Quốc hội thông qua Luật Chuyển đổi số

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành nội dung phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Hoàn thiện khung pháp lý cho quốc gia số

Luật Chuyển đổi số gồm 8 chương và 48 điều quy định nguyên tắc, chính sách về chuyển đổi số; điều phối quốc gia về chuyển đổi số; biện pháp bảo đảm chuyển đổi số; chính phủ số; kinh tế số, xã hội số; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong chuyển đổi số.

Các nội dung thuộc lĩnh vực dữ liệu, giao dịch điện tử, an ninh mạng, viễn thông, trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực chuyên ngành khác được thực hiện theo pháp luật tương ứng, nhưng phải bảo đảm thống nhất với nguyên tắc và yêu cầu quy định tại Luật này.

Báo cáo về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật trước khi Quốc hội bấm nút biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật theo ý kiến các đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận tại Tổ ngày 06/11/2025 (Báo cáo số 4493/BC-VPQH ngày 20/11/2025) và phiên thảo luận tại Hội trường ngày 01/12/2025.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình bày Báo cáo về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật. Ảnh: Phạm Thắng

Nội dung tiếp thu chỉnh lý đã bám sát, thể chế hóa tương đối đầy đủ các quan điểm, đường lối chủ trương của Đảng. Luật bảo đảm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024, tháo gỡ các khó khăn chung về chuyển đổi số của các bộ ngành, địa phương.

Luật Chuyển đổi số được thiết kế theo mô hình một luật khung thống nhất cho toàn bộ hoạt động chuyển đổi số quốc gia, đồng thời tích hợp 2 cấu phần cốt lõi là Chính phủ số và Kinh tế số - Xã hội số, đảm bảo không để khoảng trống pháp lý khi Luật Công nghệ thông tin được bãi bỏ.

Luật Chuyển đổi số quy định các nguyên tắc, chính sách về chuyển đổi số; điều phối hoạt động chuyển đổi số quốc gia; chính phủ số; kinh tế số và xã hội số; biện pháp bảo đảm chuyển đổi số; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân (trong đó đã bao gồm: nhân lực số; hạ tầng chuyển đổi số; dữ liệu số…). Trọng tâm điều chỉnh chuyển đổi số trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị; đồng thời, các tổ chức, doanh nghiệp cũng có thể chủ động nghiên cứu, áp dụng.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Chuyển đổi số. Ảnh: Phạm Thắng

Chuyển đổi trước - số hóa sau

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, một trong những nội dung quan trọng nhất của Luật là lần đầu tiên luật hóa các khái niệm nền tảng về chuyển đổi số - từ chuyển đổi số, hệ thống số, dữ liệu số, hạ tầng số, nền tảng số đến Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Chính phủ đã tiếp thu và chỉnh lý sâu sắc các định nghĩa này nhằm bảo đảm tính chặt chẽ về mặt khoa học, đồng thời thống nhất cách hiểu cho toàn bộ hệ thống chính trị và các chủ thể tham gia chuyển đổi số.

Điểm nhấn của dự thảo là làm rõ sự khác biệt giữa chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin: Nếu ứng dụng công nghệ thông tin chỉ chuyển hoạt động cũ lên môi trường số, thì chuyển đổi số là thay đổi cách thức vận hành, mô hình quản trị và phương thức cung cấp dịch vụ. Đây được coi là triết lý cốt lõi của luật, thể hiện tinh thần “chuyển đổi trước - số hóa sau”.

Bên cạnh việc hoàn thiện hệ thống khái niệm, dự thảo Luật quy định rõ các công cụ quản trị vĩ mô như Chương trình chuyển đổi số quốc gia, Khung kiến trúc quốc gia số, Khung quản trị dữ liệu, Khung năng lực số và Bộ chỉ số đo lường chuyển đổi số quốc gia. Những công cụ này được ví như "bộ điều phối trung tâm", giúp Nhà nước đánh giá tiến độ, thúc đẩy thực thi và bảo đảm tính đồng bộ giữa chuyển đổi số ở cấp quốc gia, cấp bộ ngành và địa phương. "Việc luật hóa các khung này sẽ tạo sự thống nhất trong tổ chức triển khai, tránh tình trạng đầu tư phân tán, mỗi địa phương làm một kiểu như thời gian vừa qua", đại diện Chính phủ khẳng định.

Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/quoc-hoi-thong-qua-luat-chuyen-doi-so-10400101.html