‘Nó đã hoàn toàn tan chảy’

Live Science hôm 8/11 đưa tin, một nhóm các học sinh và sinh viên đại học đã nhận ra rằng đảo Mesyatsev của Nga tại Bắc Cực đã không còn nữa khi họ so sánh các hình ảnh vệ tinh cho dự án RISKSAT thuộc Viện Hàng không Moscow.

Hòn đảo ở Bắc Cực của Nga hoàn toàn biến mất

Đảo Mesyatsev, một khối băng và bụi, từng kết nối như mũi băng với đảo Eva-Liv lớn hơn và là một phần của quần đảo Franz Josef Land của Nga, bao gồm khoảng 190 đảo ở Bắc Băng Dương. Có khả năng đảo này đã trở thành một thực thể riêng lẻ từ trước năm 1985, theo một bài báo được đăng tải trên tạp chí Geosciences vào năm 2019.

Vào năm 2010, diện tích bề mặt của đảo Mesyatsev là khoảng 1,1 triệu mét vuông, tương đương với kích thước của khoảng 20 sân bóng bầu dục Mỹ.

Đảo Mesyatsev đã bắt đầu bị tan chảy từ khi nó tách ra khỏi Eva-Liv, và quá trình này đã trở nên nhanh chóng hơn trong 10 năm gần đây. Vào năm 2015, diện tích của đảo chỉ còn khoảng 530.000 mét vuông, không đầy một nửa so với năm 2010.

Đến năm 2022, kích thước của hòn đảo giảm đến mức các nhà khoa học đã không còn theo dõi do dự đoán rằng nó sẽ không tồn tại lâu dài. Vì vậy, việc các sinh viên phát hiện ra hòn đảo vẫn còn hiển thị trong ảnh vệ tinh vào tháng 8 của năm nay là bất ngờ cho họ.

Các nhà khoa học vẫn chưa thể xác định rõ lý do vì sao đảo Mesyatsev tồn tại lâu hơn so với dự đoán. Một giả thuyết đưa ra là lớp bụi trên bề mặt đảo có thể đã bị cuốn trôi bởi sóng biển hoặc nước mưa, góp phần làm chậm quá trình tan chảy của nó. Vào năm 2021, lớp bụi này làm cho đảo trở nên đậm màu hơn và do đó hấp thụ nhiều bức xạ Mặt Trời hơn. Có thể lớp bụi đã được thổi đến đảo từ nơi khác hoặc tạo thành từ quá trình băng tan.

Phó Giáo sư, Phó Tiến sĩ Khoa học Kỹ thuật Alexey Kucheiko cùng nhóm chuyên gia của mình đã theo dõi sự tan chảy của băng tại quần đảo Franz Josef kể từ năm 2020 qua ảnh chụp từ vệ tinh. Họ phát hiện ra rằng một vùng băng có diện tích 53ha trên đảo Mesyatsev đã hoàn toàn biến mất, tạo ra một không gian trống trên bản đồ của khu vực Bắc Cực. Sự mất mát này đã được nhóm nghiên cứu cảnh báo từ năm 2020, và hiện nay cần phải cập nhật các bản đồ hàng hải cho khu vực để phản ánh sự thay đổi.

Kể từ năm 2020, nhóm chuyên gia do Phó Giáo sư, Phó Tiến sĩ Khoa học Kỹ thuật Alexey Kucheiko dẫn đầu đã quan sát quá trình băng tan ở quần đảo Franz Josef thông qua hình ảnh vệ tinh. Họ nhận ra rằng, một khối băng rộng 53ha trên đảo Mesyatsev đã không còn xuất hiện trên bản đồ Bắc Cực, một sự thay đổi đã được cảnh báo từ năm 2020. Do đó, các bản đồ dẫn đường cho tàu thuyền ở khu vực này cần được cập nhật để phản ánh sự biến đổi này.

Đến ngày 19 tháng 8 năm 2015, đảo Mesyatsev vẫn giữ nguyên diện tích là 53ha. Nhưng qua quan sát từ vệ tinh vào ngày 12 tháng 8 năm 2024, diện tích của đảo chỉ còn lại 3ha. Chỉ sau một tháng, vào ngày 13 tháng 9 năm 2024, đảo Mesyatsev đã không còn xuất hiện trên các hình ảnh vệ tinh và đã hoàn toàn biến mất, đánh dấu sự kết thúc của vùng băng này ở Bắc Cực.

Dựa trên tính toán, đảo băng Mesyatsev bị tan chảy với tốc độ từ 5 đến 13ha hàng năm. Đảo này, trước khi biến mất, nằm gần Eva-Liv Lớn – một trong những hòn đảo cực bắc của quần đảo.

Nhóm nghiên cứu lý giải rằng nguyên nhân chính dẫn đến sự biến mất của đảo Mesyatsev là do hiện tượng ấm lên toàn cầu tại Bắc Cực. Sự tăng nhiệt đã khiến các dòng sông băng tan ra và mực nước biển tăng cao, gây nên sự xói mòn và mất mát của những vùng địa hình băng giá.

Alexey Kucheiko, một nhà nghiên cứu thuộc Viện Hàng không Moscow, khẳng định rằng hòn đảo đã tan chảy hoàn toàn.

Nhóm chuyên gia cũng khẳng định họ sẽ tiếp tục nghiên cứu để chứng thực việc đảo Mesyatsev biến mất hoàn toàn và để đánh giá những biến đổi có thể xảy ra ở tương lai.

Hai Xia (Tổng hợp)