Ông Trung "trả nợ" rừng xanh

Tham gia lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng, miệt mài trên bước đường tuần tra và chuyển hóa địa bàn… là cách ông Ngô Quang Trung trả món nợ với rừng - nơi người đàn ông này từng tiếp tay cho lâm tặc trong quá khứ.

Ông Ngô Quang Trung giúp dân khai khẩn đất hoang làm lúa nước. Ảnh: HỒ QUÂN

Mang sinh kế về làng

Ông Ngô Quang Trung - Tổ trưởng bảo vệ rừng chốt thôn 3, xã Trà Giác (thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Trà My) có nhiều năm gắn bó với công tác bảo vệ rừng.

Trước đây, khi công tác quản lý, bảo vệ rừng còn lỏng lẻo, phần lớn người dân phải dựa vào rừng để sinh tồn. Họ lấy gỗ làm nhà, rồi phát đốt, lấn chiếm rừng để trồng lúa rẫy, trồng keo.

“Lúc còn trẻ do nhận thức chưa đầy đủ, tôi từng giữ trâu cho lâm tặc, rồi dắt trâu kéo gỗ thuê ra khỏi rừng, chở gỗ rừng thuê đi tiêu thụ. Rừng bị tàn phá, các đợt lũ quét qua làng khiến tôi suy nghĩ lại, mình làm chuyện không đúng thì phải biết sửa” - ông Trung chia sẻ.

Sống tại địa phương, ông Trung chứng kiến biết bao cảnh phá rừng. Từ năm 2005, ông nắm địa bàn, cung cấp thông tin cho kiểm lâm về các đối tượng lạ ra vào rừng và khu vực có nguy cơ phá rừng. Nhờ am hiểu đường mòn, lối mở của lâm tặc, ông dẫn đường để kiểm lâm truy quét, triệt phá nhiều vụ vi phạm. Thầm lặng, không lương nhưng ông Trung thấy lòng nhẹ nhõm.

“Cốt lõi vấn đề vẫn là sinh kế của người dân. Trước đây, bà con còn nặng tập quán làm lúa rẫy, tức phát đốt nương để gieo hạt. Mùa được, mùa mất, cái nghèo cứ quẩn quanh. Các đối tượng xấu khoét vào điểm yếu này để dụ dỗ bà con tiếp tay xâm hại rừng” - ông Trung nói.

Hơn 5 năm trước, ông khoác lên mình chiếc áo của lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách khi được Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Trà My tuyển dụng. Phụ trách địa bàn thôn 3 - một “điểm nóng” phá rừng với hàng chục vụ mỗi năm, ông Trung đề xuất chủ rừng hỗ trợ người dân khai hoang trồng lúa nước. Vì chỉ khi đủ đầy cái ăn, tư duy sống dựa vào rừng sẽ khép lại.

“Là người có uy tín trong làng, nhiều năm qua, tôi vẫn vận động bà con không bỏ ruộng, duy trì trồng lúa nước để đảm bảo lương thực. Hộ nào khó khăn, tôi sẵn sàng góp công, bỏ tiền túi mua giống để hỗ trợ. Một số khu vực khó cày xới, tôi mua, xin thiết bị, linh kiện về lắp máy cày cho bà con sử dụng. Nhưng sức có hạn, không thể tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của bà con, trong khi đất bỏ hoang còn rất nhiều…” - ông Trung trăn trở.

May mắn, chủ rừng nơi ông Trung công tác rất ủng hộ cách làm này, sẵn sàng cấp tiền, nhân lực để chuyển hóa địa bàn. Ông được giao nhiệm vụ đứng điểm thực hiện mô hình, được người dân thôn 3 ủng hộ và làm theo.

Trong số gần 2,5ha đất lúa đã khai hoang, ông Trung vẫn không quên gương mặt hạnh phúc của bà con thôn 3C (xã Trà Giác) khi 8.000m² ở khu vực Suối Nứa, Làng Hạnh Phúc được xuống giống năm 2024. Đó là lần đầu tiên, đồng bào Ca Dong nơi đây biết canh tác lúa nước.

“Bà con sống gần rừng già, nhưng lâu nay chỉ biết làm lúa rẫy. Việc đưa sinh kế của bà con ra xa rừng rất quan trọng. Tôi đang tiếp tục khảo sát để mở rộng thêm đất sản xuất ở ngôi làng này” - ông Trung nói.

Tai mắt giữ rừng

Người dân hôm nay trở thành “tai mắt” đắc lực của lực lượng bảo vệ rừng song ông Trung không hề lơ là bởi “giặc lửa” rất khó lường, nhất là trong bối cảnh thời tiết mùa nắng ngày càng khắc nghiệt.

Mô hình trồng lúa nước đã thay đổi nhận thức người dân về giảm tác động vào rừng. Ảnh: HỒ QUÂN

“Còn nhớ vụ cháy rừng trên địa bàn cách đây vài năm, do người dân đốt rẫy. Ngọn lửa dưới nắng hè bùng cháy lan diện rộng, bén sang những rẫy keo, cao su liền kề. Để không cháy lan vào rừng, chúng tôi phải vật lộn với khói lửa mấy ngày liên tục. Giờ đến mùa nắng là lực lượng bảo vệ rừng chẳng dám lơ là, ngơi nghỉ ngày nào” - ông Trung kể.

Năm nay dự báo nắng nóng gay gắt, ông Trung cùng các thành viên trong chốt lại tăng cường tuần tra, kiểm soát rừng. Năm nay, mùa ươi đang rộ giữa những cánh rừng già. “Người ra vào rừng nhặt ươi nhiều thì nguy cơ mất rừng, cháy rừng càng cao” - ông Trung trăn trở.

Trước đây, ươi rực vàng khắp triền núi Trà My. Nhưng cách khai thác kiểu tận diệt như phát nhánh, đốn hạ khiến nhiều cây ươi ngày càng thưa vắng. Trước thực trạng này, ông Trung đến từng nóc, vận động bà con biết giữ sinh kế, chỉ lượm nhặt và không nghe kẻ xấu xúi giục để chặt phá ươi. Hành vi này vừa hủy hoại loài cây rừng, bị truy cứu trách nhiệm hình sự, vừa đánh mất sinh kế của con cháu.

“Không dễ để một hạt giống có thể xanh ngay thành rừng. Ngay từ lúc này, giữ rừng phải giữ tận gốc, từ loài cây đến chim muông… Trách nhiệm ấy không chỉ của lực lượng bảo vệ rừng, mà cần được khơi dậy từ ý thức cộng đồng” - ông Trung bày tỏ.

Nguồn: https://baoquangnam.vn/ong-trung-tra-no-rung-xanh-3157379.html