Nông dân Nghệ An trồng cây vụ đông ngắn ngày phục vụ thị trường cuối năm

Nông dân bám cây vụ đông

Gia đình ông Nguyễn Đình Sâm, ở xóm 7, xã Vân Du đã có hơn 10 năm gắn bó với cây dưa chuột. Sau khi thu hoạch xong vụ hè thu, ông cải tạo hơn 1,2 sào đất để trồng vụ đông. Mặc dù mưa bão kéo dài, nhưng nhờ kinh nghiệm và áp dụng kỹ thuật hợp lý, ruộng dưa của gia đình ông vẫn phát triển tốt.

vụ đông 2 — Nông dân xóm 7, xã Vân Du thu hoạch dưa chuột vụ đông. Ảnh: Xuân Hoàng

“Vụ này, thương lái thu mua tại ruộng 13.000 đồng/kg, cao hơn các năm trước. Nếu thời tiết thuận lợi, mỗi sào có thể cho thu nhập 15-18 triệu đồng”, ông Sâm phấn khởi cho biết.

Quan sát trên cánh đồng xóm 7, hàng chục hộ dân khác đang miệt mài thu hái hoặc chăm sóc ruộng dưa. Cây dưa chuột tuy tốn công, nhưng cho thu hoạch liên tục trong gần 2 tháng, mỗi tuần hái 2-3 lần, mang lại nguồn thu nhập đều đặn. Nhờ phù hợp với điều kiện khí hậu và đất đai, dưa chuột đang trở thành cây trồng chủ lực của nhiều hộ dân ở xã Vân Du.

vụ đông 3 — Dưa chuột vụ đông ở xã Vân Du được trồng đầu tháng 9, nên cho thu hoạch sớm. Ảnh: Xuân Hoàng

Ông Mã Xuân Uyên - Phó Chủ tịch UBND xã Vân Du cho biết: UBND xã đã xây dựng kế hoạch sản xuất vụ đông 2025, thành lập Ban chỉ đạo, thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, tập huấn kỹ thuật và triển khai mô hình rau an toàn theo hướng hữu cơ trên 16ha. Đến cuối tháng 10, toàn xã đã gieo trồng được hơn 300ha cây vụ đông, đạt tiến độ khá so với kế hoạch. Trong đó, ngô là cây chủ lực với 251ha, các giống mới như NK7328Bt/Gt, NK6101, CP501, CP511… được xuống đồng từ đầu tháng 9; dưa chuột 18ha, tập trung tại các xóm 3, 6, 7; khoai lang 5ha; và rau màu các loại 27ha.

“Mặc dù vụ đông có nhiều yếu tố bất lợi, song bà con đã nắm chắc kỹ thuật, áp dụng quy trình hợp lý nên năng suất, chất lượng cây trồng khá ổn định. Đây là hướng sản xuất hiệu quả, giúp nhiều hộ tận dụng quỹ đất sau lúa”, ông Uyên nhấn mạnh.

Tại xã Đại Huệ, phong trào sản xuất cây vụ đông vốn là truyền thống lâu năm. Được biết, ngay từ đầu tháng 9, bà con đã xuống giống gần 100ha rau màu. Tuy nhiên, mưa lũ kéo dài khiến nhiều diện tích bị ngập úng, hư hỏng nặng, buộc người dân phải trồng lại từ đầu.

vu dong 12 — Nông dân xã Đại Huệ sản xuất vụ Đông. Ảnh: Xuân Hoàng

Bà Nguyễn Thị Hồng, một nông dân trên địa bàn xã Đại Huệ cho hay, trồng cây vụ đông mặc dù vất vả, nhưng nếu thị trường ổn định thì cho thu nhập khá. Sau mưa lũ, gia đình bà Hồng làm lại đất, trồng khoai lang và bí. Ngay từ đầu vụ, gia đình đã chuẩn bị phân chuồng ủ hoai, nên giảm được chi phí đầu vào.

Ông Nguyễn Đình Thế - Phó Chủ tịch UBND xã Đại Huệ cho biết: “Sau khi nước rút, bà con đã khẩn trương làm đất, bổ sung giống để kịp thời vụ. Đến nay, toàn xã đã trồng lại được khoảng 110ha rau màu, chủ yếu là các loại rau có tính chịu lạnh cao như: su hào, cải bắp, cải ngọt. Tuy nhiên, do ảnh hưởng thời tiết và giá vật tư tăng cao, khả năng hoàn thành kế hoạch 300ha cây vụ đông là rất khó, hiện nay xã đang tập trung tuyên truyền, vận động bà con tăng tốc sản xuất vụ đông”.

Không chỉ xã Đại Huệ, nhiều địa phương khác cũng đang gấp rút đẩy nhanh tiến độ sản xuất. Tại các xã Quỳnh Anh, Diễn Châu, An Châu, Thuần Trung, Văn Hiến…, nông dân đang xuống giống các loại rau ngắn ngày như su hào, cải bắp, súp lơ, hành, rau gia vị, khoai lang… Đây là những cây trồng cho năng suất cao, dễ tiêu thụ, đáp ứng nhu cầu thị trường dịp cuối năm.

