Lớp học đặc biệt
Chứng kiến một buổi dạy cho HS khiếm thính tại lớp 4B+5 do thầy Nguyễn Văn Quang chủ nhiệm, câu chuyện yêu thương ấy hiện lên càng rõ nét. Trên bục giảng, đôi tay thầy Quang liên tục tạo nên những ký hiệu ngôn ngữ; thi thoảng, thầy phát âm nhẹ nhàng một vài từ để HS nhìn khẩu hình miệng. Trên bảng, chiếc tivi chiếu bài tập, những hình ảnh trực quan kèm theo câu chữ đơn giản, tất cả được thầy kết hợp để giúp HS tiếp cận kiến thức theo nhiều kênh khác nhau. “Tôi phải dùng nhiều hình thức truyền đạt để các em dễ hiểu hơn. Lên lớp 4, lớp 5 rồi nên các em có thể đọc, viết và làm bài khá tốt”, thầy Quang chia sẻ.
Dạy HS khiếm thính chưa bao giờ là công việc dễ dàng. Mỗi em là một câu chuyện, một xuất phát điểm khác biệt, một hành trình đầy thử thách. “Khi mới vào học, các em chưa biết chữ, chưa biết ký hiệu, truyền đạt cái gì cũng khó, thậm chí muốn bảo em cầm bút hay mở sách cũng phải mất thời gian. Mỗi HS ít nhất cần một năm chỉ để có thể giao tiếp cơ bản rồi mới bắt đầu học kiến thức”, thầy Quang kể.
 |
| Thầy Nguyễn Văn Quang hướng dẫn học sinh làm các vật dụng trong hoạt động ngoại khóa. |
Ở lớp học của thầy Quang, nhiều em có hoàn cảnh đặc biệt. Như em Vương Viết Trí, nhà ở tận Khánh Sơn, theo học tại trung tâm từ năm 2015. Do gia đình ở xa nên việc ăn ở của em được gửi gắm cho cô cấp dưỡng ở trung tâm, 1 hoặc 2 tháng em mới về nhà một lần. Nhưng vượt lên tất cả, Trí đã trưởng thành hơn từng ngày. Giờ đây, em có thể tự sinh hoạt, tự đi xe khách về nhà. Đôi tay em uyển chuyển khi chia sẻ với chúng tôi ước mơ giản dị là sau khi trưởng thành sẽ mở một quán nước nhỏ ở nhà. “Em đã biết pha ca cao, nước cam, cà rốt, những kỹ năng được học từ chính lớp nghề của trung tâm” - Trí khoe. Ông Vương Minh Trụ - bố của Trí xúc động: “Ngày trước, gia đình rất khó giao tiếp với con. Cháu hay cáu gắt, không ổn định tâm lý. Sau nhiều năm học tập ở trung tâm, cháu thay đổi hoàn toàn. Cháu có thể viết, ra ký hiệu, hiểu chuyện và tự lập hơn rất nhiều. Tôi biết ơn thầy cô lắm!”.
Cũng như Trí, cuộc đời em Trần Nguyễn Tuấn Hùng thay đổi nhờ nơi này. Mẹ Hùng là công nhân, một mình nuôi con. Nhờ học ngôn ngữ ký hiệu và chữ viết, hai mẹ con đã có thể trò chuyện với nhau mỗi tối trước khi ngủ, điều mà trước đây người mẹ gần như chưa dám nghĩ đến.
Những người lặng thầm thắp lửa
Không chỉ truyền đạt kiến thức, giáo viên ở trung tâm còn phải theo sát sự phát triển tâm sinh lý của HS, nhất là khi các em bước vào tuổi vị thành niên. Ở độ tuổi này, với trẻ bình thường đã khó tiếp cận, với trẻ khiếm thính còn khó gấp bội. Thầy Quang chia sẻ, mạng xã hội khiến nhiều em dễ bị cuốn vào những hội nhóm không lành mạnh, hoặc trò chuyện với người lạ có ý đồ xấu. Thầy cô nhiều lo lắng khi có em có rung động đầu đời, có em kết bạn bừa bãi. Giáo viên ở trung tâm phải theo dõi kịp thời để báo phụ huynh phối hợp, thật khéo léo chứ các em rất nhạy cảm, dễ bị tổn thương.
 |
| Cô Trần Thị Mỹ Ái hướng dẫn học sinh khiếm thính làm bài tập. |
Cô Trần Thị Mỹ Ái - giáo viên lớp khiếm thính 3+4B đã có 16 năm gắn bó với trẻ khiếm thính. Với cô, để dạy được trẻ khiếm thính phải thương các em như con, cháu trong nhà. “Có em bước vào tuổi dậy thì rất nhạy cảm, mình phải hiểu tâm tư của từng em để đồng hành, dạy các em bằng tình thương. Nếu không thương trẻ, chắc chắn không thể theo nghề”, cô Ái chia sẻ. Một trong những HS khiến cô Ái nhớ mãi là em Nguyễn Trọng Phú (14 tuổi, phường Cam Ranh). Mẹ bỏ đi từ nhỏ, Phú sống với bố và bà nội. Ngày mới vào trung tâm, Phú sống khép kín. Được thầy cô yêu thương, học nghề pha chế và có bạn bè, Phú dần mở lòng. Em có ước mơ làm chủ một quán cà phê nhỏ hoặc phụ làm tóc ở một tiệm nào đó. Những ước mơ tưởng chừng nhỏ nhoi ấy lại là ánh sáng quan trọng cho tương lai của một đứa trẻ từng sống trong mặc cảm, tự ti.
