Những dấu ấn đặc biệt của Chính phủ trên đất 'Chín rồng'

(Chinhphu.vn) - Trong nhiệm kỳ 2020-2025, dưới sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã ghi nhận những bước chuyển khá mạnh mẽ trong phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) với nhiều dấu ấn đặc biệt, từ chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển hạ tầng, đến cải thiện môi trường đầu tư và liên kết vùng, mở rộng không gian phát triển.

Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Lộc Trời Huỳnh Văn Thòn: Hướng tới mục tiêu xây dựng những vùng nông thôn đáng sống

Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao: Hiện thực hóa khát vọng của người dân

Theo ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Lộc Trời, nhiệm kỳ 2020–2025, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã thể hiện sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt và tầm nhìn chiến lược đối với sự phát triển nông nghiệp vùng ĐBSCL, vùng sản xuất nông nghiệp trọng điểm của cả nước. Tinh thần chỉ đạo xuyên suốt là "nông nghiệp xanh, bền vững, phát thải thấp, giá trị cao", hướng tới mục tiêu xây dựng những vùng nông thôn đáng sống và đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.

Một trong những dấu ấn nổi bật của Chính phủ là Đề án phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và trực tiếp chỉ đạo triển khai. Đây là đề án nông nghiệp quy mô lớn nhất từ trước đến nay tại ĐBSCL, mang tính đột phá trong việc tái cơ cấu ngành lúa gạo Việt Nam theo hướng hiện đại, thân thiện môi trường và có sức cạnh tranh quốc tế.

"Thủ tướng đã nhiều lần chủ trì hội nghị, làm việc với các địa phương, nhà khoa học và doanh nghiệp để chỉ đạo cụ thể việc thực hiện đề án; đồng thời yêu cầu các bộ, ngành liên quan hỗ trợ vùng về vốn, khoa học công nghệ, chuyển đổi số và thị trường tiêu thụ. Dưới sự điều hành sát sao của Chính phủ, hàng loạt mô hình canh tác lúa giảm phát thải, tiết kiệm nước, giảm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, tăng năng suất đã được triển khai thí điểm ở Tây Ninh, Đồng Tháp, An Giang, Cà Mau, Cần Thơ… bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt", ông Huỳnh Văn Thòn nói.

Đề án không chỉ giúp nông dân tăng năng suất, giảm chi phí sản xuất, cải thiện thu nhập, mà còn hạn chế tình trạng "được mùa, mất giá", nhờ phát triển đồng bộ chuỗi giá trị lúa gạo từ sản xuất, thu hoạch, chế biến đến tiêu thụ. Sự tham gia của doanh nghiệp lớn và hợp tác xã kiểu mới giúp người dân yên tâm sản xuất, gắn bó với ruộng đồng trong điều kiện khí hậu biến đổi.

Chính phủ cũng yêu cầu các địa phương gắn phát triển lúa chất lượng cao với bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên nước và mở rộng thị trường xuất khẩu gạo xanh, gạo hữu cơ – hướng đi phù hợp với cam kết giảm phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 của Việt Nam.

"Có thể khẳng định, dưới sự chỉ đạo quyết liệt, sâu sát của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, nông nghiệp ĐBSCL đang chuyển mình mạnh mẽ, từng bước trở thành nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại, bền vững, góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống người dân và khẳng định vị thế lúa gạo, thủy sản và trái cây Việt Nam trên thị trường quốc tế", Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời đánh giá.

Về môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu trong nông nghiệp, kỹ sư Nguyễn Hồng Thiện, Giám đốc Công ty TNHH Tư Sang (Đồng Tháp) nhìn nhận, giai đoạn 2020-2025, vùng ĐBSCL đã triển khai nhiều chương trình quan trọng của Chính phủ, nhất là trong nông nghiệp, thế mạnh của vùng. Trong đó, Quyết định số 324/QĐ‑TTg năm 2020 phê duyệt Chương trình tổng thể phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu vùng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 là một ví dụ điển hình.

