Tái cấu trúc kinh tế Đồng Nai

Công nghiệp là trụ cột trong phát triển kinh tế của Đồng Nai. Trong ảnh: Một góc Khu công nghiệp Đồng Xoài II. Ảnh: Vương Thế

Tái cấu trúc kinh tế phù hợp với tình hình mới, quy hoạch lại không gian phát triển, liên kết vùng chặt chẽ… là những giải pháp để Đồng Nai khai thác tốt tiềm năng và vị thế mới của mình.

Tập trung các trụ cột tăng trưởng

Đồng Nai trong tương lai có vị thế mới về phát triển kinh tế. Tỉnh hiện có dân số gần 4,5 triệu người, diện tích khoảng 12,7 ngàn km², hệ thống 43 khu công nghiệp (KCN) đang hoạt động và nhiều KCN mới đang được chuẩn bị triển khai. Đồng Nai sở hữu đầy đủ các phương thức giao thông quan trọng, đặc biệt là Cảng hàng không quốc tế Long Thành, dự án hạ tầng mang tính biểu tượng của Việt Nam trong giai đoạn tới.

Để khai thác tốt vị thế của mình, Đồng Nai cần xác định và tập trung vào các trụ cột tăng trưởng cho địa phương.

Tiến sĩ Trần Du Lịch, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia cho rằng: Các trụ cột mà Đồng Nai cần hướng tới là phát triển logistics; dịch vụ - thương mại - tài chính; công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ; chế biến nông sản quy mô lớn.

Tương tự, Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Anh Tuấn nhận định: Đồng Nai cần xác định lại các động lực tăng trưởng trên cơ sở phát huy lợi thế cộng hưởng của cả 2 địa phương. Tỉnh hướng tới quy hoạch, tập trung phát triển lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao và công nghiệp chế biến sâu; nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ; dịch vụ logistics và hàng không; du lịch sinh thái, văn hóa, lịch sử và nghỉ dưỡng.

Theo Sở Xây dựng, 3 vùng động lực tăng trưởng của Đồng Nai là: Vùng đô thị - công nghiệp phía Nam, làm hạt nhân, là trung tâm công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ hàng không, tài chính và logistics. Vùng công nghiệp - đô thị phía Bắc, phát triển công nghiệp chế biến, công nghiệp phụ trợ và các khu đô thị mới. Vùng nông nghiệp và du lịch phía Đông Bắc tập trung vào nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái và bảo tồn đa dạng sinh học.

Trong tương lai, Đồng Nai sẽ hình thành các hành lang kinh tế chiến lược. Trong đó, hành lang kinh tế đô thị - công nghiệp: dọc theo các trục giao thông quan trọng; hành lang kinh tế nông nghiệp công nghệ cao và du lịch sinh thái: phát triển ở khu vực phía Bắc của tỉnh, gắn với các vùng chuyên canh nông nghiệp và các vườn quốc gia; hành lang kinh tế ven sông Đồng Nai: khai thác lợi thế cảnh quan sông nước để phát triển các đô thị sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng và dịch vụ cao cấp.

Đối với công nghiệp thì quy hoạch, phát triển các KCN là trụ cột chính. Theo Phó Trưởng ban phụ trách Ban Quản lý các KCN, khu kinh tế tỉnh Đồng Nai Phạm Việt Phương, đến năm 2030, Đồng Nai được định hướng trở thành trung tâm công nghiệp chế biến, chế tạo hiện đại, sinh thái (KCN hiện đại, sinh thái). Các chỉ tiêu cơ bản về phát triển công nghiệp của địa phương đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cũng đang được rà soát điều chỉnh cho phù hợp với tình hình mới.

Song song đó, Đồng Nai cũng đẩy mạnh phát triển trong lĩnh vực khoa học, công nghệ. Theo Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Nguyễn Minh Quang, giai đoạn 2025-2030, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được xác định là 3 động lực tăng trưởng mới, đóng vai trò trung tâm trong việc nâng cao năng suất, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp địa phương.

Tái cấu trúc không gian kinh tế của tỉnh mới

Không gian phát triển hiện nay của Đồng Nai đã có diện mạo mới, vừa tiếp giáp với vùng kinh tế biển, gắn với sân bay và hệ thống KCN lớn vừa tiếp giáp Campuchia. Đồng Nai trở thành một mắt xích trên hành lang kinh tế Đông - Tây mở rộng kết nối Thành phố Hồ Chí Minh sang Campuchia - Thái Lan. Hạ tầng xuyên Á đang và sẽ hình thành (Dự án Đường sắt Thành phố Hồ Chí Minh - Lộc Ninh nối với Campuchia, tuyến cao tốc Chơn Thành - Hoa Lư), Đồng Nai là cửa ngõ quan trọng để hàng hóa Việt Nam vươn sang thị trường ASEAN. Các khu kinh tế cửa khẩu như: Lộc Ninh (Hoa Lư) cần tập trung đầu tư để thu hút dịch vụ logistics, kho vận trung chuyển cho cả vùng phía Nam và khai thác dòng du lịch, đầu tư từ Thái Lan, Campuchia qua cửa khẩu.

Công nhân Khu công nghiệp Minh Hưng - Sikico, xã Tân Khai, tỉnh Đồng Nai trong giờ làm việc. Ảnh: Vũ Thuyên

Theo kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn, Đồng Nai cần nghiên cứu phân bố không gian công nghiệp phù hợp với thực tiễn mới. Tỉnh phải gắn với liên kết vùng, khu vực tiếp giáp Thành phố Hồ Chí Minh, khu phát triển truyền thống định hướng các ngành nghề ưu tiên; đồng thời dần chuyển đổi KCN thành khu đô thị, một phần công nghiệp phát triển lên hướng Bình Phước trước đây...

Cùng quan điểm, Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền, giảng viên Trường đại học Nguyễn Tất Thành cho rằng: Tỉnh Đồng Nai mới đang bước vào giai đoạn phát triển với quy mô lớn hơn và tầm nhìn dài hạn. Tỉnh cần chủ động tận dụng thời cơ để tái thiết toàn diện hệ sinh thái đầu tư, từ việc rà soát và điều chỉnh quy hoạch công nghiệp, đơn giản hóa quy trình cấp phép, hoàn thiện hành lang pháp lý cho đến thiết kế lại các chính sách ưu đãi có trọng tâm. Đây sẽ là điều kiện để Đồng Nai hình thành cực tăng trưởng công nghiệp chiến lược, kết nối hiệu quả với vùng Đông Nam Bộ ở phía Nam và Tây Nguyên ở phía Bắc.

Trao đổi với các nhà khoa học tại Hội thảo khoa học Góp ý điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, đồng chí Võ Tấn Đức, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định: Đồng Nai đang mở ra một không gian chiến lược hoàn toàn mới. Việc phát triển theo mô hình đa trung tâm, đa tầng liên kết, với các hạt nhân tăng trưởng tại cụm Biên Hòa - Long Thành - Nhơn Trạch và Đồng Xoài - Chơn Thành trước đây, sẽ là chìa khóa để khai thác tối đa lợi thế của tỉnh mới. Trong quá trình phát triển của mình, Đồng Nai luôn đồng hành với cộng đồng doanh nghiệp và lắng nghe các ý kiến đóng góp từ chuyên gia, nhà khoa học để hướng tới tỉnh phát triển hiện đại, bền vững.

Vương Thế

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202511/tai-cau-truc-kinh-te-dong-nai-7b1308e/