Nối tiếp hành trình phát triển KH&CN bằng tư duy đổi mới và tinh thần phụng sự

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, thế hệ hôm nay có sứ mệnh viết tiếp hành trình phát triển KH&CN bằng khát vọng lớn, tư duy đổi mới và tinh thần phụng sự.

Chiều 29/9, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm ngành Bưu chính và Viễn thông, 66 năm ngành Khoa học và Công nghệ và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I. Đây là sự kiện chính trị - xã hội trọng đại, là dịp để toàn ngành KH&CN ôn lại chặng đường lịch sử vẻ vang, tri ân các thế hệ đi trước, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong sự nghiệp phát triển đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Khu vực Tra cứu thông tin Liệt sĩ ngành Bưu chính Viễn thông tại sự kiện. (Ảnh: Bộ KH&CN)

Trong diễn văn khai mạc buổi lễ, Bộ trưởng KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, ngày 15/8/1945, tại Tân Trào - mảnh đất lịch sử thiêng liêng của cách mạng, Hội nghị Toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông dương đã quyết định thành lập Ban Giao thông chuyên môn.

Sự kiện ấy như viên gạch đầu tiên, đặt nền móng cho ngành Bưu điện Việt Nam - hạt nhân của "mạch máu thông tin" quốc gia. Song hành cùng bưu chính - viễn thông, khoa học - công nghệ cách mạng đã định hình và khẳng định ngay giữa khói lửa chiến tranh.

Năm 1986, Đại hội VI của Đảng khởi xướng công cuộc Đổi mới, một dấu mốc lịch sử trọng đại, mở ra kỷ nguyên đổi mới và hội nhập của đất nước và cũng là bước ngoặt đối với ngành Bưu chính - Viễn thông và Khoa học - Nông nghệ.

Bộ trưởng KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại buổi lễ. (Ảnh: Bộ KH&CN)

Khoa học - Công nghệ đã đưa Việt Nam từ một nước thiếu đói thành một nước tự chủ lương thực và xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, làm chủ công nghệ xây dựng nhiều công trình lớn, như đường dây 500KV Bắc - Nam, giàn khoan dầu khí tự nâng ở độ sâu 120m nước, đóng tàu trên 100.000 tấn, xây dựng cầu dây văng, đường cao tốc, ghép tạng và sản xuất vaccine, làm chủ công nghệ mạng viễn thông, vũ khí công nghệ cao, xếp hạng 44 thế giới về chỉ số sáng tạo toàn cầu.

Về Bưu chính - Viễn thông, Việt Nam là nước đi đầu về số hoá mạng viễn thông, phóng vệ tinh, mở cửa thị trường, phổ cập toàn dân về di động, Internet, bưu chính - chuyển phát, xây dựng hạ tầng số, thực hiện chuyển đổi số, cơ sở dữ liệu về dân cư, định danh số toàn dân thông qua VNeID. Việt Nam thuộc top 30 thế giới về dịch vụ bưu chính - viễn thông.

Ngày 1/3/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin và Truyền thông được hợp nhất thành Bộ Khoa học và Công nghệ.

“Nhiệm kỳ 2025 - 2030 là nhiệm kỳ đầu tiên của Bộ Khoa học và Công nghệ hợp nhất; nhiệm kỳ đầu tiên thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về Đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; nhiệm kỳ đầu tiên thực hiện đổi mới toàn diện về bưu chính - viễn thông và khoa học - công nghệ; nhiệm kỳ đầu tiên bộ ba chiến lược khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số về chung một nhà; nhiệm kỳ đầu tiên, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số nhận sứ mệnh là động lực trung tâm để thực hiện khát vọng Việt Nam đứng dậy trở thành nước phát triển có thu nhập cao”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Lễ kỷ niệm 80 năm ngành Bưu chính và Viễn thông, 66 năm ngành Khoa học và Công nghệ và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I không chỉ là dịp để tri ân, tự hào về chặng đường đã qua, mà còn là lời khẳng định và cam kết cho hành trình mới.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, việc hợp nhất hai ngành Bưu chính – Viễn thông và Khoa học – Công nghệ thành Bộ KH&CN là quyết sách chiến lược, thể hiện tầm nhìn của Đảng, Nhà nước. Đó là thống nhất đầu mối, cộng hưởng nguồn lực, nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý, để khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực trung tâm của phát triển.

