Thêm cú huých cho ngành công nghiệp phụ trợ Việt Nam

Tạo hệ sinh thái công nghiệp

Công nghiệp phụ trợ luôn là mắt xích then chốt nhưng cũng là điểm nghẽn lớn nhất trong lộ trình phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. Thực tế cho thấy, hiện chỉ khoảng 300 - 400 doanh nghiệp Việt đủ khả năng tham gia chuỗi cung ứng cho các hãng sản xuất ô tô, phần lớn tập trung vào các linh kiện đơn giản, giá trị gia tăng thấp. Nguyên nhân đến từ quy mô nhỏ, năng lực tài chính hạn chế, công nghệ chưa cao và đặc biệt là thiếu đơn hàng dài hạn để đầu tư bài bản.

Trong bối cảnh đó, cùng với các chính sách vĩ mô, thì những kế hoạch hợp tác đồng hành của các doanh nghiệp sản xuất ô tô với các doanh nghiệp phụ trợ chính là cú huých quan trọng để thúc đẩy công nghiệp ô tô trong nước phát triển.

Ngày 9/6/2025, hơn 1.000 doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và phụ trợ trong nước đã tham dự Hội nghị "Tăng cường nội địa hóa và phát triển hệ thống nhà cung cấp" do VinFast tổ chức. Tại đây, hãng xe điện hàng đầu Việt Nam đã công bố loạt chính sách ưu đãi mạnh tay nhằm thúc đẩy phát triển hệ sinh thái công nghiệp phụ trợ, đặt mục tiêu nội địa hóa tới 80% vào năm 2026.

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý tại hội nghị là thông báo ưu đãi lên tới 50% phí thuê đất trong 3 năm đầu tiên và 20% cho 5 năm tiếp theo, áp dụng cho các doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy tại hai tổ hợp sản xuất ô tô của VinFast ở Hải Phòng và Hà Tĩnh. Đây được xem là cam kết cụ thể và thiết thực từ phía VinFast nhằm tạo động lực cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi sản xuất ô tô công nghệ cao.

Không chỉ dừng lại ở hỗ trợ mặt bằng, VinFast còn đưa ra chính sách bao tiêu sản phẩm đầu ra theo kế hoạch đã thống nhất với các doanh nghiệp đối tác. Điều này giúp giải tỏa một trong những rào cản lớn nhất đối với các doanh nghiệp phụ trợ trong nước đó là đầu ra ổn định và dài hạn. Bên cạnh đó, hãng xe điện thuần Việt cũng khẳng định sẽ đóng vai trò cầu nối, hỗ trợ doanh nghiệp Việt tiếp cận các đối tác quốc tế nhằm tiếp nhận chuyển giao công nghệ, kỹ thuật và quản trị, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Bà Thái Thị Thanh Hải, Phó Chủ tịch Tập đoàn Vingroup kiêm Phó Tổng giám đốc VinFast toàn cầu: VinFast mong muốn chia sẻ cơ hội phát triển và thành công với cộng đồng doanh nghiệp trong nước gia tăng năng lực cạnh tranh toàn cầu cho công nghiệp ô tô Việt Nam.

Tại sự kiện, bà Thái Thị Thanh Hải, Phó Chủ tịch Tập đoàn Vingroup kiêm Phó Tổng giám đốc VinFast toàn cầu, chia sẻ: Hãng đặt mục tiêu sản xuất hơn 500.000 xe/năm vào năm 2027 và tiến tới con số 1 triệu xe/năm vào năm 2030. Cùng với đó, tỷ lệ nội địa hóa được kỳ vọng sẽ đạt 80% vào năm 2026, đây có thể xem là một con số đầy tham vọng trong bối cảnh ngành công nghiệp phụ trợ Việt Nam còn đang ở giai đoạn phát triển ban đầu.

"VinFast mong muốn chia sẻ cơ hội phát triển và thành công với cộng đồng doanh nghiệp trong nước. Cùng nhau, chúng ta sẽ tạo nên nội lực mạnh mẽ, gia tăng năng lực cạnh tranh toàn cầu cho công nghiệp ô tô Việt Nam", bà Hải nhấn mạnh.

