Vaccine phế cầu cộng hợp đa giá trên người lớn, hiệu quả cao phòng bệnh phế cầu khuẩn

Ước tính, mỗi năm phế cầu khuẩn gây ra khoảng 14,5 triệu ca bệnh nặng và dẫn đến khoảng 826.000 trường hợp tử vong trên toàn cầu. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn kéo theo gánh nặng điều trị cho người bệnh, gia đình và hệ thống y tế.

Ngày 3 và 5/6, Pfizer Việt Nam phối hợp cùng Hội Y học Dự phòng Việt Nam tổ chức chuỗi hội nghị khoa học với chủ đề “Vai trò của vaccine phế cầu cộng hợp đa giá trên người lớn – Di sản và Hành trình”, lần lượt tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội.

Hội nghị quy tụ hơn 1.000 chuyên gia y tế trong các lĩnh vực hô hấp, y học dự phòng và dịch tễ học tại Việt Nam và quốc tế. Sự kiện là diễn đàn chuyên môn nhằm cập nhật về gánh nặng bệnh do phế cầu khuẩn ở người trên 50 tuổi và người lớn có bệnh nền, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và giới thiệu công cụ dự phòng bằng vaccine ngừa phế cầu mới, được phát triển dựa trên công nghệ vaccine cộng hợp.

Ông Darrell Oh, Tổng Giám đốc Pfizer Việt Nam phát biểu khai mạc tại chuỗi hội nghị.

PGS.TS Cao Hữu Nghĩa cảnh báo gánh nặng bệnh tật do phế cầu khuẩn ngày càng gia tăng, đặc biệt ở người lớn tuổi.

Nguy hiểm từ phế cầu khuẩn nếu không được kiểm soát

Theo các chuyên gia, tại Việt Nam, phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là một trong những nguyên nhân chính gây viêm phổi mắc phải trong cộng đồng - bệnh nhiễm trùng phổ biến và gây tử vong hàng đầu ở nước ta. Bên cạnh đó, phế cầu khuẩn cũng là tác nhân gây ra các bệnh nhiễm trùng xâm lấn nguy hiểm như viêm màng nào và nhiễm trùng máu, với tỉ lệ tử vong lên đến 40%; và các bệnh lý thường gặp ở người Việt như viêm tai giữa.

Theo Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), tuổi tác cao là một yếu tố nguy cơ lớn trước bệnh do phế cầu khuẩn. Người từ 50 tuổi trở lên có nguy cơ nhập viện do viêm phổi phế cầu cao hơn 6 lần so với người trẻ khỏe mạnh. Bên cạnh đó, người trưởng thành ở mọi lứa tuổi nếu mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), hen, tiểu đường, hoặc bệnh tim mạch cũng có nguy cơ gặp biến chứng do nhiễm phế cầu từ nhẹ đến nghiêm trọng, cao hơn gấp 3–8 lần so với người khỏe mạnh cùng độ tuổi.

PGS.TS Lê Khắc Bảo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực dự phòng đối với phế cầu khuẩn.

Làm rõ về tính nguy hiểm tiềm ẩn của phế cầu khuẩn, PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa - Chủ nhiệm Bộ môn Khoa học Y sinh, Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh, nhấn mạnh: “Phế cầu khuẩn là mối nguy hiểm khó lường vì có trên 100 tuýp huyết thanh khác nhau và có từ 5 đến 90% người khỏe mạnh mang vi khuẩn này trong vòm họng. Khi hệ miễn dịch bắt đầu suy yếu do yếu tố tự nhiên như tuổi già hay do các bệnh mạn tính ở thận, hệ tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)..., cơ thể dễ bị tổn thương bởi phế cầu khuẩn hơn. Khi mắc, các bệnh do phế cầu khuẩn thường diễn tiến nhanh, gây nguy hiểm đến tính mạng và tạo gánh nặng đáng kể về chi phí, không chỉ cho người bệnh mà còn cho cả hệ thống y tế”.

Ước tính, mỗi năm phế cầu khuẩn gây ra khoảng 14,5 triệu ca bệnh nặng và dẫn đến khoảng 826,000 trường hợp tử vong trên toàn cầu. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn kéo theo gánh nặng điều trị cho người bệnh, gia đình và hệ thống y tế.

Ở Việt Nam, dân số đang già đi nhanh chóng và các bệnh lý mạn tính có xu hướng xuất hiện ở độ tuổi trẻ hơn, khiến số lượng người có nguy cơ cao trước phế cầu khuẩn ngày càng gia tăng. Đáng lưu ý, các tuýp huyết thanh phế cầu khuẩn gây nhiễm trùng xâm lấn và tử vong vẫn luôn lưu hành trong cộng đồng. Đồng thời, tình trạng kháng kháng sinh của phế cầu khuẩn ngày càng phổ biến, khiến việc điều trị kém hiệu quả hơn, kéo dài thời gian hồi phục và tăng chi phí chăm sóc. Trong bối cảnh đó, các chuyên gia cảnh báo bệnh do phế cầu khuẩn vẫn là một thách thức y tế lớn và nhấn mạnh tầm quan trọng của các giải pháp phòng ngừa bao phủ rộng hơn.

TS. Mark Fletcher, Giám đốc Y khoa Thị trường mới nổi của Pfizer chia sẻ kinh nghiệm tại hội thảo.

