Đây là tác phẩm mới của Wings Books - Thương hiệu sách trẻ của Nhà xuất bản Kim Đồng - dựng lại diện mạo oai hùng của thuyền chiến Việt qua các thời kì và hé mở những nét tiên tiến trong thiết kế thuyền bè của cha ông.
Từ những buổi sớm nhất của công cuộc dựng nước và giữ nước, ta đã thấy bóng hình của thủy chiến và chiến thuyền. Nước ta có đường bờ biển rất dài, với hệ thống sông ngòi chằng chịt. Kiểm soát được hay không những đường giao thông trên nước đó có thể mang tính quyết định sống còn cho mọi cuộc chiến.
Thực tế là trong suốt 2.000 năm tranh đấu, không cuộc chiến nào mà ta không thấy sự hiện diện của thủy chiến. Bởi thế, nếu không hiểu rõ về cách thức người xưa đã chiến đấu trên mặt nước ra sao, chúng ta ngày nay sẽ khó mường tượng được những chiến công của cha ông vĩ đại và gian khổ nhường nào.
Theo tác giả Đông Nguyễn, tên tựa sách "Thần long kích thủy” (rồng thần quẫy nước) được nhóm thực hiện lấy cảm hứng từ câu thơ trong bài "Giang đình hữu cảm" của đại thi hào Nguyễn Du: "Tiên chu kích thủy thần long đấu" (thuyền tiên quẫy nước như rồng thần đấu nhau).
Từ xa xưa, những con thuyền đã được người Việt ví von, liên tưởng như những sinh vật sống, cụ thể là con rồng. Sườn thuyền thì gọi là Long hiếp, sống thuyền thì gọi là Long cốt, dầm ngang thì gọi là Long trảo, sống đuôi thì gọi là Long vĩ, sống mũi thì gọi là Long tị...
Với tên sách tạo nhiều sự tò mò, “Thần long kích thủy - Lịch sử thuyền chiến Việt Nam” dẫn dắt người đọc đi qua 5 chương, để tìm hiểu khái quát lược sử thuyền chiến Việt Nam qua các thời kì Tiền Lê, Lý, Trần-Hồ, Hậu Lê, nhà Tây Sơn và nhà Nguyễn.
Bên cạnh đó, độc giả sẽ được nhóm thực hiện cung cấp kiến thức về những khía cạnh kỹ thuật của thuyền chiến Việt Nam như hình dáng thân thuyền, bộ khung thuyền, bộ phận thủy động học…; chiến thuật và công cụ thủy chiến; các loại thuyền chiến điển hình tại nước ta như mông đồng, chu kiều, lâu thuyền, ngự bạc…
Ở mỗi chương sách, nhóm tác giả đều đưa ra những nguồn tài liệu tham khảo để đối chiếu và dẫn chứng, đồng thời có những quan sát và nghiên cứu kỹ lưỡng trước các tư liệu lịch sử.
Trong số các tài liệu nhóm tác giả tham khảo, phải kể đến “Lê triều hội điển” - một tác phẩm có thể được coi là duy nhất còn ghi lại các thông số và quy chuẩn kỹ thuật của thuyền chiến thời Lê Trung Hưng. Kế đến là “Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ” trình bày rất chi tiết dạng thức thuyền chiến thời Nguyễn và “Thuyền bạc danh hiệu đồ thức”, một tập sơ đồ với tên gọi các bộ phận của thuyền chiến thời Nguyễn do học giả Phạm Hoàng Quân tìm thấy và công bố.
Bên cạnh đó còn có các tư liệu của nhà nghiên cứu nước ngoài, có thể kể đến các tập “Esquisse d’une ethnographie navale des pays Annamites” (Phác thảo dân tộc học hàng hải Việt Nam) của Piere Paris và “Voiliers D’Indochine” (Thuyền buồm Đông Dương) của J. B. Pietri.
