Phát triển cấp nước sinh hoạt đô thị

Việc đảm bảo cung cấp nước sạch sinh hoạt qua hệ thống tập trung không chỉ là trách nhiệm pháp lý, mà còn là yêu cầu cấp thiết để nâng cao chất lượng đời sống nhân dân và hoàn thành mục tiêu phát triển bền vững của địa phương. Vì vậy, tỉnh ta đã xây dựng và ban hành Kế hoạch "Phát triển cấp nước sinh hoạt đô thị qua hệ thống cấp nước tập trung trên địa bàn tỉnh Sơn La, giai đoạn 2026 - 2030".

Hiện nay, toàn tỉnh có 3 doanh nghiệp cấp nước đô thị, gồm: Công ty cổ phần Cấp nước Sơn La; Công ty cổ phần VBIC Sơn La; Công ty cổ phần Đầu tư và xây dựng Mộc Châu, duy trì hoạt động 43 trạm cấp nước, sản lượng nước thương phẩm 10 tháng đầu năm 2025 đạt khoảng 10 triệu m³, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2024.

Nhân viên Xí nghiệp nước Mai Sơn kiểm tra hệ thống cấp nước sinh hoạt trên địa bàn.

Đặc biệt, tháng 11 vừa qua, tỉnh đã đưa vào vận hành Nhà máy nước Bản Mòng, giai đoạn 1 có tổng mức đầu tư là 238 tỷ đồng, công suất 10.000 m³/ngày.đêm; tổng công suất thiết kế là 27.000 m³/ngày.đêm, là dự án cấp nước sinh hoạt có quy mô lớn nhất trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, Công ty cổ phần Cấp nước Sơn La đang triển khai Dự án Nhà máy cấp nước Chiềng Dong với tổng mức đầu tư 230 tỷ đồng.

Trong 10 tháng năm 2025, tỷ lệ dân số đô thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung đạt 93,98%, tính theo phạm vi đô thị được công nhận, bảo đảm cấp nước ổn định cho trên 68.800 hộ khách hàng, bao gồm khu vực đô thị và lân cận tăng 1.800 hộ so với năm 2024; dự báo cuối năm 2025 ước đạt 94%, tăng 0,8% so với năm 2020. Tuy nhiên, tỷ lệ này chỉ đạt khi xác định trong phạm vi đô thị đã được công nhận.

Thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tỉnh Sơn La có 8 phường gồm: Tô Hiệu, Chiềng Cơi, Chiềng Sinh, Chiềng An, Thảo Nguyên, Mộc Châu, Mộc Sơn, Vân Sơn. Trong đó, phường Chiềng Cơi sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Hua La và xã Chiềng Cọ; phường Chiềng Sinh sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Chiềng Ngần; phường Chiềng An sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Chiềng Xôm và xã Chiềng Đen; phường Mộc Châu sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Chiềng Hắc.

Nhà máy nước Bản Mòng, giai đoạn 1 đưa vào hoạt động có tổng mức đầu tư 238 tỷ đồng, công suất 10.000 m³/ngày, đêm.

Bên cạnh đó, theo khoản 5 Điều 26, Nghị định số 178/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, tỉnh ta có 8 thị trấn, gồm: Thuận Châu, Mai Sơn, Yên Châu, Phù Yên, Bắc Yên, Mường La, Quỳnh Nhai, Sông Mã và Trung tâm hành chính huyện Sốp Cộp trước đây là các đô thị đã được cấp có thẩm quyền công nhận, nay chuyển thành xã thì vẫn được xem là đô thị. Như vậy, phạm vi và quy mô dân số đô thị trên địa bàn tỉnh Sơn La đã được mở rộng đáng kể, trong khi đó hệ thống và mạng lưới cấp nước đô thị chưa được đầu tư theo kịp và đồng bộ, dẫn đến tỷ lệ dân số đô thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống tập trung giảm mạnh. Nếu không đề xuất và thực hiện các giải pháp kịp thời, có thể không đạt được chỉ tiêu theo Quyết định số 1676/QĐ-TTg ngày 25/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025-2030 đặt ra.

