Thôn Éo giữ gìn bản sắc Dao thanh y

Là thôn có 100% đồng bào Dao thanh y, người dân thôn Éo, xã Xuân Vân luôn có ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong đời sống hằng ngày. Từng điệu múa, hát Páo dung, nghề thêu truyền thống, làm bánh chưng gù… được những thành viên Câu lạc bộ (CLB) phát huy, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Dao thanh y của thôn truyền lại cho nhau để bản sắc văn hóa không bị mai một theo thời gian.

Các thành viên CLB phát huy, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Dao thanh y thôn Éo giữ gìn nghề thêu truyền thống.

Bà Hoàng Thị Thành, 64 tuổi, thành viên CLB phát huy, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Dao thanh y thôn Éo chia sẻ, hằng ngày bà cùng mọi người trong nhà gói khoảng 100 chiếc bánh chưng gù rồi đem xuống chợ Phan Thiết, phường Minh Xuân bán. Trong trang phục truyền thống của người Dao thanh y, với nụ cười hiền, gần gũi, những chiếc bánh chưng gù do tự tay bà gói đã trở thành món ăn quen thuộc của nhiều người dân trong chợ.

Một buổi tập múa của các thành viên CLB.

Không chỉ ngon ở gạo được chọn kỹ lưỡng, nhân thịt đỗ trộn vừa vị, món bánh của bà còn có vị thơm đặc trưng. Bà bảo, để có nồi bánh ngon, thơm, bà đã lấy câu rau da đất về đốt lấy gio rồi lọc lấy nước để ngâm gạo. Đây là loại cây quen thuộc của đồng bào Dao, với mùi thơm nhẹ, tạo sự hấp dẫn cho chiếc bánh. Đặc biệt, để bánh chín đều, dền bánh, bà luộc trên bếp củi đủ 8 tiếng. Vì vậy, mỗi sáng chỉ khoảng 8-10 giờ là bánh của bá đã bán hết, tạo nguồn thu nhập thêm cho gia đình.

Các thành viên CLB trong bộ trang phục truyền thống của đồng bào Dao thanh y.

Mặc dù bận rộn với công việc gia đình, nhưng các thành viên CLB luôn dành thời gian để tập luyện múa, hát, truyền dạy lại nghề thêu trang phục truyền thống. Chị Đặng Thị Thơm, Chủ nhiệm CLB cho biết, năm 2005 CLB được thành lập, là một trong những thôn thành lập CLB giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc sớm nhất xã. Ban đầu có 28 thành viên tham gia, đến nay đã có 34 thành viên. Những thành viên cao tuổi là nòng cốt trong CLB, các bà đã truyền dạy lại nghề thêu, dạy hát Páo dung cho những thành viên trẻ.

Bà Triệu Thị Phương, 66 tuổi bày tỏ: “Các cháu khi mới vào CLB còn chưa biết thêu, bà và mọi người đã hướng dẫn từng đường kim, mũi chỉ. Kể cả cách mặc trang phục truyền thống của người Dao thanh y, các cháu cũng chưa thành thạo vì trong quá trình mặc có chiếc mũ đội đầu khá cầu kỳ. Nếu buộc tóc và búi lên không khéo, chiếc mũ tròn, nhỏ trên đỉnh đầu sẽ không giữ được độ chắc, người mặc sẽ không tự tin”. Năm 2024, CLB tham gia trình diễn trang phục truyền thống các dân tộc của huyện Yên Sơn (cũ) đã đoạt giải A.

Các bài múa truyền thống được CLB tập luyện thường xuyên để tham gia giao lưu, biểu diễn.

Chị Trần Thị Huế, một thành viên trẻ của CLB chia sẻ, tham gia CLB từ năm 2020, lúc đầu chị chưa biết hát, múa và thêu trang phục truyền thống. Nhưng được các bà trong CLB hướng dẫn, đến nay chị đã biết thêu một số bộ phận đơn gian của trang phục như chiếc yếm, chiếc khăn đội đầu, chiếc đai. Để hoàn thiện một bộ trang phục mất rất nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ, chị còn phải học thêm nhiều nữa.

Không chỉ làm trang phục cho bản thân, các con, cháu trong gia đình, một số thành viên trong CLB còn biết sử dụng mạng xã hội để giới thiệu về sản phẩm của mình. Từ đó, bán hàng cho những khách hàng có nhu cầu. Bà Hoàng Thị Thành cho biết, bà đăng bài về thêu trang phục truyền thống trên facebook, đã có rất nhiều người hỏi mua. Tùy vào độ cầu kỳ, tỉ mỉ của từng bộ phận mà có giá khác nhau. Thường chiếc áo có giá 600 nghìn đồng, yếm 400 nghìn đồng, đai trắng là 800 nghìn đồng… Còn một bộ trang phục hoàn chỉnh, đầy đủ khoảng hơn 3 triệu đồng. Nhiều khách hàng tận Quảng Ninh và một số địa phương đã mua sản phẩm do bà tự thêu.

Các thành viên CLB hướng dẫn nhau học thêu.

Có mặt trong một buổi sinh hoạt của CLB phát huy, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Dao thanh y thôn Éo, chúng tôi được xem các bà tỉ mỉ hướng dẫn những thành viên trẻ thêu trang phục truyền thống; các chị em tập múa, tập hát và quay trực tiếp lên Tiktok, Youtube… Bằng những cách làm thiết thực, văn hóa dân tộc Dao thanh y ở địa phương không chỉ được gìn giữ mà còn đang từng ngày được lan tỏa trong cộng đồng.

                                                                                        Huyền Linh

Nguồn: https://baotuyenquang.com.vn/van-hoa/202512/thon-eo-giu-gin-ban-sac-dao-thanh-y-4953059/