Chia sẻ tại hội nghị, PGS.TS.BS Lê Khắc Bảo, Phó Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, nhấn mạnh: “Phế cầu khuẩn là tác nhân chính gây ra gánh nặng nhiễm khuẩn hô hấp dưới trên người trưởng thành. Dù đã có giải pháp phòng ngừa, gánh nặng bệnh vẫn còn đáng kể khi nhóm dân số có nguy cơ ngày càng nhiều cùng với sự gia tăng của các tuýp huyết thanh vi khuẩn nằm ngoài phạm vi bảo vệ hiện tại. Do đó, việc nâng cao năng lực dự phòng và cập nhật các biện pháp bảo vệ – bao gồm vaccine có khả năng phòng ngừa các tuýp gây bệnh trong độ phủ hiện tại cũng như các tuýp mới mà công nghệ cộng hợp đa giá nhắm đến – trở thành yêu cầu cấp thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm tải cho hệ thống y tế và cải thiện chất lượng sống bền vững cho toàn xã hội.”

Cần ưu tiên phòng ngừa phế cầu khuẩn cho nhóm nguy cơ cao

Mới đây, phế cầu khuẩn được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp vào nhóm tác nhân vi sinh cần ưu tiên phòng ngừa ở nhóm nguy cơ cao, để bảo vệ sức khỏe toàn cầu và góp phần làm nhẹ gánh nặng điều trị cho hệ thống y tế.

TS. Mark Fletcher, Giám đốc Y khoa cao cấp, Bộ phận Nghiên cứu và Phát triển Vắc -xin, Khu vực thị trường mới nổi của Pfizer, cho biết: “Từ kinh nghiệm ở nhiều quốc gia trên thế giới, các chiến lược dự phòng bệnh do phế cầu khuẩn ở người lớn thường bao gồm việc giám sát huyết thanh dịch tễ, tăng cường nâng cao nhận thức cộng đồng về nâng cao sức khỏe, kiểm soát bệnh nền và phòng ngừa chủ động với nhóm nguy cơ cao. Trong đó, tiêm chủng đem lại nhiều hiệu quả về mặt y tế lẫn kinh tế”.

Tính đến nay, Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành 5 loại vaccine phòng phế cầu khuẩn; mỗi loại có phương pháp phát triển, số lượng tuýp huyết thanh bao phủ, quá trình nghiên cứu lâm sàng và hồ sơ sau triển khai tiêm chủng khác nhau. Trong đó có 4 loại là vaccine theo công nghệ cộng hợp - loại công nghệ có khả năng tạo trí nhớ miễn dịch và giảm lượng phế cầu lưu trú ở vùng hầu họng, góp phần bảo vệ lâu dài và tăng cường miễn dịch cộng đồng.

GS.TS.BS Phan Trọng Lân chia sẻ về hiệu quả của vaccine phổ rộng trong phòng bệnh phế cầu khuẩn.

Chia sẻ tại hội thảo, GS.TS.BS Phan Trọng Lân, Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Việt Nam, cho biết: “Việt Nam đang đối mặt với quá trình già hoá dân số nhanh chóng, người cao tuổi mắc đa bệnh lý, nên việc phòng ngừa phế cầu khuẩn bằng tiêm chủng nhằm giảm gánh nặng viêm phổi mắc phải cộng đồng, một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do các bệnh lý nhiễm trùng nhất là ở người có bệnh nền là hết sức cần thiết. Các biện pháp phòng ngừa cũng liên tục được cập nhật, tiếp thu từ tiến bộ y khoa và kinh nghiệm kiểm soát bệnh tật của nhiều quốc gia trên thế giới đặc biệt là việc sử dụng vaccine phổ rộng, có hồ sơ an toàn và hiệu quả, tăng tỷ lệ bao phủ tiêm chủng, đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa biến chứng và tử vong do phế cầu khuẩn, góp phần trong việc chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khoẻ nhân dân”.

Các chuyên gia tại hội nghị cũng nhấn mạnh, để chiến lược phòng ngừa bệnh do phế cầu khuẩn thêm hoàn thiện và tiếp cận được nhiều người dân hơn, việc hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, chuyên gia y tế và đơn vị tiên phong trong công nghệ y khoa là rất quan trọng.

Ông Darrell Oh, Tổng Giám đốc Pfizer Việt Nam, chia sẻ: “Với bề dày kinh nghiệm toàn cầu trong lĩnh vực phòng ngừa các bệnh liên quan đến đường hô hấp, chúng tôi cam kết sát cánh cùng ngành y tế Việt Nam trong việc cập nhật những tiến bộ trong khoa học, hỗ trợ đào tạo chuyên môn cho các cán bộ y tế và mở rộng cơ hội tiếp cận cho cộng đồng. Kiên định với sứ mệnh toàn cầu là mang đến những đột phá y học giúp thay đổi cuộc sống, Pfizer tự hào đóng góp vào việc nâng cao lĩnh vực y tế dự phòng tại Việt Nam. Chuỗi hội nghị lần này là minh chứng cho nỗ lực hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan chuyên môn, đội ngũ chuyên gia và doanh nghiệp, cùng nhau xây dựng một chiến lược phòng bệnh bền vững, chủ động và thiết thực cho cộng đồng”.

Ông cũng cam kết, Pfizer luôn nỗ lực thiết lập tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn và mang lại giá trị trong việc nghiên cứu, phát triển và sản xuất các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, bao gồm các loại thuốc và vaccine mới, tiên tiến.

Nguồn: https://cand.com.vn/y-te/vaccine-phe-cau-cong-hop-da-gia-tren-nguoi-lon-hieu-qua-cao-phong-benh-phe-cau-khuan-i770768/