Các loài cá chủ yếu làm nên sự phong phú của mùa này gồm: Cá linh, cá chốt, cá mè vinh, cá rô, cá lóc...
Ngư dân miền Tây với kinh nghiệm bao đời đã chuẩn bị sẵn sàng các phương tiện và ngư cụ đánh bắt đa dạng. Từ việc đặt dớn, giăng lưới, kéo lưới dồn cá, lưới giựt cho đến cất vó trên sông.
Cảnh tượng trên sông nước những ngày này tấp nập xuồng ghe, tiếng gọi nhau giữa những người giăng lưới, tiếng mái chèo khua nước nhịp nhàng, tất cả hòa quyện vào nhau nghe như “bản giao hưởng” không khí lao động trong mùa thu hoạch cá.
| Miền Tây từ lâu được mệnh danh là “vựa lúa lớn nhất cả nước”, nơi đây còn là miền đất của “lối sống thuận thiên”, nơi con người hòa mình vào nhịp điệu của mùa nước nổi như một lẽ tự nhiên. Khi con nước mênh mông trên đồng ruộng bắt đầu rút dần, một mùa mưu sinh nhộn nhịp lại về, mang theo nguồn thủy sản dồi dào, tạo nên nguồn lợi kinh tế quan trọng và người dân vùng châu thổ Cửu Long gọi đó là “mùa cá ra sông”. |
Mỗi mùa nước nổi về, phù sa màu mỡ theo dòng nước bồi đắp cho đồng ruộng, tôm cá cũng theo nước về đồng bằng. Tại các địa phương thượng nguồn biên giới các tỉnh: Đồng Tháp, An Giang, Tây Ninh, khi nước rút lại rộn ràng như ngày hội.
Cá theo dòng mà đi và người dân theo cá để mưu sinh. Những người có đất ruộng thì tranh thủ làm vụ lúa, những người không có đất thì ra sông đặt dớn, cất vó, giăng lưới. Chính nhờ con nước hào sảng ấy mà biết bao gia đình có của ăn, của để, lo cho con chuyện học hành.
Buổi sáng tháng 10 âm lịch, khi sương còn giăng mờ trên những cành cây nơi biên giới, con nước đầu nguồn rút dần để lộ ra những bãi bồi; dưới làn nước, từng đàn cá luồn mình qua rặng sậy, tìm đường ra sông lớn.
Trên sông, nhiều ngư dân nhẹ nhàng thả lưới, tiếng mái dầm khua nước rộn ràng. Tùy theo phương tiện và sự may mắn, trung bình mỗi ngày, ngư dân có thể kiếm được vài chục ký cá.
Với giá cả ổn định của cá tự nhiên, một người có thể thu nhập từ vài trăm ngàn đến trên 1 triệu đồng/ngày.
Cá linh được thu mua số lượng lớn để chế biến thành mắm sống hoặc ủ làm nước mắm cá linh trứ danh. Các loại cá khác như: Cá lăng, cá cóc, cá kết, cá mè vinh… được phân loại và bán với giá cao hơn cá linh. Ngư dân Nguyễn Văn Đấu (xã Tân Hộ Cơ) cho biết: “Cá tự nhiên mùa này người tiêu dùng rất ưa chuộng, có bao nhiêu bán hết bấy nhiêu”.
RỘN RÀNG MÙA CÁ
Những ngày này, mùa nước nổi tại vùng đầu nguồn biên giới, tiếp giáp với Vương quốc Campuchia đang rút nhanh. Nhiều cánh đồng đã xả nước ra để làm đất, chuẩn bị xuống giống vụ lúa đông xuân.
Khi nước rút, những người sống bằng nghề câu lưới cũng dời địa điểm đánh bắt, chuyển từ trên đồng xuống bến sông.
Nếu như trên đồng, ngư dân đánh bắt cá bằng cách đặt dớn, đẩy côn, đặt lọp thì khi cá ra sông, họ lại sử dụng những phương tiện khác như: Quăng chài, thả lưới, giăng câu...
Ông Đoàn Văn Lâm sinh sống cặp bờ sông Sở Thượng (phường Thường Lạc) chia sẻ: “Khoảng đầu tháng 10 âm lịch, cá từ đồng bắt đầu rút ra sông. Mỗi ngày, tôi thả lưới thu hoạch được từ 7 - 10 kg cá các loại, có thêm nguồn thu nhập trang trải cho gia đình”.
