm 2050, từng luống rau hữu cơ không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn giúp giảm phát thải, giữ gìn đất và nguồn nước, tạo ra hệ sinh thái xanh.

Từ định hướng ấy, rau Út Dũng dần khẳng định được vị thế trên thị trường. Nhiều hệ thống siêu thị tại TP Hồ Chí Minh mong muốn hợp tác lâu dài, song rào cản lớn nhất vẫn là vốn. “Siêu thị cần nguồn cung dồi dào, ổn định trong khi tôi chưa đủ lực để mở rộng sản xuất”, ông chia sẻ.

Ông Dũng kỳ vọng có thể tiếp cận nguồn vốn từ Quỹ hỗ trợ nông dân và nhận thêm sự hỗ trợ của chính quyền địa phương để nhân rộng mô hình, tiến tới hình thành vùng chuyên canh hữu cơ tại An Nhơn Tây.

“Hữu cơ không chỉ là triết lý canh tác mà còn là con đường thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Nông dân nào cũng có đất nếu biết liên kết với những đơn vị có thương hiệu và quy trình chuẩn, sẽ dễ dàng sản xuất”, ông Dũng khẳng định.

Sau nhiều năm kiên trì, Trại rau hữu cơ Út Dũng đã dần ổn định, bắt đầu có lãi. “Tôi sẵn sàng chuyển giao kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm cho các hộ muốn làm nông nghiệp hữu cơ, để cùng nhau biến An Nhơn Tây thành vùng chuyên canh rau hữu cơ, sản xuất tuần hoàn khép kín”, ông Dũng chia sẻ.

Hiện mô hình trại rau của ông được xem là điểm sáng của xã An Nhơn Tây, phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp đô thị sinh thái, hiện đại và bền vững của TP Hồ Chí Minh.

Nguồn: https://baotintuc.vn/nguoi-tot-viec-tot/nguoi-ky-su-ve-huu-voi-dam-me-nong-nghiep-huu-co-20251109163014969.htm