Nghị quyết 04 được xem là “cây đũa thần” chống tình trạng lạm thu đầu mỗi năm học. Mặc dù vậy, nhiều cơ sở giáo dục cho biết khó có thể áp mức trần tối đa ở mọi khoản thu, thậm chí cân đo đong đếm từng khoản để làm sao cho hợp lý.
Không dễ thu mức trần
Nghị quyết 04 quy định 26 khoản thu được chia thành 4 nhóm gồm: các khoản thu phục vụ cho hoạt động giáo dục ngoài giờ học chính khóa theo quy định; các khoản thu phục vụ cho hoạt động giáo dục thực hiện theo các đề án được phê duyệt; các khoản thu dịch vụ phục vụ cho hoạt động bán trú; các khoản thu hỗ trợ cá nhân học sinh (HS).
Mức thu được chia làm 2 nhóm. Nhóm 1 là HS, học viên tại các trường ở TP Thủ Đức và các quận: 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Gò Vấp, Tân Bình, Tân Phú, Bình Tân. Nhóm 2 là HS, học viên tại các trường ở các huyện: Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, Nhà Bè và Cần Giờ.
Các mức thu quy định tại nghị quyết này là mức thu tối đa. Tùy tình hình thực tế của cơ sở giáo dục và nhu cầu của HS, cơ sở giáo dục thống nhất với cha mẹ HS mức thu cụ thể nhưng không vượt quá mức thu quy định tại nghị quyết này và không được cao hơn 15% so với năm học 2022-2023.
Theo quy định, trường học chỉ được thu tiền ăn trưa 35.000 đồng nên nhiều trường phải cắt bữa ăn xế Ảnh: TẤN THẠNH
Lãnh đạo nhiều cơ sở giáo dục tại TP HCM, cho biết so với các khoản thu của năm học trước, mức thu theo nghị quyết 04 đa số cao hơn mức thu mà trường đã áp dụng, mặc dù vậy không dễ để áp mức trần tối đa ở tất cả các khoản thu.
Ông Hoàng Sơn Hải, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Chí Thanh (quận Tân Bình), cho biết tùy tình hình thực tế của mỗi đơn vị, đối chiếu theo quy định của nghị quyết để tính toán mức thu từng khoản. “Không thể khoản nào cũng thu 100% theo mức trần quy định” – ông Hải nói.
Lấy ví dụ, theo ông Hải, dù mức thu nghị quyết 04 cho phép thu tiền tổ chức 2 buổi/ngày là 300.000 đồng/HS/tháng bậc THPT nhưng thực tế tại trường chỉ thu 285.000/tháng. Mức thu trên được căn cứ trên việc dự trù trả cho giáo viên bao nhiêu/tiết học, tiền phục vụ hoạt động các câu lạc bộ… cộng tất cả nhân với bao nhiêu tiết, số tháng, trừ thuế… sau đó chia trên đầu HS. “Trường có khoảng 2.000 HS, sau khi trừ các trường hợp miễn giảm gia cảnh còn lại chia ra mới ra được mức thu cụ thể” – ông Hải nói.
Ông Hải cũng cho rằng theo nghị quyết 04 có 26 khoản thu được phép thực hiện nhưng không phải trường nào cũng có thể áp dụng thu trọn 26 khoản, bởi trường thực hiện mục nào mới được thu mục đó. Có một thiệt thòi cho các trường ở chỗ, do quy định không được thu quá 15% so với năm trước, nên nếu năm học trước những trường nào có mức thu thấp, dù tăng thêm 15% cũng chưa bằng mức trần mà HĐND cho phép. “Chẳng hạn như tiền tổ chức dạy tăng cường tiếng Anh, trước đây trường thu chỉ 90.000 đồng/tháng, nay được phép tăng thêm 15% mức này thì cũng chưa bằng mức 300.000 mà nghị quyết 04 cho phép thu đối với bậc THPT” – ông Hải nói.
Lấy ý kiến phụ huynh
Đánh giá Nghị quyết 04 là cơ sở để các trường căn cứ thực hiện, hạn chế thu – chi sai quy định, nhất là nảy sinh tình trạng lạm thu đầu năm học, hiệu trưởng một trường THPT tại quận 1 cho rằng trước đây khi chưa có quy định cụ thể, hiệu trưởng không làm thì không được, mà làm thì sợ bị sai bởi trước đây không có một quy định nào rõ ràng các khoản thu dịch vụ trong trường học. Mà là dịch vụ thì khó có thước đo nào đo đếm chính xác!
Theo ông Trương Quốc Hưng, Hiệu trưởng Trường THCS Đức Trí (quận 1), đa số các mức thu tại trường đều thấp hơn mức quy định trong Nghị quyết 04, có một số khoản dù thu cao hơn nhưng không được vượt quá 15% so với năm trước nên cũng không thể bằng mức trần trong quy định.
Hiệu trưởng nhiều cơ sở giáo dục cũng cho biết phải cân đối lại một số khoản tại trường để phù hợp với quy định, chẳng hạn trước đây, đa số các trường thu hộ suất ăn trưa bán trú là 40.000 đồng/HS nhưng sẽ gồm một bữa trưa và một bữa ăn xế. Nhưng theo quy định sẽ chỉ được thu tối đa 35.000 đồng bữa ăn trưa, vì vậy nhà trường đã thông báo với phụ huynh quy định mới, đồng thời không tổ chức bữa ăn xế nữa và phụ huynh cũng đồng ý.
Ông Lý Văn Huệ, Hiệu trưởng Trường Hòa Bình, cho biết thêm hiện nhà trường đang lấy ý kiến phụ huynh. Mức thu cơ bản thực hiện như năm học trước, đa số các khoản dưới hoặc bằng mức trần của nghị quyết 04. Có những khoản không thực hiện như năm học trước như phí tiếng Anh, tin học, tiền buổi 2 các khối thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Làm không đúng sẽ bị “tuýt còi”
Theo ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM, nghị quyết 04 vừa được HĐND TP HCM thông qua quy định 26 danh mục các khoản thu dịch vụ trong nhà trường, hiệu trưởng các trường phải nắm và nghiên cứu kỹ để thực hiện sao cho đúng. “Thành phố quy định mức khung tối đa nhưng không phải trường nào cũng đẩy lên mức tối đa mà cần xây dựng kế hoạch chuyên môn, chương trình giáo dục nhà trường, có kế hoạch sử dụng chi tiết, tính toán chi phí hợp lý vì mục tiêu vì HS, đáp ứng nhu cầu, năng lực của HS…” – ông Hiếu nhấn mạnh.
