Từ ruộng đồng đến sàn diễn thời trang

Dứa là một loại nông sản có hiệu quả kinh tế cao nên được trồng quanh năm, trải dài từ Bắc vào Nam. VN có hơn 47.000 ha trồng dứa, chiếm vị trí thứ 3 trong số những nước trồng nhiều dứa nhất Đông Nam Á.

Sau khi thu hoạch quả, lá dứa trở thành một loại "rác" nông nghiệp khó xử lý và tốn nhiều công sức do dai, cứng và nhiều gai. Lâu nay người nông dân thường phải thuê máy phay để làm lá khô nhanh hoặc phun thuốc cỏ làm cháy lá rồi đốt. Khoảng 2,5 triệu tấn lá dứa trở thành rác mỗi năm và thải ra lượng khí CO₂ ước tính khoảng 1,355 kg cho mỗi tấn lá dứa bị đốt.

Đơn vị mới chỉ khai thác được 30% sản lượng lá dứa VN. Nếu tăng trưởng tốt, đơn vị sẽ tiếp tục khai thác xơ sợi từ các vùng trồng dứa lớn như Đồng Tháp, Cần Thơ… và từ các nước láng giềng như Lào, Thái Lan, Campuchia...

Đại diện Ecosoi

Biến rác thành chất liệu may mặc tự nhiên

Những cánh đồng lá dứa tại quê nhà Thanh Hóa đã trở thành bài toán để chị Vũ Thị Liễu khởi nghiệp với Ecosoi vào năm 2021. Nữ thạc sĩ ngành môi trường cùng đồng nghiệp bắt đầu hành trình nghiên cứu biến rác thành nguyên liệu may mặc với sản phẩm thủ công đầu tiên là xơ sợi dứa. Tuy nhiên chị Liễu kể, khi mang xơ dứa đi giới thiệu chào bán thì ai cũng khen nhưng không mua vì… không biết dùng để làm gì. Ecosoi tiếp tục kéo xơ thành sợi nhưng vẫn không bán được nên phải nghiên cứu dệt sợi dứa thành vải dứa. Nhờ sự đồng hành của các nhà thiết kế (NTK) thời trang bền vững VN, vải dứa thô mộc thời kỳ đầu được đi trình diễn ở châu Âu, Nhật Bản… và gây được tiếng vang quốc tế.

Từ ruộng đồng đến sàn diễn thời trang- Ảnh 2. — Người mẫu Châu Bùi diện áo dài tơ dứa từ BST Bình Minh của NTK Vũ Việt Hà

Cuối tháng 6 vừa qua, vải sợi dứa - chất liệu may mặc thuần Việt ra mắt chính thức với tên gọi Pina Lina, và là loại vải sợi làm từ nguồn nguyên liệu bản địa đầu tiên tại VN có chứng nhận giảm phát thải CO₂. Sự bắt tay của 3 đơn vị là Ecosoi, Faslink và Trung Quy đã kết nối người nông dân, các kỹ sư và NTK thời trang. Một lượng lớn lá dứa không bị đốt bỏ góp phần giảm phát thải CO₂; quy trình làm ra vải dứa không tốn thêm tài nguyên mà còn mang lại thu nhập tăng thêm cho người nông dân với khoảng 60 triệu đồng cho mỗi héc ta canh tác. Chất liệu tự nhiên này cũng trở thành cầu nối đưa người nông dân thành một mắt xích quan trọng của ngành thời trang xanh và mở ra chương mới của thời trang bền vững VN.

Từ ruộng đồng đến sàn diễn thời trang- Ảnh 3. — Trang phục từ vải dứa của NTK Ngô Hoàng Kha

Đưa chất liệu Việt lên bản đồ thời trang thế giới

NTK Phạm Ngọc Anh là người đầu tiên đưa vải dứa thô vào bộ sưu tập trình diễn tại Thụy Sĩ vào năm 2022, và sau đó giới thiệu trong chương trình Shark Tank mùa 5. Từ đó đến nay, chị tiếp tục sáng tạo thêm nhiều bộ sưu tập mới từ các phiên bản vải dứa cải tiến đưa đi giới thiệu tại tuần lễ thời trang Paris (Pháp) và London (Anh) năm 2024.

Từ ruộng đồng đến sàn diễn thời trang- Ảnh 4. — Trang phục từ vải dứa của của NTK Ngô Hoàng Kha trình diễn tại Elle fashion show

NTK Vũ Việt Hà là người đưa vải dứa sản xuất công nghiệp "version 1" vào bộ sưu tập Bình Minh, trình diễn tại Tokyo trong sự kiện kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao VN - Nhật Bản (2023). Anh dùng vải dứa dệt cùng sợi tơ tằm, nhuộm màu thủ công, thêu tay trên phom dáng áo dài thập niên 1930 điểm chi tiết cách điệu ống tay loe, mang đến diện mạo trẻ trung và phóng khoáng. Vải dứa cũng trở thành chất liệu ưa thích của các NTK Ngô Hoàng Kha, Thanh Giang, Linh Sâu, LiLy Hoang…

Vải dứa thế hệ mới được ví như linen của VN khi đem đến cảm giác thô mộc, mềm mại và thoáng khí, phù hợp với khí hậu nhiệt đới. Chất liệu có các đặc tính tự nhiên như khả năng chống nắng và khử mùi, tự phân hủy, giữ phom dáng ổn định và có thể ứng dụng rộng rãi theo các xu hướng thời trang hiện đại. Bộ sưu tập +84 - Anh dứa em thơm giới thiệu tại triển lãm Mặc thơm mới đây đưa ra các ví dụ cụ thể cho thời trang vải sợi dứa bao gồm áo sơ mi, quần tây, blazer, trang phục thể thao, phụ kiện túi vải, dây cột tóc, tất (vớ)…

Từ ruộng đồng đến sàn diễn thời trang- Ảnh 5. — Thiết kế của NTK Phạm Ngọc Anh trên sàn diễn quốc tế

Đại diện Ecosoi cho biết đơn vị mới chỉ khai thác được 30% sản lượng lá dứa VN. Nếu tăng trưởng tốt, đơn vị sẽ tiếp tục khai thác xơ sợi từ các vùng trồng dứa lớn như Đồng Tháp, Cần Thơ… và từ các nước láng giềng như Lào, Thái Lan, Campuchia…

Nguồn: https://thanhnien.vn/tu-ruong-dong-den-san-dien-thoi-trang-185250729005738392.htm