Thêm một lời giải cho bài toán dung lượng thị trường

VinFast hiện là thương hiệu ô tô thuần điện duy nhất tại khu vực Đông Nam Á và là thương hiệu dẫn đầu tại Việt Nam về doanh số trong hai năm gần đây. Hãng không chỉ tập trung vào thị trường nội địa mà còn mở rộng sản xuất toàn cầu với các nhà máy đang được xây dựng tại Ấn Độ và Indonesia. Vì thế, việc doanh nghiệp này định hướng quy tụ các doanh nghiệp sản xuất linh kiện phụ trợ cho ngành công nghiệp ô tô không chỉ giúp đảm bảo phát triển thị trường trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế, tháo điểm nghẽn về dung lượng thị trường mà các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ đang mong đợi.

Hội nghị tăng cường nội địa hóa và phát triển hệ thống nhà cung cấp do VinFast tổ chức, quy tụ hơn 1.000 doanh nghiệp hàng đầu đang hoạt động trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, phụ trợ tại Việt Nam.

Trao đổi bên lề hội nghị, TS. Trương Thị Chí Bình, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam bày tỏ, một trong những lý do chính mà doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam chưa làm được nhiều cho ngành công nghiệp ô tô là vì sản lượng rất là thấp chứ không phải là do năng lực doanh nghiệp không làm được. Hầu hết các doanh nghiệp đang làm linh kiện ô tô hiện nay đang phải sản xuất lỗ, bởi vì sản lượng rất là thấp. Họ làm để khẳng định là doanh nghiệp Việt Nam có thể làm được doanh nghiệp ô tô, chứ không phải vì lợi nhuận vì ngành ô tô Việt Nam hiện nay đang thiếu sản lượng.

Ông Nguyễn Văn Quân - Giám đốc một doanh nghiệp sản xuất linh kiện nhựa tại Bắc Ninh chia sẻ: "Chúng tôi luôn mong có một đối tác đủ lớn, có tầm nhìn dài hạn để yên tâm đầu tư. Cam kết bao tiêu đầu ra và hỗ trợ thuê đất của VinFast là điều chưa từng có, giúp doanh nghiệp nhỏ như chúng tôi mạnh dạn tái cấu trúc và mở rộng năng lực".

Sự kiện đã cho thấy chiến lược nhất quán của VinFast là không chỉ đơn thuần là nhà sản xuất ô tô, hãng còn muốn trở thành đầu tàu kéo theo cả ngành công nghiệp phụ trợ Việt Nam phát triển. Với mạng lưới sản xuất đang mở rộng ra toàn cầu, các doanh nghiệp Việt tham gia hệ sinh thái VinFast sẽ có cơ hội bước ra sân chơi lớn, không chỉ phục vụ thị trường nội địa.

Tuy nhiên, dù cơ hội đang mở ra rất rõ ràng, song giới chuyên gia cũng lưu ý rằng, để tận dụng được cú huých từ VinFast, các doanh nghiệp phụ trợ Việt cần chủ động nâng cao chất lượng quản trị, đầu tư đổi mới công nghệ, và xây dựng chiến lược phát triển bền vững thay vì tư duy ăn xổi. Đặc biệt, việc chuyển từ sản xuất linh kiện đơn giản sang các sản phẩm có hàm lượng kỹ thuật cao đòi hỏi doanh nghiệp phải có tư duy toàn cầu, tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về chất lượng, môi trường và quản lý chuỗi cung ứng.

Từ góc độ chính sách, nhiều ý kiến cũng đề xuất cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa Chính phủ, các hiệp hội ngành hàng và các "đầu tàu" như VinFast để tạo ra hành lang pháp lý ổn định, cơ chế tài chính ưu đãi và hệ thống đào tạo nhân lực chuyên sâu.

Theo các chuyên gia kinh tế, hội nghị này không chỉ đơn thuần là sự kiện doanh nghiệp mà còn là thông điệp mạnh mẽ cho một tầm nhìn dài hạn về phát triển ngành công nghiệp ô tô công nghệ cao, trong đó hạt nhân là sự kết nối giữa các doanh nghiệp nội địa và nhà sản xuất chủ lực.

Thuỳ Linh

Nguồn: https://congthuong.vn/them-cu-huych-cho-nganh-cong-nghiep-phu-tro-viet-nam-391567.html