Tạo động lực phát triển vùng dân tộc thiểu số

Triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, tỉnh Thái Nguyên đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân. Sau hơn 4 năm thực hiện Chương trình, tỉnh đã đạt nhiều chỉ tiêu quan trọng, như: Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3,16%, thu nhập bình quân tăng gấp 1,8 lần so với năm 2020, kết cấu hạ tầng ở khu vực miền núi, vùng cao từng bước được đầu tư toàn diện…

Nhà văn hóa xóm Đồng Tâm (xã Động Đạt, Phú Lương) đang được xây dựng từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Xóm Đồng Tâm (xã Động Đạt, Phú Lương) là nơi sinh sống của 76 hộ với 330 nhân khẩu, trong đó 80% là đồng bào dân tộc Mông. Đây là địa phương từng gặp nhiều khó khăn trong đời sống sinh hoạt cộng đồng. Nhà văn hóa cũ nhỏ hẹp, xuống cấp, không đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt chi bộ, họp dân hoặc tổ chức các hoạt động văn hóa truyền thống của nhân dân địa phương.

Từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình 1719), năm 2025, xóm Đồng Tâm được đầu tư xây dựng nhà văn hóa mới có diện tích 150m2, với tổng mức đầu tư 700 triệu đồng (trong đó nguồn vốn từ Chương trình 1719 hỗ trợ 600 triệu đồng, nhân dân đóng góp 100 triệu đồng và ngày công lao động). Đến nay, công trình đã được thi công đạt khoảng 80% khối lượng, dự kiến hoàn thành, đưa vào sử dụng trong quý III tới.

Ông Lý Văn Sài, Trưởng xóm Đồng Tâm, phấn khởi chia sẻ: Nhà văn hóa cũ trước dùng tạm thôi, mưa dột, mỗi lần họp dân là khổ. Giờ được Nhà nước quan tâm hỗ trợ xây mới, bà con vui lắm. Ai cũng góp sức để công trình sớm hoàn thành. Nhà văn hóa khang trang, xóm sẽ có chỗ để tổ chức họp, sinh hoạt văn nghệ, dạy tiếng Mông cho con cháu, giữ gìn phong tục của dân tộc mình.

Cùng với Đồng Tâm, xóm Liên Phương (xã Văn Lăng, Đồng Hỷ) được hưởng lợi từ Dự án Khu tái định cư dành cho người dân vùng DTTS tránh nguy cơ sạt lở, được triển khai theo Chương trình 1719. Khu tái định cư có diện tích hơn 21.500m², tổng vốn đầu tư trên 14,8 tỷ đồng, được đưa vào sử dụng từ đầu năm 2025.

Đến nay, 29 hộ đã chuyển vào ở ổn định trong khu tái định cư đều yên tâm sản xuất, phát triển kinh tế và từng bước vươn lên thoát nghèo.

Gia đình anh Ngô Văn Phùng là một trong những hộ dân đầu tiên hoàn thiện ngôi nhà mới tại Khu tái định cư xóm Liên Phương. Anh chia sẻ: Trước kia, gia đình tôi sống trên núi cao, mùa mưa đến là lo sợ nguy cơ sạt lở đất. Bây giờ có nhà mới kiên cố gần 60m², điện nước đầy đủ, trẻ con có chỗ học hành. Kinh phí xây dựng gần 240 triệu đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 60 triệu đồng. Vợ chồng tôi rất vui, sẽ cố gắng làm ăn, để các con có tương lai tốt hơn.

Với tổng nguồn vốn đã giải ngân 841 tỷ đồng sau hơn 4 năm triển khai, Chương trình 1719 đã góp phần tạo nên những thay đổi tích cực, có thể đo đếm được.

Từ nguồn vốn của Chương trình 1719, nhiều hộ dân tộc thiểu số ở xã Thần Sa (Võ Nhai) phát triển chăn nuôi bò để vươn lên thoát nghèo.

Thành tựu nổi bật nhất của chương trình thể hiện ở việc giảm nghèo. Tỷ lệ hộ nghèo tại 110 xã vùng đồng bào DTTS và miền núi đã giảm mạnh còn 3,16%, bình quân mỗi năm giảm 2,18%, vượt chỉ tiêu của Thủ tướng Chính phủ và UBND tỉnh giao. Đặc biệt, số xã đặc biệt khó khăn giảm từ 15 xuống còn 6 xã, đạt tỷ lệ 60%, vượt 10% so với mục tiêu Trung ương giao.

Cùng với việc giảm nghèo là sự cải thiện đáng kể về thu nhập. Thu nhập bình quân của hộ đồng bào DTTS toàn tỉnh năm 2024 đã đạt 51,07 triệu đồng/người/năm, gấp 1,8 lần so với năm 2020. Với tốc độ tăng trưởng này, dự kiến hết năm 2025 mức thu nhập sẽ đạt 57,6 triệu đồng, tăng gấp đôi so với năm 2020 và hoàn thành mục tiêu đề ra.

Hạ tầng kinh tế - xã hội cũng được đầu tư toàn diện, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển. Toàn bộ các xã đều có đường ô tô đến trung tâm được rải nhựa hoặc bê tông; 100% xóm vùng đồng bào DTTS và miền núi có đường ô tô cứng hóa đến trung tâm xã, tạo thuận lợi cho việc đi lại và vận chuyển hàng hóa.

Các công trình phục vụ dân sinh cũng được quan tâm đặc biệt. Toàn bộ trường học và trạm y tế được xây dựng kiên cố, đảm bảo chất lượng giáo dục và y tế cho đồng bào.

Trên 97% hộ dân được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, trong khi 100% hộ dân có điện lưới quốc gia, xóa bỏ tình trạng thiếu điện sinh hoạt.

Đời sống tinh thần của người dân cũng được nâng cao thông qua việc đầu tư cơ sở hạ tầng văn hóa. Đến nay, 98,8% thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng tạo điều kiện cho các hoạt động văn hóa, giáo dục truyền thống; 100% xã được kết nối phát thanh, truyền hình và thông tin liên lạc hiện đại, thu hẹp khoảng cách về thông tin giữa vùng miền núi với các khu vực khác.

Đồng hành cùng sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền và sự đồng lòng của người dân, Chương trình 1719 đang mở ra những cơ hội mới để đồng bào DTTS ở Thái Nguyên từng bước thoát nghèo, phát triển bền vững, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống. Qua đó góp phần tạo nên động lực phát triển bền vững cho 384 nghìn người DTTS của tỉnh Thái Nguyên.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/xa-hoi/202506/tao-dong-luc-phat-trien-vung-dan-toc-thieu-so-3fd067b/