“Hợp nhất để tập trung, tránh phân tán; để mỗi nguồn lực đầu tư được sử dụng hiệu quả; để doanh nghiệp, nhà khoa học, người dân có một địa chỉ tin cậy đồng hành, hỗ trợ. Đây là bước đi quan trọng nhằm hiện thực hóa Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, đưa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành quốc sách đột phá trong giai đoạn phát triển mới”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ. (Ảnh: Bộ KH&CN)

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, một nhiệm vụ bao trùm, xuyên suốt của Bộ KH&CN là phải đi đầu trong việc tổ chức thực hiện thắng lợi Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị với đầy đủ các định hướng, nhiệm vụ trọng tâm đã có trong Nghị quyết.

Bộ KH&CN cần tập trung hành động quyết liệt, cụ thể hóa bằng những việc làm thiết thực, hiệu quả, tạo chuyển biến rõ rệt trong thực tiễn, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội. Để làm được điều đó, trong rất nhiều nhiệm vụ của Nghị quyết 57, Tổng Bí thư nhấn mạnh ba trụ cột then chốt mà Bộ và ngành KH&CN cần tập trung trong thời gian tới, đó là:

Về thể chế đột phá và môi trường thuận lợi: Với chức năng tham mưu, kiến tạo, Bộ phải chủ động đề xuất, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách để khuyến khích đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số.

Thể chế không chỉ để quản lý, mà còn để khơi thông nguồn lực, biến tiềm năng thành hiện thực, biến trí tuệ Việt Nam thành sản phẩm, công nghệ, giá trị gia tăng. Ngoài ra cần nhanh chóng ban hành các chính sách vượt trội, có cơ chế thử nghiệm đối với công nghệ mới; đồng thời mạnh dạn trao quyền, bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Về công nghệ lõi, hạ tầng số và ngành mũi nhọn: Với chức năng quản lý Nhà nước, Bộ phải định hướng và dẫn dắt phát triển những lĩnh vực công nghệ mũi nhọn có ý nghĩa chiến lược như công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, vật liệu mới, năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, bảo đảm an ninh năng lượng, phục vụ phát triển xanh, bền vững…

Đồng thời, tập trung xây dựng hạ tầng số quốc gia hiện đại, đồng bộ, an toàn, coi đó là hệ thần kinh trung ương của quản trị quốc gia và phát triển kinh tế số, xã hội số. Trong lựa chọn công nghệ, không chạy theo giải pháp rẻ, lạc hậu mà phải quyết tâm đi tắt, đón đầu, tiếp cận công nghệ tiên tiến, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Về nguồn lực, nhân lực và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo: Với chức năng kết nối, điều phối, Bộ phải thúc đẩy huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho khoa học – công nghệ; tăng mạnh tỷ trọng chi ngân sách và khuyến khích doanh nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm cùng tham gia. Đầu tư cho khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải được coi là chiến lược lâu dài, chấp nhận độ trễ và rủi ro, nhưng phải kiên định theo đuổi vì đó là đầu tư cho tương lai.

Đồng thời, phải có cơ chế đặc biệt để thu hút, trọng dụng nhân tài trong và ngoài nước; khuyến khích startup sáng tạo, gắn đào tạo đại học, sau đại học với nhu cầu thực tiễn. Doanh nghiệp cần thực sự trở thành trung tâm hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, là chủ thể giải quyết những “đề bài lớn” của đất nước; viện – trường là nền tảng, trí thức và nhân tài là động lực.

Cuối cùng, Tổng Bí thư Tô Lâm tặng ngành KH&CN 10 chữ: Tự chủ - Trí tuệ - Công nghệ - Đột phá - Hội nhập.

Cũng tại buổi lễ, Bộ KH&CN đã vinh dự được nhận Huân chương Lao động hạng nhất. Bộ trưởng KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng được nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng nhất.

Minh Hoàn

Nguồn: https://vtcnews.vn/noi-tiep-hanh-trinh-phat-trien-kh-cn-bang-tu-duy-doi-moi-va-tinh-than-phung-su-ar968233.html