“Người thầy” là tác phẩm văn học đầu tay của Thượng tướng, GS.TS. Nguyễn Chí Vịnh (con trai Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, người con ưu tú của quê hương xứ Huế), do Nhà Xuất bản Quân đội nhân dân ấn hành tháng 3/2023. Cuốn sách xoay quanh nhân vật trung tâm là ông Ba Quốc, tức Thiếu tướng Đặng Trần Đức (1922 - 2022), Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, một nhà tình báo huyền thoại của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ông Ba Quốc chính là người thầy đã dìu dắt và đào tạo GS.TS. Nguyễn Chí Vịnh trong hơn 20 năm, từ khi ông còn là sĩ quan trẻ đến khi trở thành chỉ huy tình báo cấp cao.

 Bìa sách “Người thầy” của Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh

Cuốn sách dày 491 trang, gồm bảy chương: Ông Ba Quốc, Campuchia - Những bài học đầu tiên; Ông Ba và đồng đội; Nghề tình báo - những điều được trao truyền; Tầm nhìn mới, chân trời mới; Trở lại Campuchia; Những câu chuyện đời, khoảnh khắc và cuộc đời. Tác phẩm tái hiện hành trình hoạt động tình báo xuất sắc của ông Ba Quốc, điệp viên duy nhất thâm nhập sâu vào cơ quan tình báo cao cấp của chính quyền Sài Gòn (gồm Phủ Tổng thống và Phủ Đặc ủy Trung ương Tình báo). Ông đã thực hiện nhiều điệp vụ “siêu hạng”, tiêu biểu như giải cứu Bí thư Nguyễn Văn Linh (sau là Tổng Bí thư) và 9 Đặc khu ủy viên Sài Gòn - Gia Định khỏi truy bắt của mật vụ.

Điểm nổi bật là tác giả không chỉ kể về chiến tích hiển hách của ông Ba Quốc mà tập trung khắc họa cuộc sống, con người và mối quan hệ của hai thầy trò. Ông Ba Quốc là “người thầy kiệt xuất, vừa nghiêm khắc, vừa ân cần, dạy dỗ tôi nên người khi mới bước chân vào ngành tình báo, đến khi ông mất 20 năm sau đó”, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh bày tỏ. Trong “Người thầy”, tình cảm thầy trò, sự nghiêm khắc nhưng nhân văn của ông Ba Quốc được kể qua ký ức cá nhân, ghi chép thực tế từ hàng chục năm công tác, xen lẫn bình luận và suy ngẫm của tác giả. Văn phong báo chí bình dân, dễ đọc, mộc mạc nhưng sâu sắc, không hư cấu mà dựa trên sự kiện có thật.

Sách cũng cung cấp nhiều hình ảnh tư liệu quý giá về ông Ba Quốc, ghi dấu nhiều sự kiện quan trọng. Tiêu biểu là Cục phó Cục 2 Nguyễn Như Văn trao quyết định giao nhiệm vụ Đoàn phó Đoàn 817 cho Thượng tá Đặng Trần Đức tại Phnom Penh, Campuchia, năm 1981; Hội nghị mừng công Đoàn 817 tại Phnom Pênh năm 1982; ông Ba Quốc tại căn cứ K4, TP. Hồ Chí Minh năm 1993.

Đáng nói là, cuốn sách như một cuộc khảo cứu về cuộc đời ông Ba Quốc, nhưng cũng là quá trình nhìn lại những năm tháng tuổi trẻ sôi nổi của người thanh niên Nguyễn Chí Vịnh. Từng dấu mốc sự nghiệp của ông luôn có bóng dáng người thầy Ba Quốc đồng hành. Sinh thời, Thượng tướng cho biết, ý tưởng về cuốn sách hình thành qua những lần ghé thăm gia đình ông Ba Quốc vào dịp lễ, Tết, được chia sẻ những câu chuyện ít ai biết về ông, từ cuộc sống đời thường đến công việc. Sau khi nghỉ hưu, Nguyễn Chí Vịnh đọc lại hồ sơ lưu, tài liệu, sách vở, thậm chí cả những bài thơ, nhật ký vợ chồng ông bà gửi cho nhau.

Cùng với “Người thầy”, GS.TS. Nguyễn Chí Vịnh còn là tác giả của một số cuốn sách thuộc thể loại hồi ký, truyện phi hư cấu và tài liệu lịch sử, chủ yếu xoay quanh chủ đề tình báo quốc phòng, gìn giữ hòa bình và các nhân vật lịch sử quân đội. Đáng chú ý là “Hành trình vì hòa bình”, hồi ức về quá trình Việt Nam tham gia gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc (lực lượng “mũ nồi xanh”); “Những câu chuyện về Đại tướng Nguyễn Chí Thanh” kể về cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - thân phụ của tác giả.

Với những giá trị lớn lao về tư liệu, nội dung giàu cảm xúc, “Người thầy” đã được đề cử ở hai hạng mục: Sách được bạn đọc yêu thích và Sách Văn học - Nghệ thuật tại Giải Sách Quốc gia năm 2024.

An Nhiên (giới thiệu)

Nguồn: https://huengaynay.vn/van-hoa-nghe-thuat/tac-gia-tac-pham/nguoi-thay-cua-tuong-vinh-160140.html