Theo đó, các địa phương hướng tới mô hình "kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn", quản lý tài nguyên nước, thích ứng với xâm nhập mặn và sụt lún đất. Điều này góp phần tăng cường niềm tin và nâng cao chất lượng sống nhân dân, không chỉ về vật chất mà còn về môi trường sống, an ninh nguồn nước và sinh kế bền vững.

Những kết quả trên đã nâng cao đời sống và thu nhập bình quân của người dân, hạ tầng nông thôn, đô thị hoá được cải thiện đã nhân lên sự đồng thuận và niềm tin vào lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, người dân tích cực tham gia phong trào phát triển, chuyển đổi mô hình sản xuất, hợp tác xã, doanh nghiệp mạnh lên, đặc biệt là người dân hưởng lợi trực tiếp từ chính sách phát triển vùng.

TS. Trần Khắc Tâm, Phó Chủ tịch Hội đồng các hiệp hội Doanh nghiệp ĐBSCL - Ảnh: VGP/LS

Đẩy mạnh phát triển giao thông: Bệ phóng cho đất 'Chín rồng'

Giai đoạn 2020–2025 đánh dấu bước ngoặt lịch sử đối với sự phát triển của vùng ĐBSCL, khi Chính phủ và trực tiếp là Thủ tướng Chính phủ đã thể hiện quyết tâm chính trị cao, chỉ đạo quyết liệt và toàn diện nhằm tháo gỡ "điểm nghẽn" hạ tầng, yếu tố then chốt để vùng phát triển nhanh và bền vững.

Trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ, TS. Trần Khắc Tâm, đại biểu Quốc hội Khóa XIII, Phó Chủ tịch Hội đồng các hiệp hội doanh nghiệp ĐBSCL nhấn mạnh: Trong suốt nhiệm kỳ, Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần trực tiếp xuống cơ sở, khảo sát, làm việc với lãnh đạo các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm quốc gia, đặc biệt là hạ tầng giao thông và logistics. Với phương châm "vướng mắc ở đâu, gỡ ngay ở đó", Chính phủ đã bố trí nguồn vốn đầu tư công lớn chưa từng có cho khu vực ĐBSCL, tăng gấp nhiều lần so với giai đoạn trước, thể hiện sự ưu tiên đặc biệt của Trung ương đối với vùng đất chiến lược này.

Với sự điều hành linh hoạt, quyết liệt của Thủ tướng, mạng lưới giao thông vùng ĐBSCL đã có bước phát triển vượt bậc. Hàng loạt công trình trọng điểm được khởi công, hoàn thành hoặc chuẩn bị đưa vào sử dụng: Tuyến cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận, Mỹ Thuận – Cần Thơ, Cần Thơ – Cà Mau, Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng, Bắc – Nam phía đông đoạn qua ĐBSCL, cùng nhiều cây cầu chiến lược như Cao Lãnh, Đại Ngãi, Rạch Miễu 2… Mạng lưới này từng bước hình thành trục dọc – trục ngang hiện đại, kết nối các trung tâm kinh tế, cảng biển, sân bay, cửa khẩu quốc tế, mở ra không gian phát triển mới cho toàn vùng.

Theo TS. Trần Khắc Tâm, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt nhấn mạnh phát triển hạ tầng logistics gắn với chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng. Các cảng biển nước sâu, trung tâm logistics Cần Thơ, Trà Vinh, Sóc Trăng, Kiên Giang được quy hoạch, hình thành mạng lưới vận tải đa phương thức kết nối đường bộ, đường thủy, đường biển, góp phần giảm chi phí vận chuyển, nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản, thủy sản xuất khẩu. Đây là bước đột phá chiến lược, giúp ĐBSCL thoát khỏi "thế cô lập" nhiều năm, trở thành vùng kinh tế năng động, hội nhập sâu với cả nước và quốc tế.

Không chỉ dừng ở kinh tế, đầu tư hạ tầng còn tác động lan tỏa sâu rộng đến đời sống nhân dân. Hệ thống giao thông hoàn thiện giúp rút ngắn thời gian đi lại, giảm chi phí vận tải, thúc đẩy du lịch, thương mại, dịch vụ, đồng thời tạo thêm hàng vạn việc làm mới, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Các tuyến đường mới còn giúp công tác phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu và bảo đảm quốc phòng – an ninh vùng biên giới, ven biển thêm vững chắc.