 |
| Cô Trần Thị Mỹ Ái hướng dẫn những học sinh khiếm thính làm bài tập. |
Giáo viên dạy trẻ khiếm thính luôn đòi hỏi sự kiên nhẫn vô hạn, phải liên tục sử dụng hình ảnh trực quan, kết hợp khẩu hình miệng, ngôn ngữ tay, biểu cảm cơ thể. Mỗi giờ học, mỗi bài giảng, mỗi câu chuyện trao đổi đều là một thử thách. “Có những lần chỉ dạy một câu đơn giản mà cả lớp phải mất cả buổi. Nhưng khi thấy các em hiểu ra, mắt sáng lên, tay làm được ký hiệu đúng, tôi thấy bao vất vả tan biến” - cô Ái nói, nụ cười hiền như chính sự tận tụy của cô.
Nơi ươm mầm tương lai
Không chỉ dạy văn hóa, trung tâm còn đầu tư vào giáo dục nghề và kỹ năng sống, điều vô cùng quan trọng với trẻ khiếm thính. Bà Phan Thị Ngọc Sinh - Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Phục hồi chức năng - Giáo dục trẻ khuyết tật tỉnh cho biết: “Chương trình học kéo dài 6 năm chính khóa, nhưng chúng tôi mở rộng lên 10 năm để các em có đủ thời gian học kỹ năng và học nghề trước khi bước vào đời. Điều chúng tôi mong nhất là các em khi tốt nghiệp ra trường có được một nghề để tự lập, hòa nhập cộng đồng”.
 |
| Học sinh sử dụng ngôn ngữ ký hiệu trong giờ học. |
Với những trăn trở đó, 4 năm qua, với sự kết nối của một số tổ chức, hội, mạnh thường quân, Trung tâm Phục hồi chức năng - Giáo dục trẻ em khuyết tật tỉnh đã kết nối với một số khách sạn để tổ chức dạy nghề làm buồng phòng, đan len, pha chế, sắp xếp bàn ăn Âu, Á, cách đi đứng phục vụ cho các HS. Qua các lớp học thực tế do nhân viên khách sạn chỉ dạy trực tiếp, có 3 HS khiếm thính của trung tâm được nhận vào làm chính thức tại Khách sạn InterContinental Nha Trang, những sản phẩm đan len của các em được khách sạn đặt mua dùng làm quà tặng. Đặc biệt, trung tâm có mở quán cà phê Thương trong khuôn viên trung tâm, nơi HS được học pha chế và phục vụ. Mỗi sáng thứ Sáu, quán mở cửa đón khách. Đó là ngày các em được tự tay pha cà phê, mang đồ uống phục vụ khách; cũng là ngày niềm vui được tỏa sáng nhiều nhất trên gương mặt các em khi nhận được lời khen ngợi. Những kỹ năng nhỏ ấy chính là bước đệm giúp các em tự tin hơn trên hành trình hòa nhập xã hội.
 |
| Quán cà phê Thương - nơi các em được học pha chế. |
"Khó khăn hiện nay trong việc định hướng, dạy nghề cho các em là một số phụ huynh có hoàn cảnh khó khăn, phải lo kiếm sống cho cả gia đình nên việc đồng hành với con trong quá trình học nghề còn phụ thuộc rất nhiều vào giáo viên ở trung tâm. Ngoài ra, các em là trẻ khuyết tật khiếm thính, hạn chế trong giao tiếp, vì thế mỗi khi đến các nơi học nghề phải có 1 - 2 giáo viên đi kèm để phiên dịch, trong khi đội ngũ giáo viên ở trung tâm còn thiếu, dẫn tới nhiều thiệt thòi cho các em” - bà Sinh chia sẻ.
 |
| Lớp học đặc biệt của thầy giáo Nguyễn Văn Quang. |
Không chỉ là lớp học, nơi đây còn là mái nhà để những trẻ khiếm thính được lớn lên trong tình thương, sự kiên trì của thầy cô và niềm hy vọng của gia đình. Và hơn hết, nơi đây minh chứng cho điều giản dị đầy nhân văn “Ai cũng có quyền được lắng nghe, ngay cả khi họ không thể nói ra bằng âm thanh”.
THẢO LY - VĨNH THÀNH
Nguồn: https://baokhanhhoa.vn/phong-su/202512/noi-thap-lenniem-tin-41960f2/
Bình luận (0)