"Tri thức nấu cỗ Bát Tràng” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Tối 15-11, tại Trung tâm bảo tồn và phát triển nghề gốm, di sản quốc gia và du lịch Bát Tràng, Đảng ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Bát Tràng long trọng tổ chức Lễ công bố quyết định "Tri thức nấu cỗ Bát Tràng” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; khai mạc Tuần văn hóa du lịch - thương mại làng nghề năm 2025; kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam 23-11.

Hà Nội Mới•15/11/2025

Đến dự có Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà; Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Nguyễn Viết Cường; lãnh đạo các sở, ngành thành phố và đông đảo nhân dân xã Bát Tràng.

Lãnh đạo Cục Di sản văn hóa và thành phố Hà Nội tặng hoa chúc mừng. *Ảnh: Ánh Dương*

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND xã Bát Tràng Hoàng Tiến Dũng cho biết, xã Bát Tràng tự hào là vùng đất có bề dày truyền thống lịch sử, nổi tiếng với làng nghề gốm sứ truyền thống lâu đời, được hình thành từ hơn 700 năm trước; nơi lưu giữ nhiều di tích lịch sử, văn hóa có giá trị với 11 di tích cấp quốc gia; 19 di tích cấp thành phố và tri thức dân gian phong phú về văn hóa ẩm thực, nhất là trong cách nấu cỗ truyền thống.

bat-trang(2).jpg — Chủ tịch UBND xã Bát Tràng Hoàng Tiến Dũng phát biểu. *Ảnh: Ánh Dương*

Tri thức nấu cỗ ở Bát Tràng không chỉ để "ăn ngon", mà còn thể hiện phẩm giá, vị thế và sự am hiểu nghi thức của gia đình, dòng họ, là biểu hiện của văn hóa, nghi lễ và chuẩn mực xã hội trong cộng đồng địa phương.

Cỗ Bát Tràng thường được tổ chức trong các dịp lễ tết, cưới hỏi, giỗ họ, hội làng… Mỗi mâm cỗ thể hiện sự chu đáo, hiểu biết và vị thế gia chủ. Tri thức nấu cỗ được truyền từ đời này sang đời khác qua hình thức “học bằng làm”, chủ yếu trong các gia đình và đặc biệt là qua bàn tay người phụ nữ.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà trao chứng nhận "Tri thức nấu cỗ Bát Tràng" - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cho xã Bát Tràng. *Ảnh: Ánh Dương*

Những mâm cỗ truyền thống phải đầy đặn, hài hòa về thẩm mỹ và bảo đảm đúng nghi thức như một hình thức biểu hiện văn hóa, được cộng đồng tôn trọng và duy trì qua nhiều thế hệ.

Đặc biệt, dụng cụ nấu và bày cỗ thường sử dụng chính sản phẩm gốm sứ Bát Tràng, tạo nên sự liên kết độc đáo giữa ẩm thực và nghề truyền thống: Có sự phân công trong phường nấu cỗ với quy trình tổ chức, khẩu quyết dân gian: “Luộc gà không sôi, canh trong mới ngọt”, “Cỗ khéo hơn cỗ đầy”…, cùng tính cộng đồng, tính biểu tượng cao trong từng món ăn.

Các đại biểu trung ương, thành phố và xã Bát Tràng thực hiện nghi thức Tuần văn hóa du lịch - thương mại làng nghề năm 2025. *Ảnh: Ánh Dương*

Tri thức nấu cỗ Bát Tràng gắn liền với lịch sử hơn 500 năm của làng gốm, là biểu hiện sống động của văn hóa lễ nghi và tinh thần cộng đồng. Mâm cỗ không chỉ là món ăn, mà là nghệ thuật tổ chức ẩm thực, phản ánh thẩm mỹ, triết lý âm - dương, ngũ hành trong đời sống người Việt. Cỗ Bát Tràng hài hòa giữa dân dã và tinh tế, hướng đến sự cân bằng, thanh đạm, vừa dưỡng sinh tốt cho sức khỏe, vừa giàu tính biểu tượng, chứa đựng tri thức ẩm thực sâu sắc…

Biểu diễn văn nghệ chào mừng. *Ảnh: Ánh Dương*

Với những giá trị của di sản, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ghi danh "Tri thức nấu cỗ Bát Tràng" vào Danh mục quốc gia về Di sản văn hóa phi vật thể (tại Quyết định số 2229/QĐ-BVHTTDL ngày 27-6-2025).

Tại buổi lễ, các đại biểu đã thực hiện nghi thức khai mạc Tuần văn hóa du lịch - thương mại làng nghề năm 2025.

Lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội và xã Bát Tràng trao khen thưởng cho các tập thể, cá nhân. *Ảnh: Ánh Dương*

Nhân dịp này, UBND xã Bát Tràng khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể quốc gia và tham gia sự kiện Festival bảo tồn và phát triển làng nghề quốc tế, Tuần văn hóa du lịch - thương mại làng nghề năm 2025.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/tri-thuc-nau-co-bat-trang-la-di-san-van-hoa-phi-vat-the-quoc-gia-723444.html