"Có thể khẳng định, đây là thành tựu cực kỳ to lớn của Chính phủ, đặc biệt là Thủ tướng Chính phủ trong nhiệm kỳ 2020–2025, thể hiện tinh thần đổi mới trong lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành. Bằng tầm nhìn chiến lược, sự sâu sát thực tiễn và quyết tâm "làm thật, làm nhanh, làm hiệu quả", Thủ tướng đã đưa ĐBSCL bước sang giai đoạn phát triển mới với hạ tầng hiện đại, kinh tế khởi sắc, đời sống nhân dân nâng cao, quốc phòng – an ninh được củng cố vững chắc, xứng đáng là vùng đất tiềm năng và trù phú của Tổ quốc", TS. Trần Khắc Tâm nhìn nhận.

Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh đang từng bước "hiện thực hóa" giấc mơ ấm no của người nông dân ĐBSCL - Ảnh: VGP/LS

Hợp nhất các tỉnh: Bước đi chiến lược tạo các 'cực tăng trưởng'

Theo các chuyên gia, một trong những bước đi mang tính chiến lược và bước ngoặt lịch sử trong giai đoạn này là việc sắp xếp lại địa giới hành chính từ 13 tỉnh vùng ĐBSCL hợp nhất thành 5 tỉnh lớn hơn. Việc này nhằm tinh gọn bộ máy, mở rộng không gian phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho liên kết vùng, thu hút đầu tư và điều phối nguồn lực hiệu quả hơn.

Tầm nhìn của việc hợp nhất là mỗi tỉnh mới sẽ có quy mô lớn hơn, đủ sức thu hút đầu tư, tổ chức quy mô KT-XH cao hơn, tạo các cực tăng trưởng thay vì nhiều đơn vị nhỏ phân tán. Việc này phù hợp với xu thế quốc tế khi "vùng lớn, đô thị lớn" thường có ưu thế cạnh tranh cao hơn. Chính sách này dự kiến giúp vùng ĐBSCL khai thác tốt hơn lợi thế về nguồn lực đất đai, nông sản, thủy sản, du lịch và logistics.

Hợp nhất còn giúp đồng bộ hóa quy hoạch hạ tầng, phát huy liên kết vùng mạnh hơn, ví dụ những tuyến giao thông huyết mạch nối TP. Cần Thơ với các tỉnh, hoặc liên kết vùng với khu vực TPHCM. Mô hình mới giúp giảm chồng chéo, nâng cao hiệu quả quản lý, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.

Việc sắp xếp hành chính này không chỉ là "kỹ thuật" quản lý mà còn mở ra không gian phát triển mới, là cửa ngõ để ĐBSCL vươn ra biển, ra quốc tế, hình thành các chuỗi giá trị lớn hơn, logistics lớn hơn và nhân rộng kinh tế vùng.

Nhìn lại giai đoạn 2020–2025, vùng ĐBSCL đã tiến những bước quan trọng. Kinh tế tiếp tục vững vàng, nông nghiệp tiếp tục giữ vai trò trụ đỡ; an sinh xã hội được chăm lo, môi trường sống được cải thiện; liên kết vùng và sắp xếp hành chính mở ra cơ hội phát triển mới.

Sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, cộng với tinh thần chủ động, sáng tạo của người dân và doanh nghiệp vùng, đang tạo thành động lực mạnh mẽ để ĐBSCL không chỉ "vươn mình" mà còn "bứt phá" trong kỷ nguyên mới, hướng tới một vùng kinh tế phát triển bền vững, văn hóa độc đáo và con người hiền hòa của Việt Nam trong thế kỷ XXI.

Lê Sơn

Nguồn: https://baochinhphu.vn/nhung-dau-an-dac-biet-cua-chinh-phu-tren-dat-chin-rong-102251021210403478.htm