Sau 1 tuần gỡ vướng khâu kiểm nghiệm, xuất khẩu sầu riêng thông suốt trở lại

Nguyên nhân chủ yếu được xác định do một số phòng kiểm nghiệm tạm ngừng hoạt động, khiến doanh nghiệp không thể hoàn tất thủ tục phân tích các chỉ tiêu Cadimi và Vàng O – điều kiện bắt buộc để cấp chứng nhận xuất khẩu.

Tình trạng một số phòng kiểm nghiệm tạm ngừng hoạt động từng khiến tiến độ thông quan bị chậm, ảnh hưởng đến tiêu thụ và gây nguy cơ thiệt hại cho doanh nghiệp cũng như người trồng sầu riêng. Trước thực tế đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các địa phương đã nhanh chóng vào cuộc, chỉ đạo quyết liệt để tháo gỡ khó khăn, bảo đảm hoạt động xuất khẩu diễn ra ổn định.

Ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết Việt Nam hiện có 24 phòng kiểm nghiệm được Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) công nhận phục vụ xuất khẩu sầu riêng, với tổng công suất khoảng 3.200 mẫu/ngày – hoàn toàn đáp ứng nhu cầu thực tế.

Tuy nhiên, từ trung tuần tháng 10, một số phòng kiểm nghiệm phải tạm dừng hoạt động do bảo trì, hỏng thiết bị hoặc chờ đánh giá lại, dẫn đến tắc nghẽn tạm thời. Trước tình hình đó, ngày 24/10, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung đã họp khẩn với các đơn vị liên quan, yêu cầu rà soát tình trạng hoạt động, minh bạch năng lực và bảo đảm kết quả phân tích thống nhất giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Sau một tuần triển khai quyết liệt, hoạt động kiểm nghiệm đã trở lại bình thường, các phòng thí nghiệm tăng tốc xử lý mẫu tồn, đảm bảo thông suốt cho doanh nghiệp.

"Bộ yêu cầu tất cả các đơn vị kiểm nghiệm phải làm việc nghiêm túc, tránh sai khác dữ liệu gây rủi ro cho hàng xuất khẩu. Đồng thời, các doanh nghiệp cần liên hệ trực tiếp với Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường hoặc Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật để được hướng dẫn, xử lý kịp thời," ông Đạt nhấn mạnh.

Tại các cửa khẩu chính, hoạt động thông quan sầu riêng vẫn được duy trì ổn định. Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, trung bình mỗi ngày có khoảng 300–400 xe hàng xuất khẩu: Lạng Sơn 200–250 xe, Lào Cai 100–150 xe và Móng Cái khoảng 50 xe.

Hiện sản lượng sầu riêng trong nước đã vào giai đoạn cuối vụ, lượng hàng còn lại không nhiều. Bộ Nông nghiệp và Môi trường khuyến nghị các địa phương, doanh nghiệp tiếp tục giữ ổn định thị trường, tránh tâm lý hoang mang hoặc găm hàng, gây xáo trộn chuỗi tiêu thụ.

Xuất khẩu vẫn duy trì ổn định

Theo bà Đặng Thị Thủy, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đắk Lắk, toàn tỉnh hiện có gần 45.000 ha sầu riêng, trong đó hơn 26.000 ha đã cho thu hoạch. Sản lượng năm 2025 ước đạt 390.000 tấn, tăng 30.000 tấn so với năm 2024.

Đến cuối tháng 10, vụ thu hoạch cơ bản kết thúc, lượng còn lại chỉ khoảng 10% (30.000–40.000 tấn), tập trung tại các xã Ea Toh, DliêYa, Ea Tân, Ea Bá. Giá thu mua tại vườn hiện duy trì 60.000–70.000 đồng/kg, người trồng vẫn có lãi cao.

"Thời điểm một số phòng xét nghiệm tạm dừng khiến doanh nghiệp bị chậm tiến độ, Sở đã kịp thời báo cáo UBND tỉnh và Bộ Nông nghiệp và Môi trường để chỉ đạo xử lý. Đến nay, hoạt động thu mua, xuất khẩu diễn ra ổn định, không còn tình trạng ùn ứ," bà Thủy thông tin.

Đắk Lắk hiện có 269 mã số vùng trồng và 40 cơ sở đóng gói được cấp phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Sở đang phối hợp cùng các Cục chuyên ngành và Hiệp hội Sầu riêng tỉnh để hỗ trợ doanh nghiệp tiêu thụ nốt sản lượng cuối vụ, bảo đảm giữ vững uy tín nông sản Đắk Lắk.

Ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, cho biết từ giữa tháng 10, việc kiểm nghiệm chỉ tiêu Cadimi và Vàng O bị quá tải do phần lớn doanh nghiệp tập trung vào hai trung tâm có đủ điều kiện. Nhiều lô hàng bị chậm kiểm nghiệm, gây dồn ứ tạm thời.

"Nhờ sự chỉ đạo kịp thời của Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường, chỉ trong vòng một tuần, các phòng thử nghiệm đã hoạt động trở lại, làm việc xuyên đêm để trả kết quả cho doanh nghiệp. Tình trạng tồn đọng mẫu đã được giải quyết căn bản, thị trường ổn định trở lại," ông Trung chia sẻ.

Hiệp hội đánh giá cao sự phản ứng nhanh, sát sao của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Ngay chiều 24/10, Bộ đã trực tiếp họp với các đơn vị kiểm nghiệm để tháo gỡ ách tắc, giúp doanh nghiệp yên tâm tiếp tục thu mua, hoàn tất xuất khẩu nốt khoảng 10% sản lượng còn lại.

Không chỉ giải quyết tình huống trước mắt, Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk đang phối hợp cùng UBND và Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh triển khai kế hoạch năm 2026 về xây dựng chuỗi sản xuất – tiêu thụ sầu riêng bền vững. Dự kiến cuối tháng 11 tới, tỉnh sẽ tổ chức hội nghị chuyên đề để bàn các giải pháp dài hạn, từ khâu sản xuất, kiểm nghiệm đến xúc tiến thương mại.

Theo ông Huỳnh Tấn Đạt, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục rà soát năng lực phòng thí nghiệm, phối hợp với phía Trung Quốc tháo gỡ từng vướng mắc cụ thể, đồng thời hướng dẫn địa phương chủ động kiểm soát chất lượng và quy trình kỹ thuật.

"Mục tiêu của Bộ là không để bất kỳ lô hàng nào bị gián đoạn chỉ vì khâu kỹ thuật, bảo vệ sản xuất cho hơn 150.000 ha sầu riêng với sản lượng dự kiến hơn 1,5 triệu tấn năm nay," ông Đạt khẳng định.

Tinh thần chung của toàn ngành là xử lý nhanh – gọn – đúng quy định, đảm bảo lợi ích cho doanh nghiệp, nông dân và uy tín của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Đỗ Hương

Nguồn: https://baochinhphu.vn/sau-1-tuan-go-vuong-khau-kiem-nghiem-xuat-khau-sau-rieng-thong-suot-tro-lai-102251101183355653.htm