Sân bóng và không gian văn hóa đa năng

Kiến trúc thích ứng thời tiết

Sân vận động PVF được xây dựng trong quần thể thể thao - dịch vụ rộng hơn 920.000 m², với sức chứa dự kiến lên đến 60.000 chỗ ngồi. Không chỉ là quy mô, công trình gây chú ý bởi hệ thống mái vòm đóng - mở toàn phần, được xem như “trái tim công nghệ” của dự án.

Theo thiết kế, mái vòm có thể đóng hoặc mở hoàn toàn trong khoảng 12-20 phút, hoạt động trên nguyên lý cơ khí - điều khiển hiện đại tương tự các sân vận động lớn như AT&T Stadium (Mỹ) hay Al-Bayt Stadium (Qatar). Các tấm mái khổng lồ được trượt trên hệ thống ray thép bằng động cơ điện công suất cao, đồng thời được giám sát liên tục bởi mạng cảm biến đo rung, nhiệt độ và tải trọng, đảm bảo an toàn trong mọi điều kiện vận hành.

Vật liệu được lựa chọn là màng sợi PTFE hoặc ETFE, loại vật liệu siêu nhẹ, chịu nhiệt và chống tia cực tím, giúp truyền sáng tự nhiên và giảm tiếng ồn từ mưa, đồng thời tiết kiệm điện năng chiếu sáng ban ngày. Khi thời tiết xấu, mái có thể khép lại để bảo vệ mặt sân và khán đài; khi trời đẹp, việc mở mái giúp thông gió tự nhiên, tái tạo cảm giác “sân ngoài trời” và duy trì điều kiện lý tưởng cho cầu thủ.

Song song với hệ mái di động, mặt cỏ mô-đun hybrid (lai) là một trong những điểm nhấn quan trọng giúp PVF đạt tiêu chuẩn quốc tế. Đây là công nghệ kết hợp giữa cỏ tự nhiên và sợi nhân tạo được “khâu” vào nền đất cát, tạo nên bề mặt đồng đều, ổn định và đàn hồi hơn nhiều so với cỏ truyền thống. Loại mặt sân này hiện được sử dụng tại hầu hết các sân bóng hàng đầu thế giới như Wembley (Anh) hay sân Quốc gia Singapore. Với khí hậu nhiệt đới gió mùa của Việt Nam, công nghệ này giúp giảm ngập úng, thoát nước nhanh, đồng thời chịu tải trọng lớn khi tổ chức sự kiện. Sau các buổi biểu diễn hoặc thi đấu dày đặc, chỉ những khu vực hư hỏng mới cần thay thế theo mô-đun, không phải cải tạo toàn bộ sân - giúp rút ngắn thời gian phục hồi và tiết kiệm chi phí.

Bên cạnh đó, hệ thống tưới - thoát nước thông minh, chiếu sáng bổ trợ cho cỏ khi thiếu nắng và kiểm soát nhiệt độ vùng rễ giúp duy trì điều kiện phát triển lý tưởng quanh năm. Mặt cỏ lai còn góp phần bảo vệ sức khỏe cầu thủ, giảm chấn thương do trượt ngã hoặc độ ma sát quá cao - điều từng là vấn đề lớn với nhiều sân cỏ tự nhiên trong nước.

Đặc biệt, với cấu trúc mô-đun, sân PVF có thể “biến hình” nhanh để phục vụ các sự kiện ngoài thể thao như hòa nhạc, lễ hội hay triển lãm, mà không ảnh hưởng đến chất lượng mặt cỏ. Đây là yếu tố quan trọng giúp công trình hoạt động bền vững, hướng tới hiệu quả khai thác lâu dài thay vì chỉ phục vụ một vài giải đấu.

Mô hình “nhà hát bóng đá”

Nếu mái vòm và mặt cỏ là “thể xác” của công trình, thì hệ thống điều hành kỹ thuật - truyền thông chính là “bộ não” giúp sân PVF đạt chuẩn vận hành quốc tế. Toàn bộ hệ thống phát sóng, âm thanh, ánh sáng, an ninh và kiểm soát khán giả được kết nối trên nền tảng mạng IP băng rộng, cho phép điều khiển tập trung và giám sát thời gian thực.

