Mùng 10 tháng Giêng được coi là ngày Thần Tài ở Việt Nam, nhưng Thần Tài là ai, ở đâu đến, đến có việc gì và vì sao lại được gọi là Thần Tài, được mọi người “săn đón” đến như vậy thì chưa hẳn ai cũng rõ. Chính vì vậy, không ít người lúc nào cũng chỉ mong Thần Tài gõ cửa mà không có động thái thiết thực nào trong cuộc sống dẫn đến bao chuyện dở khóc dở cười.
Mua vàng vào đúng ngày Thần Tài trở thành thói quen của khá nhiều người dân trong những năm gần đây
Thần Tài được biết đến và thờ cúng ở nhiều nơi trên thế giới, với nhiều dạng thức khác nhau nhưng phổ biến hơn cả là ở các nước phương Đông, đặc biệt là ở Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam.
Tại Việt Nam, dù có nhiều quan điểm về nguồn gốc của Thần Tài nhưng phần lớn các ý kiến cho rằng đó là một vị thần ở trên trời, vì phạm lỗi mà bị giáng xuống trần gian. Có một điều lạ là khi có mặt dưới trần gian, dù ăn mặc sang trọng hay rách rưới, vị thần này cứ có mặt ở cơ sở kinh doanh buôn bán nào là khách hàng luôn ùn ùn kéo đến, bán đắt mấy cũng có người mua và bán bao nhiêu khách hàng cũng mua bằng hết. Chính vì thế, người đời đặt tên cho vị này là Thần Tài.
Hết hạn đày ải, Thần Tài bay về trời đúng vào ngày mùng 10 tháng Giêng. Từ đó, người dân, đặc biệt là giới kinh doanh lấy đây làm ngày cúng vía Thần Tài với mong muốn có một năm mua may bán đắt, tài lộc hanh thông.
Cũng vì nhiều nguyên nhân, nhiều người cho rằng Thần Tài rất thích ăn thịt quay, cá nướng nên vào ngày này, mâm cỗ cúng Thần Tài không thể thiếu mấy món chủ đạo này. Thậm chí, không ít người còn bổ sung thêm nhiều món cao lương mỹ vị khác, kể cả vàng, bạc, đá quý với ý nghĩ cỗ càng đầy đặn thì lộc càng to.
Không phản bác niềm tin tâm linh của một số người, nhưng chúng tôi cho rằng cũng không nên cổ súy cho tập tục này. Dù rằng chưa biết may mắn đến đâu, nhưng chí ít, vào ngày vía Thần Tài, nhiều cơ sở kinh doanh được dịp hốt bạc, từ các cửa hàng bán vàng bạc, đá quý cho đến mấy tiệm ăn nho nhỏ bán thịt quay, cá nướng.
Ví như trong tháng 1/2023, thống kê cho thấy doanh thu vàng 24K của Công ty Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) đã tăng tới 96,9% so với cùng kỳ năm trước đó nhờ ngày vía Thần Tài. Chỉ riêng đợt bán hàng vàng dịp Thần Tài, PNJ có thể thu được cả nghìn tỷ đồng, chiếm 5 - 7% doanh thu cả năm.
Hay chỉ trong 1 ngày cúng vía Thần Tài, 1 tiệm bán cá lóc nướng ở Thành phố Hồ Chí Minh tiêu thụ được 4 tấn ( 4.000 con), thu lãi hàng trăm triệu đồng.
Các cụ bảo, làm nghề nào ăn nghề đấy. Người kinh doanh nào chả mong mua may bán đắt, làm ăn thuận lợi. Nên họ tin và tín là điều dễ hiểu. Có điều, với những người trong giới kinh doanh, cầu may là một chuyện. Mặt khác, trong công việc hằng ngày, họ luôn phải dốc sức, toàn tâm, toàn ý, năng động sáng tạo mới có thể vận hành trơn tru hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình. Từ đó mới có cơ hội thành công, mới mong được Thần Tài gõ cửa.
Trong khi đó, những năm gần đây, có không ít người dân dù cả đời không sản xuất kinh doanh gì, chỉ đơn thần làm công ăn lương, thậm chí quanh năm bán mặt cho đất, bán lưng cho trời với mấy sào ruộng nhưng thấy người ta… “ăn khoai cũng vác mai đi đào”, đua nhau làm cỗ lớn, cỗ bé cúng thần tài hoặc nô nức xếp hàng mua vàng cầu may.
Ngày vía Thần Tài thể hiện sự đa dạng trong tín ngưỡng, văn hóa của người Việt. Tuy nhiên, do tính chất thương mại hóa các hoạt động tín ngưỡng nên ngày nay, nhiều phong tục, tín ngưỡng, trong đó có ngày vía Thần Tài đang dần bị biến tướng.
Theo một số nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, những năm gần đây, nhiều người rất coi trọng ngày vía Thần Tài nên thường xuyên tổ chức cúng lễ tỉ mỉ, cầu kì và đổ xô đi mua vàng cầu may. Tuy nhiên, việc mua vàng vào ngày vía Thần Tài hoàn toàn không có căn cứ về mặt văn hóa, tâm linh hay phong thủy. Câu chuyện mua bán ngày vía Thần Tài được những người buôn bán lợi dụng để trục lợi và đang dần nhuốm màu sắc mê tín dị đoan"…
Nhiều ý kiến cũng đề cập việc không nên tin rằng cứ đi mua vàng cầu may là cả năm làm ăn phát đạt. Điều này dễ khiến con người cảm thấy u mê, dần sa vào mê tín dị đoan. Họ nhấn mạnh, thành công phải dựa vào nỗ lực của bản thân chứ không phải do sự may rủi tạo nên. Vì vậy, không nên thần thánh hóa, đẩy ngày này lên thành một điều gì đó thiêng liêng.
Bài, ảnh: Quang Nam
Nguồn
Bình luận (0)