Văn nghệ quần chúng – khơi dậy sức sống bản mường

Trong hành trình xây dựng, phát triển đời sống văn hóa ở các bản làng Sơn La, phong trào văn nghệ quần chúng trở thành một phần không thể thiếu, là chiếc cầu nối gắn kết cộng đồng, là nơi gìn giữ, lan toả những giá trị văn hóa truyền thống, khơi dậy sức sống, làm phong phú thêm đời sống tinh thần cho nhân dân.

Đội văn nghệ quần chúng  xã Mường Bang với điệu múa dân tộc Mường.

Tại xã Mường Bang, đồng bào dân tộc Mường bền bỉ gìn giữ bản sắc văn hóa qua những điệu múa, làn điệu dân ca. Xã đã thành lập các đội văn nghệ quần chúng, trở thành điểm hẹn quen thuộc, nơi nhiều thế hệ cùng luyện tập, giao lưu. Người già truyền dạy các điệu múa, những câu hát đang Mường cho lớp trẻ, cùng nhau sáng tạo, dàn dựng những tiết mục văn nghệ để biểu diễn trong các dịp lễ hội, giao lưu văn hoá. 

Bà Hà Thị Ước, Bản Lằn, xã Mường Bang, chia sẻ: Trong bản, bà con rất yêu văn hóa, văn nghệ, yêu múa hát. Tôi được học dân ca Mường từ bé, giờ muốn truyền dạy lại cho những người trẻ, mong muốn thế hệ hôm nay và mai sau gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của người Mường.

Phong trào văn nghệ cũng phát triển mạnh ở nhiều bản khác ở Mường Bang, như: bản Bang, bản Kẽm. Nhờ đó, các điệu múa truyền thống múa khăn, múa đâm đuống, múa mợi cùng với lễ hội Mợi hay mo Mường đang được bảo tồn nguyên vẹn. Đặc biệt, mo Mường, một loại hình tín ngưỡng dân gian độc đáo đã được đưa vào danh mục văn hóa phi vật thể quốc gia từ năm 2023.

Ông Hà Văn Nhung, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Bang, cho hay: Xã luôn tuyên truyền, hướng dẫn bà con các bản thực hiện tốt các hương ước, quy ước đã được xây dựng, đồng thời duy trì và phát triển 1- 2 đội văn nghệ/bản; khuyến khích tổ chức luyện tập thường xuyên. Đồng thời, xã tích cực phối hợp tổ chức các hoạt động văn hóa, tạo cơ hội cho các đội văn nghệ bản giao lưu, học hỏi kinh nghiệm, nâng cao chất lượng hoạt động.

Đội văn nghệ bản Khâu Pùm, xã Mường Chiên.

Tại xã Mường Chiên, đang có nhiều dân tộc thiểu số cùng chung sống, như: Kháng, Dao Đỏ, Mông Đen, Thái Trắng, phong trào văn nghệ quần chúng được chính quyền địa phương khuyến khích phát triển. Tiêu biểu, các câu lạc bộ dân vũ dân tộc Kháng bản Lò Củ, đội văn nghệ quần chúng dân tộc Mông bản Khâu Pùm, đội văn nghệ dân tộc Thái bản Bon, bản Quyền… Văn nghệ đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của bà con nơi đây.

Chị Quàng Thị Bó, nhóm trưởng Câu lạc bộ dân vũ dân tộc Kháng bản Lò Củ, xã Mường Chiên, chia sẻ: Câu lạc bộ có 15 thành viên ở các lứa tuổi khác nhau, thường xuyên tổ chức sinh hoạt, luyện tập các điệu múa truyền thống của người Kháng. Chúng tôi còn được tham gia trình diễn lễ hội Xé Pang Á, lễ hội rượu cần tại các sự kiện văn hóa do huyện Quỳnh Nhai trước đây tổ chức.

Trình diễn trích đoạn lễ hội rượu cần của đồng bào dân tộc Kháng.

Những năm gần đây, các đội văn nghệ quần chúng phát triển mạnh mẽ cả về số lượng, đến nay, toàn tỉnh có trên 2.000 đội văn nghệ quần chúng tại các tổ, bản, tiểu khu, là những thành phần cốt cán trong phong trào văn hóa văn nghệ ở cơ sở. Văn nghệ đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu, giúp nhân dân giải tỏa căng thẳng sau những giờ lao động vất vả. Đồng thời, đây là phương thức hữu hiệu bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của từng dân tộc.

Đội văn nghệ tiểu khu Pán, xã Thuận Châu.

Văn nghệ quần chúng phản ánh chân thực đời sống tinh thần của nhân dân, chứa đựng những niềm vui, ước vọng và cả những khó khăn thường nhật. Mỗi bài hát, điệu múa mang đậm hơi thở của núi rừng, của nương rẫy, của những lễ hội truyền thống. Sân khấu không cần rực rỡ, chỉ là một khoảng sân rộng, một nhà văn hóa hay ngay trên sân vận động của bản, nhưng mỗi tiết mục được trình diễn bằng cả tâm huyết của những người yêu văn nghệ. Các buổi biểu diễn, giao lưu tại bản, tại xã luôn thu hút đông đảo nhân dân đến xem, cổ vũ, tạo không khí vui tươi, phấn khởi, đoàn kết.

Hoạt động văn hóa văn nghệ giúp kết nối cộng đồng khu dân cư.

Theo ông Phạm Hồng Thu, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cho biết: Hằng năm, Sở tổ chức các lớp tập huấn cho hạt nhân văn nghệ cơ sở, tập huấn đội văn nghệ mẫu, mời nghệ nhân ưu tú truyền dạy dân ca, dân vũ, dân nhạc. Các địa phương duy trì việc cử cán bộ văn hóa về bản hướng dẫn biên đạo múa, tổ chức chương trình biểu diễn. Qua đó, giúp xây dựng đội ngũ hạt nhân nòng cốt, là “đầu tàu” dẫn dắt và phát triển phong trào văn hóa, văn nghệ ở cơ sở, góp phần nâng cao đời sống tinh thần nhân dân.

Với sự tiếp nối từ thế hệ đi trước và niềm đam mê của thế hệ trẻ, cùng với sự quan tâm, khuyến khích phát triển của các ngành, địa phương, đưa phong trào văn nghệ quần chúng phát triển đúng hướng, góp phần xây dựng quê hương Sơn La đậm đà bản sắc, văn minh và giàu đẹp.

Nguồn: https://baosonla.vn/van-hoa-xa-hoi/van-nghe-quan-chung-khoi-day-suc-song-ban-muong-pWluuwuHg.html