Chọn cây trồng phù hợp

Vụ đông có đặc thù thời tiết khắt khe, vì vậy việc lựa chọn cây trồng phù hợp với từng chân đất và điều kiện khí hậu được xem là yếu tố then chốt. Theo ông Nguyễn Tiến Đức - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh, Nghệ An chỉ bố trí sản xuất ở những vùng chủ động tưới tiêu, thoát nước tốt, ưu tiên cây trồng ngắn ngày, chịu rét và có hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay, hai nhóm cây trồng chủ lực trong vụ đông của tỉnh là ngô và rau màu.

Bà con nông dân xã Quỳnh Anh làm đất trồng lại rau sau đợt mưa vừa qua. Ảnh Xuân Hoàng — Bà con nông dân xã Quỳnh Anh làm đất trồng lại rau sau các đợt mưa vừa qua. Ảnh: Xuân Hoàng

Thay vì trồng ngô lấy hạt dễ gặp rủi ro đổ ngã, ngập úng, các địa phương được khuyến cáo chuyển sang ngô sinh khối để liên kết tiêu thụ cho các trang trại chăn nuôi. Với cây rau màu, cần lựa chọn các loại rau ưa lạnh, thời gian sinh trưởng ngắn; đồng thời, tăng cường liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm để đảm bảo đầu ra. Ngoài ra, một số cây có khả năng chống chịu tốt như khoai lang, khoai tây, cà rốt, củ cải, bí, dưa chuột… thích hợp với các vùng đất cát pha, đất bãi ven sông, ven biển, giúp nông dân linh hoạt ứng phó với biến đổi khí hậu.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, đến ngày 20/10, toàn tỉnh mới gieo trồng được 8.736,4ha cây vụ đông, đạt 25,98% kế hoạch (33.626ha) và bằng 45,13% so với cùng kỳ năm 2024 - một tiến độ khá thấp so với yêu cầu. Trong các nhóm cây trồng, ngô chiếm diện tích lớn nhất với kế hoạch 19.000ha, nhưng mới gieo được 3.653,7ha (19,2% kế hoạch). Cây lạc cũng chỉ đạt 400,1ha (38,1% kế hoạch), khoai lang mới trồng được 272,6ha (21,8% kế hoạch). Nhóm rau màu, với 4.410ha, tương đương 36,3% kế hoạch, bằng 62,6% so với cùng kỳ năm trước.

Thực tế, một số địa phương đã chủ động chuyển đổi sang trồng rau ngắn ngày, rau vụ sớm để cung ứng cho thị trường Tết. Các vùng sản xuất truyền thống như các xã Quỳnh Anh, Đại Đồng, Đại Huệ, Giai Lạc, Quan Thành… cũng đang nỗ lực trồng bổ sung, dù gặp khó do thiếu giống và đất ẩm kéo dài.

quynh anh — Vùng màu của xã Quỳnh Anh là trọng điểm sản xuất rau, củ, quả của Nghệ An. Ảnh: Xuân Hoàng

Ông Hồ Đăng Tâm - Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp tổng hợp Quỳnh Bảng cho biết thêm: Do thời tiết vụ đông năm nay mưa nhiều, kéo dài, hợp tác xã chủ trương lựa chọn các loại cây trồng ngắn ngày, có thời gian sinh trưởng phù hợp để đảm bảo an toàn sản xuất. Hợp tác xã đã quy hoạch vùng chuyên canh và tổ chức sản xuất tập trung, đồng thời liên kết với các đơn vị tiêu thụ để trồng củ cải, cà rốt hữu cơ phục vụ thị trường Tết. Hợp tác xã cũng định hướng cho bà con xuống giống rải vụ đối với các loại rau ngắn ngày như rau cải, súp lơ... nhằm tránh lượng cung quá lớn cùng một thời điểm. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, hợp tác xã mới sản xuất khoảng 20% trên tổng số 1.500ha đất màu, phần còn lại sẽ được bố trí mở rộng khi thời tiết thuận lợi.

Để tăng tốc sản xuất cây vụ đông, ngành Nông nghiệp và Môi trường đã đề nghị các địa phương huy động tối đa máy móc, nhân lực, tận dụng thời tiết nắng ráo để đẩy nhanh gieo trồng. Các địa phương cũng được khuyến khích nhân rộng mô hình sản xuất rau an toàn, hữu cơ, gắn với thương hiệu vùng trồng. Đây là hướng đi vừa đảm bảo an toàn thực phẩm, vừa gia tăng giá trị kinh tế cho nông dân, đáp ứng xu hướng tiêu dùng hiện đại. Phấn đấu đến cuối tháng 11, toàn tỉnh cơ bản hoàn thành kế hoạch gieo trồng vụ đông 2025./.