Phát hiện hành tinh kỳ lạ, nuốt chửng 6 tỷ tấn vật chất mỗi giây

Theo The Astrophysical Journal Letters, hai kính viễn vọng James Webb và Very Large đã quan sát thấy một hành tinh tự do đang hút vật chất với tốc độ kỷ lục, biểu hiện hành vi tương tự quá trình hình thành sao.

Dù trước đây đã phát hiện nhiều hành tinh tương tự song hành tinh mới, có tên Cha 1107-7626, lại khác biệt hoàn toàn.

Theo các quan sát từ Kính viễn vọng, đây là hành tinh tự do phát triển nhanh nhất từng được biết đến, với tốc độ "ăn" vật chất lên tới 6,6 tỷ tấn mỗi giây.

Theo nhóm nghiên cứu, phát hiện này có thể giúp giới khoa học hiểu rõ hơn ranh giới giữa một hành tinh khổng lồ và một ngôi sao nhỏ, bởi cả hai đều hình thành từ quá trình hút vật chất (tích tụ khối lượng).

"Động cơ chính của chúng tôi khi nghiên cứu loại vật thể này nhằm xác định xem chúng vốn là hành tinh bị tách ra khỏi hệ sao ban đầu, hay hình thành độc lập do sự sụp đổ hấp dẫn của các đám mây phân tử", nhà thiên văn học Víctor Almendros-Abad, Đài quan sát Thiên văn Palermo cho biết.

Nhóm nghiên cứu phát hiện "đợt bùng nổ tích tụ" (accretion burst), hiện tượng xảy ra khi một hành tinh bất ngờ hút vào lượng lớn vật chất từ đĩa khí và bụi xung quanh.

Phát hiện hành tinh kỳ lạ, nuốt chửng 6 tỷ tấn vật chất mỗi giây - 1 — Hình ảnh minh họa của nghệ sĩ về vật liệu tích tụ Cha 1107-7626. (Ảnh: Kornmesser).

Cha 1107-7626 vẫn liên tục hấp thụ vật chất này, nhưng tốc độ không ổn định. Vào tháng 8/2025, tốc độ tích tụ của nó cao gấp 8 lần so với vài tháng trước đó.

Hiện tượng bùng nổ tích tụ cho thấy các hành tinh lang thang có thể hoạt động giống sao non, bởi những "cơn đói đột ngột" tương tự đã từng được ghi nhận ở sao.

Tuy nhiên, do hành tinh nhỏ hơn nhiều so với sao, nên các nhà khoa học vẫn chưa rõ tại điểm nào con đường hình thành của chúng bắt đầu khác biệt.

"Chúng ta biết rằng các đợt bùng nổ này đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành sao, đồng thời ảnh hưởng đến môi trường hình thành các hệ hành tinh, bằng cách làm nóng các đám mây khí và bụi xung quanh sao trẻ", GS Alexander Scholz, Đại học St. Andrews chia sẻ.

Ông nói thêm, dấu vết của những đợt bùng nổ này được tìm thấy trong thành phần hóa học của các thiên thạch trong Hệ Mặt Trời.

Trong những năm gần đây, số lượng hành tinh lang thang được phát hiện tăng mạnh, đặc biệt nhờ JWST, vốn đã phát hiện hơn 500 hành tinh kiểu này.

Nhóm nghiên cứu hy vọng hai kính viễn vọng này sẽ tiếp tục quan sát thêm nhiều hành tinh lang thang khác, nhằm xác định xem chúng hình thành theo cơ chế của sao hay của hành tinh.

Các nhà khoa học sẽ tiếp tục tìm hiểu mức độ phổ biến của các đợt bùng nổ tích tụ ở những hành tinh kiểu này, nhằm hiểu ra tầm quan trọng của các sự kiện tích tụ trong quá trình tiến hóa của chúng.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/phat-hien-hanh-tinh-ky-la-nuot-chung-6-ty-tan-vat-chat-moi-giay-20251108223017160.htm