Nhà báo Hồ Quang Lợi:

Nhà báo Hồ Quang Lợi, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam chia sẻ với Báo Hànộimới về những điểm mới và việc cấp thiết thành lập cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.

- Luật Báo chí vừa được Quốc hội thông qua vào thời điểm này có ý nghĩa như thế nào, thưa nhà báo Hồ Quang Lợi?

- Tôi đặc biệt quan tâm đến lần sửa đổi Luật Báo chí này. Trên thực tế, tôi đã tham dự nhiều cuộc thảo luận, góp ý với tư cách chuyên gia do Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tổ chức, trong các tọa đàm liên quan. Hôm nay, Quốc hội chính thức thông qua Luật Báo chí sửa đổi. Theo tôi, đây là thời điểm rất cần thiết, bởi Luật Báo chí số 103/2016/QH13 đã được thực thi gần 10 năm, trong khi hoạt động báo chí, truyền thông đã có những thay đổi rất lớn so với trước.

Nội dung sửa đổi lần này, theo tôi đánh giá, đã cập nhật, bổ sung và điều chỉnh khá thỏa đáng những vấn đề mang tính cấp thiết của đời sống báo chí trong bối cảnh báo chí, truyền thông đang phát triển mạnh mẽ. Luật mới sẽ tạo hành lang pháp lý thuận lợi để báo chí phát triển, đóng góp hiệu quả hơn vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

- Những vấn đề nào trong Luật Báo chí lần này được ông quan tâm?

- Trước hết, tôi đặc biệt chú ý đến các quy định liên quan đến mạng xã hội, nền tảng số và trí tuệ nhân tạo. Đây là những lĩnh vực mới, phát triển vượt bậc trong thời gian gần đây, và lần sửa đổi này của Luật Báo chí đã đề cập khá rõ ràng, đưa ra những điều khoản cụ thể để xử lý.

Bên cạnh đó, tôi quan tâm sâu đến vấn đề thành lập các cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện. Đây là yêu cầu lớn đặt ra từ thực tiễn báo chí hiện nay, nhất là sau khi chúng ta triển khai Quy hoạch Báo chí từ năm 2019. Đồng thời, câu chuyện tinh gọn bộ máy hành chính ở các cấp đang tác động trực tiếp đến hệ thống cơ quan báo chí, đặc biệt là tại các tỉnh, thành phố. Với hai đô thị lớn là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, tôi càng dành sự quan tâm đặc biệt, bởi đây là những trung tâm báo chí - truyền thông lớn nhất cả nước.

- Theo ông, mô hình báo chí tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh nên được triển khai như thế nào để vừa tinh gọn, vừa hiện đại, đáp ứng yêu cầu thông tin trong giai đoạn mới?

- Tôi cho rằng vấn đề này mang tính cấp thiết. Dù lần sửa đổi Luật Báo chí chưa quy định rõ việc hai đô thị lớn này có thành lập cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện hay không, nhưng theo tôi, sau khi Luật Báo chí (sửa đổi) được thông qua, Chính phủ và các cơ quan liên quan cần có quy hoạch mang tính chiến lược để thành lập cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.

Lý do trước hết là dân số hai địa phương rất lớn, nhu cầu tiếp cận thông tin cao, đồng thời, đây cũng là nơi tập trung nhiều cơ quan báo chí nhất cả nước. Hai trung tâm này cũng có nhiều cơ quan báo chí đã có bề dày truyền thống, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc qua nhiều chục năm và đến nay vẫn phát huy tốt vai trò của mình. Bên cạnh đó, tại hai đô thị này có những cơ quan báo chí có thương hiệu, uy tín, hoạt động hiệu quả và đã tự chủ được về tài chính. Ở Hà Nội có Báo Hànộimới, Báo Kinh tế & Đô thị, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội…; còn ở thành phố Hồ Chí Minh có Báo Sài Gòn Giải Phóng, Báo Người Lao động, Báo Tuổi Trẻ…

Những cơ quan báo chí hội tụ đủ 3 tiêu chí “là thương hiệu mạnh”, “tự chủ về tài chính” và “có uy tín và hiệu quả xã hội cao” như vậy cần được tạo điều kiện phát triển.

Tôi mong rằng, Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh sẽ sớm thành lập cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện, tương tự mô hình của 6 cơ quan chủ lực đa phương tiện Trung ương. Trong mô hình đó sẽ có các cơ quan báo chí trực thuộc, có tư cách pháp nhân độc lập, bảo đảm vừa tinh gọn, vừa đáp ứng yêu cầu mới của nền báo chí hiện đại. Tôi cũng nhiều lần góp ý rằng, về lâu dài, các cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện cần hướng tới mô hình tập đoàn báo chí, bởi đây là xu hướng phát triển tất yếu.

- Theo ông, Luật Báo chí sửa đổi sẽ hỗ trợ như thế nào cho sự phát triển của các cơ quan báo chí?

- Luật Báo chí lần này quy định rõ rằng, Nhà nước tiếp tục hỗ trợ và ưu tiên phát triển báo chí. Đây là điều rất đáng mừng. Trước hết, mức thuế ưu đãi 10% dành cho báo chí là chính sách quan trọng; theo tôi, trong tương lai mức thuế này thậm chí có thể được điều chỉnh giảm thêm để tạo dư địa cho báo chí phát triển mạnh hơn.

Bên cạnh đó, luật cũng đề cập các chính sách nhằm thúc đẩy kinh tế báo chí: Hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực truyền thông số; xây dựng và cung cấp các nền tảng số để cơ quan báo chí khai thác, phát triển; mở rộng cơ chế đặt hàng, đấu thầu, từ đó giúp các cơ quan báo chí nâng cao khả năng tự chủ tài chính và sáng tạo thêm những sản phẩm mới phục vụ xã hội.

Một điểm tôi đánh giá rất cần thiết là lần sửa đổi này đã đưa nội dung về trí tuệ nhân tạo (AI) vào Luật Báo chí. Báo chí hoàn toàn có thể tích hợp AI để tăng hiệu quả hoạt động, nhưng phải tuân thủ Luật Sở hữu trí tuệ, các quy định về AI và đặc biệt là giữ vững đạo đức nghề báo. Những yêu cầu này đã được luật hóa, tạo thành nền tảng cần thiết để báo chí phát triển vững vàng trong kỷ nguyên số.

Luật Báo chí (sửa đổi) có thể chưa giải quyết triệt để mọi vấn đề nóng bỏng đang đặt ra trong đời sống báo chí, nhưng đã tạo được khung pháp lý cần thiết để từ đó có thể ban hành những chính sách trực tiếp, cụ thể, phù hợp cho báo chí phát triển. Thời gian qua, giới báo chí và dư luận xã hội rất quan tâm theo dõi và hoan nghênh Luật Báo chí (sửa đổi) được thông qua.

Tôi tin rằng với những đổi mới này, báo chí sẽ tiếp tục đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, phục vụ hiệu quả công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

- Trân trọng cảm ơn nhà báo Hồ Quang Lợi!

Nguồn: https://hanoimoi.vn/nha-bao-ho-quang-loi-cap-thiet-thanh-lap-co-quan-bao-chi-chu-luc-da-phuong-tien-tai-hai-dia-phuong-lon-726319.html