Trước yêu cầu thực tiễn đặt ra, việc xây dựng và ban hành Kế hoạch "Phát triển cấp nước sinh hoạt đô thị qua hệ thống cấp nước tập trung trên địa bàn tỉnh Sơn La, giai đoạn 2026 - 2030" là rất cần thiết và cấp bách, nhằm nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, bảo đảm mục tiêu phát triển đô thị, đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của tỉnh.

Đến nay, tỉnh đang xác định nhu cầu, cơ cấu nguồn vốn đầu tư các dự án cung cấp nước sạch cho các khu dân cư quy hoạch, khu dân cư hiện hữu chưa có công trình cấp nước tập trung và giải pháp cấp nước cho các khu vực đã có đơn vị cấp nước nhưng chưa được được đầu tư phủ kín mạng lưới. Đề xuất trách nhiệm đầu tư của nhà nước, thu hút đầu tư ngoài nhà nước theo quy định, phấn đấu hoàn thành mục tiêu đến năm 2030, chỉ tiêu dân số đô thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung trên địa bàn tỉnh Sơn La đạt từ 96% trở lên.

Cơ cấu nguồn vốn đầu tư dự kiến tổng nhu cầu vốn đầu tư tối thiểu để thực hiện mục tiêu phát triển cấp nước sinh hoạt đô thị qua hệ thống cấp nước tập trung trên địa bàn tỉnh Sơn La giai đoạn 2026-2030 khoảng trên 3.000 tỷ đồng. Trong đó, vốn nhà nước hơn 382 tỷ đồng; vốn ngoài nhà nước, thu hút đầu tư hơn 2.649 tỷ đồng. Có thể sử dụng nhiều nguồn vốn trong cùng một dự án, việc quản lý dự án theo quy định pháp luật hiện hành. Trường hợp dự án đề xuất sử dụng vốn Nhà nước để đầu tư nhưng nếu có nhà đầu tư quan tâm thì cần ưu tiên thực hiện bằng nguồn vốn ngoài Nhà nước để tiết kiệm ngân sách và ưu tiên thực hiện theo Chương trình, đề án, dự án do cơ quan Trung ương cấp.

Cán bộ nhân viên Công ty cổ phần Cấp nước Sơn La kiểm tra nguồn nước

Cũng theo Kế hoạch đặt ra, sẽ tập trung vào việc xử lý đồng bộ ba khâu quan trọng của hệ thống cấp nước, gồm: Xây dựng, cải tạo nguồn nước và nhà máy xử lý, đảm bảo nguồn nước thô ổn định và quy trình xử lý đạt chuẩn. Xây dựng các công trình điều hòa, trạm bơm tăng áp, giúp phân phối nước ổn định, khắc phục tình trạng thiếu nước cục bộ vào giờ cao điểm hoặc tại các khu vực xa trung tâm. Phát triển mạng lưới đường ống cấp nước, ưu tiên mở rộng mạng lưới đến các khu vực đô thị mới và các điểm nóng về thiếu nước. Các khu vực đô thị trọng điểm được xác định cần đầu tư ngay lập tức gồm các phường mới thành lập: Chiềng Cơi, Chiềng An, Chiềng Sinh, Mộc Châu, Mộc Sơn, Thảo Nguyên, Vân Sơn và trung tâm đô thị như thị trấn Ít Ong, huyện Mường La cũ.

Việc ban hành Kế hoạch phát triển cấp nước sinh hoạt đô thị qua hệ thống tập trung của UBND tỉnh Sơn La là một bước đi chiến lược, thể hiện quyết tâm giải quyết dứt điểm bài toán nước sạch đô thị. Đồng thời, góp phần hoàn thành mục tiêu 96% dân số đô thị được cấp nước sạch vào năm 2030, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển đô thị bền vững, an toàn và nâng cao toàn diện chất lượng sống của nhân dân.

Nguồn: https://baosonla.vn/xa-hoi/phat-trien-cap-nuoc-sinh-hoat-do-thi-XIt9ffZDg.html