Quản lý, vận hành lưới điện trên nền tảng số

Là đơn vị đảm bảo cung ứng điện cho một tỉnh có vị trí chiến lược và tốc độ phát triển kinh tế nhanh, nhiều năm qua, Công ty Điện lực Quảng Ninh không ngừng đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, nhất là trong quản lý kỹ thuật, vận hành và đầu tư hạ tầng lưới điện thông minh trên nền tảng số. Quá trình chuyển đổi số đã trở thành động lực quan trọng giúp Công ty nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Toàn bộ các thao tác vận hành, đóng cắt thiết bị của các trạm biến áp đều được thực hiện tại Trung tâm điều khiển xa.

Hiện Công ty Điện lực Quảng Ninh đang quản lý vận hành trên 871km đường dây 110kV, gần 4.100km đường dây trung áp và hơn 10.500km đường dây hạ thế, 33 trạm biến áp 110kV và trên 5.800 trạm biến áp phân phối, đảm bảo cung ứng điện ổn định cho hơn 458.000 khách hàng trên địa bàn toàn tỉnh. Trong hành trình chuyển đổi số của Tổng Công ty Điện lực miền Bắc, Công ty đã tiên phong trong triển khai mô hình trạm biến áp không người trực, một trong những bước tiến quan trọng hướng tới lưới điện thông minh. Nếu như trước đây, một trạm biến áp 110kV truyền thống cần từ 10-15 công nhân vận hành, thì nay toàn bộ thao tác được tự động hóa và điều khiển từ xa thông qua Trung tâm điều khiển xa của Công ty, giải phóng hoàn toàn lực lượng trực tại chỗ, loại bỏ hoàn toàn việc ghi chép thủ công các thông số kỹ thuật.

Hệ thống trạm biến áp không người trực cho phép thu thập một cách tự động và toàn diện khối lượng lớn dữ liệu vận hành từ các thiết bị trong trạm. Thông qua những dữ liệu này sẽ cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác và kịp thời cho các cấp quản lý, hỗ trợ điều độ viên đưa ra các quyết định vận hành theo hướng hiệu quả hơn. Khi xảy ra sự cố, hệ thống cảnh báo tự động giúp phát hiện nhanh vị trí và nguyên nhân, cho phép kỹ sư khoanh vùng và khôi phục cấp điện chỉ trong vài phút. Trong điều kiện thời tiết xấu như mưa gió, bão lũ, việc sử dụng hệ thống tự động hóa để thao tác cắt điện các đường dây, TBA, thực hiện cấp điện trở lại cho khách hàng được tiến hành nhanh hơn, ngăn ngừa nguy cơ sự cố gây mất an toàn cho người và thiết bị. Từ thực tiễn triển khai, Công ty Điện lực Quảng Ninh xác định mô hình trạm biến áp không người trực không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là hạt nhân của lưới điện thông minh trong tương lai, hướng tới “trạm biến áp số”, nơi mọi thông tin được kết nối, xử lý và ra quyết định tự động dựa trên dữ liệu lớn (Big Data). Đây chính là bước đệm quan trọng để Công ty tiến xa hơn trên con đường hiện đại hóa toàn diện hệ thống điện, phù hợp với Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 21/4/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Bên cạnh mô hình trạm biến áp không người trực, Công ty còn tích cực đẩy mạnh việc chuẩn hóa dữ liệu cho các phần mềm quản lý vận hành lưới điện chuyên dụng như: Phần mềm quản lý lưới điện trên bản đồ hành chính (GIS) và phần mềm quản lý nguồn điện và lưới điện (PMIS). Những phần mềm này cung cấp công cụ mạnh mẽ để theo dõi, quản lý tình trạng hoạt động của lưới điện, lưu trữ lịch sử vận hành, phân tích sự cố và hỗ trợ ra quyết định một cách hiệu quả.

Từ những ứng dụng trên, hiệu suất vận hành lưới điện của Công ty đã tăng rõ rệt, chi phí nhân công và bảo trì giảm đáng kể, đồng thời độ tin cậy cung cấp điện được nâng cao toàn diện. Tỷ lệ tổn thất điện năng năm 2024 chỉ còn 2,58% (giảm 1,05% so với năm 2020), trong khi sản lượng điện thương phẩm đạt 6.551 triệu kWh (tăng 38% so với năm 2020), doanh thu bán điện đạt 13.105 tỷ đồng (tăng 55% so với năm 2020).

Việc ký hợp đồng mua bán điện giữa khách hàng và Công ty được triển khai nhanh chóng thông qua app "EVNNPC CSKH" của ngành Điện.

Không chỉ trong vận hành kỹ thuật, Công ty còn chuyển đổi mạnh mẽ ở lĩnh vực kinh doanh, dịch vụ khách hàng theo hướng “số hóa toàn diện”. Nhiều năm nay, tất cả các khâu từ đăng ký cấp điện, thanh toán, đến tra cứu hóa đơn, phản ánh sự cố đều được thực hiện nhanh chóng, minh bạch và an toàn qua nhiều nền tảng sau: Cổng Dịch vụ công Quốc gia; website npc.com.vn, cskh.npc.com.vn; ứng dụng EVNNPC CSKH; Zalo OA và Tổng đài 19006769. Chỉ tính riêng 9 tháng năm 2025, Công ty đã tiếp nhận gần 12.000 yêu cầu dịch vụ điện qua môi trường trực tuyến, xử lý đúng hạn 100% theo cam kết. Đồng thời, trên 51.000 khách hàng đã cài đặt và sử dụng App EVNNPC CSKH hoặc tương tác qua Zalo, giúp việc tra cứu hóa đơn, thanh toán trực tuyến, đăng ký cấp điện chỉ với một cú “chạm”. Tổng số yêu cầu giao dịch trực tuyến đạt gần 32.000 lượt.

Song song với hiện đại hóa hạ tầng, đơn vị đặc biệt quan tâm đến đào tạo và nâng cao trình độ cán bộ kỹ thuật, thông qua việc tổ chức nhiều khóa tập huấn sử dụng thiết bị đo dòng rò, thiết bị đo cáp quang, thiết bị bay không người lái (flycam) cho đội ngũ kỹ sư, công nhân vận hành. Các thiết bị hiện đại này giúp kiểm tra đường dây, trạm biến áp từ xa, phát hiện kịp thời điểm hư hỏng, rút ngắn thời gian bảo trì và nâng cao an toàn trong công việc.

Công nhân Đội quản lý điện khu vực Đông Triều ứng dụng công nghệ rửa sứ hotline đường dây trung thế.

Phát huy những kết quả đạt được, giai đoạn 2025-2030, Công ty Điện lực Quảng Ninh đặt mục tiêu ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) và điện toán đám mây trong mọi hoạt động để tối ưu hóa hệ sinh thái số. Công ty sẽ tiếp tục đẩy mạnh khai thác dữ liệu, hoàn thiện hạ tầng viễn thông, nâng cấp hệ thống điều khiển, quản trị nội bộ theo hướng tự động, thông minh hơn. Từ đó tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trong hiện đại hóa hạ tầng năng lượng, đảm bảo cung ứng điện ổn định, an toàn và hiệu quả cho sự phát triển bền vững của tỉnh trong kỷ nguyên số.

Hoàng Nga

Nguồn: https://baoquangninh.vn/quan-ly-van-hanh-luoi-dien-tren-nen-tang-so-3381012.html