Đây là những kho tàng giàu có hình ảnh và mô tả về thuyền bè Việt Nam đầu thế kỉ XX, được chuyên gia hàng hải Đỗ Thái Bình dày công dịch, chú thích các thuật ngữ tàu thuyền dân gian. Bổ trợ thêm là cuốn “Les jonques chinoises: Indochine” (Thuyền buồm Trung Hoa: Đông Dương) của Louis Audemard, với các hình vẽ thuyền biển thế kỉ XX cùng tên chữ Hán thực hiện bởi thuyền trưởng Hennique vào khoảng năm 1884-1885 giúp chắp ghép những ghi chép của triều Nguyễn với những quan sát của người phương Tây.
Với nguồn tư liệu phong phú, cách tiếp cận liên ngành lịch sử-kỹ thuật-văn hóa-quân sự, cuốn sách không chỉ dựng lại diện mạo oai hùng của thủy binh Việt qua các thời kì mà còn hé mở những nét tinh xảo trong thiết kế và tư duy chiến lược của cha ông.
Sách có nhiều tranh minh họa từ chi tiết đến toàn cảnh do Kaovjets Ngujens vẽ, song song cùng các ảnh chụp mô hình thuyền của Đông Nguyễn tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, và các tranh, ảnh tư liệu quý giá có liên quan.
Cuối sách "Thần long kích thủy" còn có phụ lục thuật ngữ các bộ phận thuyền bè Việt bằng cả tên gọi dân gian, tên chữ Hán Việt trong văn bản triều đình và tiếng Anh hiện đại để độc giả tiện tra cứu. Bên cạnh chú giải, phần phụ lục còn gồm hàng chục hình minh họa từng bộ phận để độc giả dễ dàng hình dung hình dạng, cấu trúc và công năng. Đây là một nội dung độc đáo trong của quyển sách này.
Đến dự buổi giao lưu có nhà nghiên cứu Đỗ Thái Bình. Ông là chuyên gia về thuyền bè cổ, dịch giả và tác giả nhiều tài liệu chuyên khảo về thuyền bè, hàng hải Việt Nam và là người hiệu đính sách "Thần long kích thủy". Nói về “Thần long kích thủy”, nhà nghiên cứu Đỗ Thái Bình cho biết, cuốn sách rất cần thiết đối với bạn đọc trẻ, nhất là sinh viên chuyên ngành hàng hải.
“Cuốn sách không chỉ giúp cho người trẻ hôm nay hiểu lịch sử thuyền chiến Việt Nam mà qua đó khơi gợi trong người trẻ tình yêu biển cả, yêu đất nước mình hơn”, nhà nghiên cứu Đỗ Thái Bình nhận xét.
Cuốn sách "Thần long kích thủy" do nhóm tác giả Đông Nguyễn và Kaovjets Ngujens thực hiện. Đông Nguyễn chuyên nghiên cứu về lịch sử phong tục, trang phục và quân khí. Anh là đồng sáng lập nhiều nhóm và trang chuyên nghiên cứu về lịch sử, văn hóa cổ như Đại Việt Cổ Phong, Vietnam Centre, Vương Sư Kiên Duệ…
Kaovjets Ngujens là họa sĩ người Latvia gốc Việt, chuyên minh họa lịch sử theo các thời kì, là tác giả và họa sĩ chính trong nhiều dự án sách và phim tài liệu lịch sử. Hai tác giả từng hợp tác trong dự án sách Kì công diệu nghệ - Một số kĩ thuật và công nghệ trên dải đất hình chữ S trước thế kỉ XX do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành.
Nguồn: https://nhandan.vn/nguoi-tre-dung-lai-dien-mao-thuyen-chien-viet-nam-post919829.html
![[Ảnh] Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ hai của Ban Chỉ đạo về phát triển kinh tế tư nhân](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/01/1762006716873_dsc-9145-jpg.webp)
![[Ảnh] Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ hai của Ban Chỉ đạo về phát triển kinh tế tư nhân](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/01/1762006716873_dsc-9145-jpg.webp)
Bình luận (0)