Gazze - İnsan vicdanının bir sınavı

Yardım yem haline getirildiğinde, gıda bir hayat tuzağına dönüştüğünde, insanlık - insanlığın temel değeri - savaş alevleri arasında en uç sınırına itilir.

Gazze Şeridi'nin Refah kentinde insanlar gıda yardımı almak için sıraya giriyor.

Gazze Şeridi'ndeki çatışmaya yönelik barış görüşmeleri çıkmaza girmeye devam ediyor. Her gün bombalar ve bombardımanlar, kadınlar ve çocuklar da dahil olmak üzere sivillerin canını alıyor.

Haziran 2025'in ortalarında, 10 günden kısa bir süre içinde, Gazze Şeridi'nde -ki burası yaşam için son sığınak olmalıydı- yardım almak için kuyrukta bekleyen 200'den fazla Filistinli sivil öldürüldü.

Bu sadece bir çatışmanın trajedisi değil, aynı zamanda medeni dünyaya yönelik acı bir uyarıdır: İnsani ilkeler savaşın gölgesinde sistematik olarak çarpıtılıyor mu?

Birleşmiş Milletler İnsani Koordinasyon Ofisi'ne (OCHA) göre, yalnızca 16-24 Haziran tarihleri ​​arasında, Gazze'de doğrudan çatışma bölgelerinden uzakta bulunan ve "insani koridorlar" olarak belirlenen gıda ve tıbbi yardım dağıtım noktalarında yardım alırken en az 231 sivil öldürüldü ve yaklaşık 600 kişi de yaralandı.

Kurbanların büyük çoğunluğu kadınlar, çocuklar ve yaşlılardı. Tekrarlanan saldırılar "operasyonel hatalar" olarak mazur gösterilemez.

Uluslararası insancıl hukukun temeli olan 1949 Cenevre Sözleşmelerine göre, sivillere ve insani yardım tesislerine yönelik her türlü saldırı kesinlikle yasaktır. Birleşmiş Milletler tarafından belirlenmiş alanların askeri hedef haline gelmesi, yalnızca uluslararası hukukun ihlali değil, aynı zamanda küresel vicdana da bir hakarettir.

Gazze'de bir torba ekmek, bir şişe temiz su veya birkaç hap; insanlığın sembolü olması gereken şeyler, artık can kayıplarıyla ödenen bir bedel haline geldi. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı'na (UNRWA) göre, birçok sivil bu temel ihtiyaçları elde etmek için yardım merkezlerine ulaşmaya çalışırken hayatını kaybetti.

Bu “güvenli bölgeler” topçu ateşi ve acı çığlıklarıyla umudun boğulduğu, ateş hedeflerine dönüştü. İnsani yardım, sadece can almayan, aynı zamanda Filistinlilerin iradesini ve onurunu da yok eden soğukkanlı bir tuzağa, bir şiddet biçimine dönüştürüldü.

Bu artık savaşın bir "yan etkisi" değil, bir ulusun direnişini kırmak için hesaplanmış şiddet kullanan bir psikolojik terör stratejisidir.

Çaresiz kalabalıkların arasında kan dökülmeye devam ediyor. Ve hayatlar bir çuval pirinç veya bir hap için feda edilirken, uluslararası toplumun tepkisi büyük ölçüde tanıdık ifadelerle sınırlı kalıyor: "endişe ifade etmek", "itidal çağrısında bulunmak" ve "durumu yakından izlemeye devam etmek".

Barışı korumak için tasarlanmış sözler, insani hukukun açıkça çiğnendiği bir gerçeklik karşısında artık güç ve anlamdan yoksun. Yardım koridorlarına yönelik saldırılar artık tesadüf değil, tüm uluslararası hukuk sistemini tehdit eden kasıtlı bir strateji.

3 Haziran 2025'te BM Genel Sekreteri António Guterres bağımsız bir soruşturma çağrısında bulundu ve İsrail'den koşulsuz insani yardımı yeniden başlatmasını istedi. Ancak en üst düzeydeki çağrılara rağmen, kan dökülmesi bugüne kadar devam ediyor.

Akıllarda hâlâ şu rahatsız edici soru yankılanıyor:

İnsan hayatları kategorilere mi ayrılıyor?

Gazze'deki bir çocuk, Avrupa veya Amerika'daki bir çocuktan daha az yaşama hakkına sahip mi?

Eğer sessizlik devam ederse, insanlığın gurur duyduğu medeniyet alarm veriyor demektir; bu alarm bombalar ve kurşunlar yüzünden değil, kayıtsızlık yüzündendir.

Bir bebek, ekmek sonsuza dek yok olmadan önce ona dokunma fırsatı bile bulamadı. Bir anne, açlıktan kırılan kalabalığın ortasında, hâlâ çocuğunu kollarında tutarken yere yığıldı. Onlar sadece "ikincil kayıplar" değildi, aksine çağımızda insan ahlakının gerilemesinin yaşayan tanıklarıydılar.

Yıkım ve harabe içindeki Gazze, küresel vicdanı yansıtan bir ayna haline geliyor.

24 Haziran 2025'te El Şifa Hastanesi yakınlarında yardım beklerken vurularak öldürülen bir kurbanın cenazesinde yakınları yas tutuyor. (Kaynak: Reuters)

Gazze'deki trajediden önce Vietnam, uluslararası forumlarda defalarca güçlü bir şekilde sesini yükselterek, özellikle kadın ve çocukların kaybı olmak üzere sivil kayıplar konusunda derin endişelerini dile getirmiş; güç kullanımına son verilmesi ve uluslararası hukuka ve uluslararası insancıl hukuka sıkı sıkıya uyulması çağrısında bulunmuştu.

Vietnam, Filistin ve İsrail'in tanınmış sınırlar içinde barışçıl ve güvenli bir şekilde bir arada yaşayacağı iki devletli çözüme olan desteğini yinelemektedir. Ayrıca, insani yardıma zamanında ve koşulsuz erişimin sağlanmasında Birleşmiş Milletler'in merkezi rolünün altını çizmektedir.

Bu sadece bir dış politika duruşu değil, aynı zamanda savaş yaşamış ve barışın kıymetini anlamış bir milletin ahlaki beyanıdır.

Gazze bugün sadece kuşatma altındaki bir yer değil, tüm dünya için bir uyarı niteliğinde. İnsanlık silahlandırıldığında ve sessizlik soğuk diplomasiyle örtüldüğünde, her gecikme dakikası vicdana saplanan bir bıçak gibidir.

İnsanlık için hareket etmek bir seçenek değil, bir görevdir. Ya dünya yaşam adına konuşacak ya da ölüm konuşacak!

Kaynak: https://baoquocte.vn/gaza-phep-thu-luong-tri-nhan-loai-320899.html