Trao đổi với PV VietNamNet, PGS.TS Trần Quang Tiến, chuyên gia nghiên cứu về giới, phát triển bền vững và các chính sách kinh tế – xã hội gắn với bình đẳng giới, cho hay hiện nay mô hình đại học phụ nữ tồn tại và phát triển ở rất nhiều quốc gia.

Hàn Quốc là quốc gia có trường đại học phụ nữ lớn nhất thế giới – Ewha Womans University – với hơn 20.000 sinh viên. Từ chỗ là cơ sở đào tạo nữ sinh đầu tiên của đất nước, Ewha đã trở thành một trung tâm học thuật đa ngành có uy tín quốc tế. Đây cũng là nơi đào tạo nên nhiều nữ chính trị gia, học giả và doanh nhân giữ vai trò quan trọng trong đời sống xã hội Hàn Quốc.

Tại Nhật Bản có Ochanomizu University, ra đời năm 1875, được coi là một trong những trường đại học nữ sinh lâu đời nhất châu Á. Trường đã khẳng định vai trò tiên phong trong giáo dục phụ nữ, đặc biệt là khuyến khích nữ sinh theo học các ngành STEM – lĩnh vực vốn ít sự hiện diện của nữ giới.

Ở Mỹ, hệ thống các trường nữ sinh danh tiếng như Wellesley, Barnard, Smith hay Bryn Mawr được xem là “cái nôi” đào tạo nhiều thế hệ phụ nữ lãnh đạo trong chính trị, học thuật, kinh doanh và nghệ thuật. 

Điểm nổi bật của các trường này là triết lý giáo dục khai phóng, khuyến khích sinh viên nữ phát huy hết tiềm năng cá nhân, đồng thời coi phụ nữ là trung tâm của sự thay đổi xã hội. Từ Wellesley College đã bước ra nhiều nhân vật tầm vóc quốc tế, trong đó có cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton.

Trong khi đó, tại Ả Rập Xê Út, Princess Nourah University – với hơn 30.000 sinh viên – là minh chứng sống động cho xu thế trao quyền thông qua giáo dục. Trường mở rộng đào tạo đa ngành, từ khoa học sức khỏe, công nghệ, kinh doanh đến xã hội nhân văn, đồng thời gắn với chiến lược nhằm nâng cao vai trò phụ nữ trong công cuộc hiện đại hóa đất nước.

IMG_6626 (2).jpg
PGS.TS Trần Quang Tiến, Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam.

Theo PGS.TS Trần Quang Tiến, điểm chung của các trường đại học phụ nữ chính là khả năng kiến tạo một môi trường học thuật an toàn, khuyến khích sự tự tin và nuôi dưỡng năng lực lãnh đạo cho phụ nữ. Tại đây, phụ nữ không chỉ học tập để lấy bằng cấp, mà còn được hỗ trợ để trở thành những nhân tố thay đổi xã hội.

Các trường đại học này cũng đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực và chỉ dành cho nữ sinh viên. Một số trường đào tạo sau đại học chấp nhận cho nam giới theo học. Lĩnh vực truyền thống những trường này đào tạo là các ngành khoa học xã hội nhân văn. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều trường đã mở rộng sang STEM, y dược, kỹ thuật, kinh doanh…

“Mô hình này đã góp phần khắc phục những bất bình đẳng vốn tồn tại trong các ngành nghề. Ở nhiều nơi, chính đại học phụ nữ là nơi tiên phong đưa nữ sinh có cơ hội bước vào các lĩnh vực vốn ít sự hiện diện của họ”, ông nói.

Nhiều gợi mở cho Việt Nam

Tại Việt Nam, PGS.TS Trần Quang Tiến cho hay, dù nước ta nhiều lần khẳng định cam kết về bình đẳng giới, song khoảng cách giới trong STEM hay nghiên cứu chính sách vẫn đáng kể.

Từ kinh nghiệm quốc tế, ông Tiến cho rằng việc tham khảo mô hình đại học phụ nữ có thể đem lại cho Việt Nam nhiều gợi mở trong tiến trình đổi mới giáo dục đại học.

"Trong dòng chảy đổi mới, đây là mô hình đặc thù nhưng mang lại giá trị thiết thực: Thúc đẩy bình đẳng giới, đảm bảo giáo dục chất lượng và đồng thời góp phần hiện thực hóa các mục tiêu phát triển khoa học – công nghệ", ông Tiến nói.

Theo ông, những giá trị đó cũng trùng khớp với định hướng Việt Nam đang theo đuổi: Thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc, đặc biệt là SDG5 (bình đẳng giới) và SDG4 (giáo dục chất lượng), cũng như Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học và công nghệ.

“Đây là những gợi mở để chúng ta tham khảo và thảo luận. Nhưng nếu được nhìn nhận trong tinh thần cầu thị, mô hình đại học phụ nữ trên thế giới có thể cung cấp thêm chất liệu cho những phương án phát triển giáo dục đại học tại Việt Nam trong bối cảnh hiện nay”, PGS.TS Trần Quang Tiến chia sẻ.

Làm thế nào để tránh sự thiên vị giới tính trong AI?Bình đẳng giới là vấn đề thế giới đang quan tâm, tuy nhiên trí tuệ nhân tạo (AI) đang phản ánh sự thiên vị giới tính trong xã hội ngày nay.

Nguồn: https://vietnamnet.vn/pho-giao-su-goi-mo-xay-dung-truong-dai-hoc-danh-cho-nu-gioi-tai-viet-nam-2448929.html