Ô nhiễm môi trường vì bãi rác tạm ở các xã

Quá tải, vệ sinh môi trường không bảo đảm đang là thực tế diễn ra ở nhiều bãi rác cấp xã trên địa bàn thành phố Hải Phòng.

Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Hải Phòng thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn xã Tiên Lãng

Môi trường không bảo đảm

Gần đây, người dân các xã: Vĩnh Bảo, Vĩnh Thuận, Vĩnh Thịnh… thường xuyên phản ánh tình trạng bãi rác tạm trên địa bàn quá tải. Rác hữu cơ, phế liệu trộn lẫn, tràn cả lối đi, bốc mùi hôi thối, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Những bãi rác tạm không bảo đảm vệ sinh môi trường đang là vấn đề nhức nhối cho cả người dân và các địa phương trên địa bàn thành phố.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố, các xã khu vực phía đông Hải Phòng hiện có 134 bãi rác tạm, trong đó 91 bãi đang hoạt động, 43 bãi dừng tiếp nhận. Số lượng bãi rác tạm tập trung nhiều nhất tại địa bàn những xã thuộc các huyện An Lão, Tiên Lãng, Vĩnh Bảo trước đây. Các xã thuộc huyện Vĩnh Bảo cũ như: Vĩnh Bảo, Vĩnh Thịnh, Vĩnh Thuận... tập trung nhiều nhất với 46 bãi rác.

Phía tây thành phố có tổng số 661 bãi chôn lấp rác thải sinh hoạt, trong đó 256 bãi đóng cửa hoặc dừng hoạt động, 405 bãi đang hoạt động. Lượng rác xử lý khoảng 675 tấn, tương đương 52% tổng lượng rác phát sinh ở khu vực phía tây thành phố.

Trong số 405 bãi đang hoạt động có 49 bãi không còn khả năng lưu chứa tiếp; 173 bãi tỷ lệ lấp đầy từ 70% đến dưới 95%, còn khả năng lưu chứa, nhưng khối lượng không nhiều; 183 bãi chôn lấp có tỷ lệ lấp đầy dưới 70%.

Bãi rác thôn Hu Trì, xã Vĩnh Bảo xử lý chôn lấp chưa bảo đảm vệ sinh môi trường.

Tuy nhiên, có tới 356 bãi còn khả năng tiếp nhận, nhưng điều kiện hạ tầng không bảo đảm và để đáp ứng yêu cầu phải cải tạo, nâng cấp.

Việc bảo đảm vệ sinh môi trường từ các bãi rác tạm là vấn đề chính quyền địa phương trăn trở. Phó trưởng Phòng Kinh tế xã Trường Tân Vũ Thị May cho biết xã có 12 bãi rác, trong đó 1 khu là bãi trung chuyển. Thời gian qua, việc bảo vệ môi trường tại bãi rác còn hạn chế, nhiều bãi đã quá tải. Xã phải tự bỏ kinh phí để cải tạo môi trường, song nguồn lực của địa phương có hạn.

Hiện 6 thôn có doanh nghiệp tham gia dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải nên vệ sinh môi trường bảo đảm. Xã đang đề nghị doanh nghiệp tham gia hỗ trợ 9 thôn tiếp theo.

Cũng theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố, các bãi rác cấp xã chủ yếu hình thành tự phát, chưa có quy hoạch tổng thể. Điều này dẫn tới tình trạng bãi rác nằm đầu làng, đầu xóm hoặc bãi sông, nhiều bãi chỉ lưu chứa ngắn hạn... nhưng do “gánh” khối lượng rác lớn trong thời gian dài nên nhanh chóng quá tải.

Bên cạnh đó, cơ chế quản lý, vận hành bãi rác tạm do cấp xã phụ trách, nhưng nguồn lực tài chính địa phương có hạn, khó có thể đầu tư nâng cấp.

Cần tổ chức phân loại rác triệt để tại nguồn

Công nhân Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Hải Phòng hướng dẫn người dân xã Tiên Lãng phân loại rác.

Trước yêu cầu bảo đảm vệ sinh môi trường tại bãi rác cấp xã, thành phố Hải Phòng xử lý các bãi rác tạm bằng cách đóng cửa và cải tạo các bãi rác nhỏ, không đạt chuẩn. Đồng thời đẩy mạnh các giải pháp xử lý rác tập trung như xây dựng các khu xử lý chất thải rắn và các nhà máy xử lý rác lớn.

Thành phố khuyến khích phân loại rác tại nguồn, ủ rác hữu cơ thành phân bón vi sinh và chuyển rác hữu cơ về các đơn vị có chức năng xử lý.

Từ tháng 3/2025, UBND tỉnh Hải Dương trước đây đã chỉ đạo các địa phương đóng cửa 49 bãi chôn lấp đã đầy, không còn khả năng tiếp nhận, bảo đảm đúng quy định; bố trí kinh phí cải tạo, nâng cấp, mở rộng, xây mới, vận hành các bãi chôn lấp, trong đó ưu tiên địa phương có nhu cầu cấp bách, nhiều bãi rác tỷ lệ lấp đầy hơn 90%.

Việc nâng cấp, cải tạo bãi rác tạm để bảo đảm vệ sinh môi trường là cần thiết. Nhưng về lâu dài cần tổ chức triệt để phân loại rác thải tại nguồn.

Bãi rác thải tại xã Trường Tân không bảo đảm vệ sinh môi trường.

Ngoài ra, các địa phương tiếp tục nhân rộng mô hình ủ mùn chất thải hữu cơ nhằm giảm thiểu lượng rác thải phát sinh phải vận chuyển, xử lý tại các bãi chôn lấp và các nhà máy; mở rộng triển khai thực hiện ủ mùn chất thải hữu cơ tại hộ gia đình. Thành phố cần có chương trình hướng dẫn, hỗ trợ các xã vận hành, quản lý bãi chôn lấp rác thải.

Một giải pháp căn cơ nữa là đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án nhà máy xử lý rác công nghệ hiện đại, như dự án Nhà máy xử lý rác thải APT Seraphin Hải Dương, dự án đốt rác phát điện Đình Vũ... để giảm tỷ lệ rác xử lý bằng hình thức chôn lấp.

Thành phố Hải Phòng đã ban hành định mức kinh tế kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Đây là cơ sở để hỗ trợ kinh phí cho địa phương chi trả đơn vị thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt; qua đó thu hút doanh nghiệp đủ năng lực tham gia, đáp ứng yêu cầu xử lý rác thải sinh hoạt phát sinh trên địa bàn.

BẢO CHÂU

Nguồn: https://baohaiphong.vn/o-nhiem-moi-truong-vi-bai-rac-tam-o-cac-xa-525773.html