Trên các sông và các kinh, rạch xuất hiện rất nhiều chiếc xuồng của ngư dân, tạo nên khung cảnh đánh bắt vô cùng nhộn nhịp. Bà con dùng loại lưới có kích thước mắt lưới to để giăng bắt cá lăng, cá mè vinh, cá kết; còn lưới có mắt nhỏ hơn được dùng để bắt cá chạch, cá linh...
|
“Mùa cá ra sông” không chỉ là chu kỳ tự nhiên, mà còn là “mùa vàng” của những ngư dân theo nghề đánh bắt cá, là bức tranh sinh động về sự hào phóng của thiên nhiên và sự cần cù của con người. “Mùa cá ra sông” thường khởi động vào khoảng tháng 10 đến tháng 11 âm lịch, đây là thời điểm “nước rong”, trên đồng ruộng bắt đầu cạn dần, báo hiệu cuộc di cư của các loài thủy sản. Lượng tôm cá đã được phù sa và nguồn thức ăn tự nhiên “vỗ béo” suốt nhiều tháng nước nổi, nay di chuyển theo các kinh, rạch để tìm về dòng chảy chính của các sông, tạo nên mùa đánh bắt nhộn nhịp. |
Ông Trần Anh Tú (xã Long Khánh) cho biết: “Xuôi theo con nước, các loại cá trên đồng đổ dồn ra khu vực sông, nên bà con đánh bắt được nhiều hơn so với ngày thường. Tôi dùng chài bắt được nhiều cá hơn, mỗi ngày bắt được khoảng 10 kg cá các loại”.
Ngày nào giăng lưới được nhiều cá, bán không hết, người dân huy động người thân trong gia đình cùng nhau làm cá để ủ mắm hoặc làm khô. Đây là nét văn hóa cộng đồng của người dân miền Tây, nơi công việc mưu sinh đôi khi trở thành buổi sum họp gia đình, làng xóm.
Chúng tôi dạo một vòng các chợ quê đến đô thị, đâu đâu cũng bày bán các đặc sản tươi rói của “mùa cá ra sông” như: Cá linh, cá chốt, cá trèn, cá lóc, cá heo, cá khoai, cá chạch, cá lăng…
Hừng sáng, tại các chợ đã nhộn nhịp hẳn với những thanh âm cười nói, mời chào, ngã giá giữa người mua và người bán. Chị Trần Cẩm Nhung, tiểu thương chợ Hồng Ngự (phường Hồng Ngự) đon đả giới thiệu mớ cá sông: “Mua cá sông vào mùa này về nướng, kho rệu hay kho lạt đều ngon.
Cá mùa này ngon lắm, bảo đảm tươi rói, không ngon không lấy tiền”. Chị Nhung cũng cho biết, “mùa cá ra sông” là thời điểm được người dân đầu nguồn biên giới trông đợi nhất, bởi tôm cá dồi dào, hoạt động buôn bán nhộn nhịp hơn, nhờ vậy mà thu nhập khá hơn ngày thường.
“Mùa cá ra sông” là thời điểm người dân miền Tây rục rịch vào mùa làm mắm cá đồng. Dọc theo khu vực biên giới, tôi dễ dàng bắt gặp cảnh các bà, các chị ngồi làm cá linh, cá chốt để ủ mắm trò chuyện rất rôm rả.
Các loại cá mùa nước nổi đã giúp nhiều địa phương tạo nên thương hiệu nước mắm truyền thống, mắm cá nổi tiếng khắp vùng, đến các sản phẩm OCOP có giá trị cao. Bà Đào Thị Nga (phường Thường Lạc) chia sẻ: “Thời điểm này, các cơ sở thu gom cá linh, cá chốt về ủ mắm chế biến nước mắm hay làm mắm sống. Mắm làm mùa này là ngon nhất của mùa nước nổi”.
Có thể nói, “mùa cá ra sông” không chỉ là mùa thu hoạch, mà còn là mùa sum họp, mùa ấm no, khẳng định sự gắn bó không thể tách rời giữa cư dân và dòng chảy kỳ diệu của vùng châu thổ Cửu Long.
DƯƠNG ÚT
Nguồn: https://baodongthap.vn/nhon-nhip-mua-ca-ra-song--a234004.html
Bình luận (0)