Khu trung tâm điều hành phát sóng sẽ được bố trí với các phòng kỹ thuật, biên tập, khu truyền tín hiệu quốc tế, khu báo chí và các vị trí camera chuyên dụng cho bóng đá. Tín hiệu truyền hình có thể đạt chuẩn UHD/HDR, đáp ứng yêu cầu của các giải đấu lớn cũng như sản xuất chương trình trực tiếp quy mô toàn cầu.

Hệ thống chiếu sáng sử dụng công nghệ LED công suất cao, đảm bảo độ rọi, nhiệt độ màu và độ đồng đều theo tiêu chuẩn FIFA, đồng thời hạn chế hiện tượng nhấp nháy khi quay slow motion. Hệ thống âm thanh dạng line-array treo dưới mái vòm được tính toán để che phủ toàn bộ khán đài, giảm dội âm và đảm bảo trải nghiệm sống động cho khán giả.

Đáng chú ý, toàn bộ dữ liệu vận hành - từ chiếu sáng, nhiệt độ, độ ẩm, cho đến tiêu thụ điện năng và lưu lượng khán giả - sẽ được thu thập, phân tích nhằm phục vụ bảo trì tiên đoán và tối ưu năng lượng. Nhờ đó, công trình không chỉ hiện đại khi khánh thành mà còn “thông minh” hơn theo thời gian, qua từng bản cập nhật phần mềm và điều chỉnh vận hành.

PVF được thiết kế theo mô hình “nhà hát bóng đá”, không có đường chạy điền kinh bao quanh, giúp khán giả tiến gần mặt cỏ, tăng cảm xúc và tạo bầu không khí đặc trưng như ở châu Âu. Dưới khán đài là hệ thống không gian phân lớp: Khu vận hành đội bóng, khu VIP - hospitality với phòng chờ riêng, khu ẩm thực và dịch vụ dành cho khán giả. Bãi đỗ xe rộng hơn 180.000 m² có thể phục vụ hàng chục nghìn phương tiện cùng lúc.

Nhờ mái vòm đóng-mở và mặt cỏ mô-đun, sân PVF có thể nhanh chóng “chuyển đổi chức năng”, tổ chức concert, triển lãm hay lễ hội mà không ảnh hưởng đến kết cấu kỹ thuật. Với tần suất khai thác đa dạng, công trình kỳ vọng trở thành “điểm hẹn sự kiện” của miền Bắc - nơi giao thoa giữa thể thao, văn hóa và du lịch.

Hệ thống an ninh và an toàn được mô phỏng theo chuẩn quốc tế với lối thoát hiểm động, cảnh báo bằng giọng nói, giám sát bằng CCTV AI có khả năng phân tích mật độ đám đông và phát hiện hành vi bất thường. Vé điện tử và kiểm soát vào ra tự động giúp rút ngắn thời gian di chuyển, giảm ùn tắc trong và ngoài sân. Đây là bước tiến quan trọng trong xu hướng “số hóa trải nghiệm khán giả” mà các sân hiện đại trên thế giới đang áp dụng.

Khi hoàn thành, sân vận động PVF không chỉ vượt quy mô Mỹ Đình để trở thành công trình thể thao lớn nhất Việt Nam, mà còn là bước chuyển mình của hạ tầng thể thao thông minh trong nước. Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang khẳng định: “Sân PVF sẽ là trung tâm kết nối thể thao - văn hóa - du lịch của đất nước và khu vực, được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, hướng tới tầm vóc châu Á”.

Điều đó có nghĩa, một sân vận động không chỉ phục vụ bóng đá, mà còn trở thành “bệ phóng công nghệ” - nơi ứng dụng các giải pháp cơ khí, vật liệu, điện tử và trí tuệ nhân tạo vào quản lý, vận hành, giải trí và truyền thông. Từ hệ mái di động, mặt cỏ lai, hệ thống broadcast IP đến an ninh dữ liệu, mỗi chi tiết đều phản ánh tầm nhìn phát triển “thể thao gắn với công nghệ - văn hóa gắn với trải nghiệm”. Với “hộ chiếu công nghệ” ấy, PVF không chỉ là công trình kiến trúc, mà còn là biểu tượng cho khát vọng hiện đại hóa thể thao Việt Nam trong kỷ nguyên số.

Nguồn: https://baovanhoa.vn/the-thao/san-bong-va-khong-gian-van-hoa-da-nang-177216.html