Vì sao chúng ta mơ trong lúc ngủ?

Ở một số nền văn hóa cổ đại như Ai Cập, Hy Lạp và La Mã, người ta tin rằng giấc mơ là những thông điệp quan trọng từ các vị thần. Nhưng họ cũng không thể thống nhất về nguồn gốc chính xác của giấc mơ, lý do tại sao chúng xảy ra hoặc ý nghĩa của chúng.

Trong 100 năm qua, nhiều nhà khoa học trên khắp thế giới đã tìm hiểu rất nhiều về khoa học giấc mơ. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất đồng. Một số nhà khoa học cho rằng giấc mơ có vai trò quan trọng, số khác thì không nghĩ như vậy.

Khoảng năm 1900, một nhà tâm lý học người Áo tên là Sigmund Freud đã xuất bản một cuốn sách có sức ảnh hưởng lớn mang tên "Giải mã giấc mơ". Trong đó, ông viết về những trải nghiệm của mình khi trò chuyện với người khác về giấc mơ của họ và cả giấc mơ của chính ông nữa.

Ông tin rằng giấc mơ xuất phát từ những ước muốn hoặc khao khát chôn sâu trong tâm trí và những ước muốn này thường được biến đổi theo cách nào đó để ngụy trang trong giấc mơ, vì chúng có thể khá đáng sợ hoặc không tốt đẹp.

Freud muốn giúp mọi người tìm ra những mong muốn và khát khao tiềm ẩn này là gì, để họ có thể giải quyết chúng trong cuộc sống thực. Ông cũng viết rằng giấc mơ là một phần của quá trình giúp chúng ta ngủ, rằng giấc mơ bảo vệ giấc ngủ khỏi những xáo trộn. Và có một số bằng chứng ủng hộ ý tưởng này.

Những tư tưởng của Freud đã ảnh hưởng lớn đến tư duy về giấc mơ trong nhiều thập kỷ. Nhưng kể từ thời Freud, chúng ta đã hiểu biết nhiều hơn về cách hoạt động của giấc ngủ. Và điều đó đã khơi nguồn cho những ý tưởng mới về những gì giấc mơ có thể hoặc không thể giúp ích trong đời thực.

Vào những năm 1970, các nhà khoa học như Allan Hobson bắt đầu bác bỏ những ý tưởng của Freud về giấc mơ, và cho rằng giấc mơ chẳng có tác dụng gì quan trọng. Theo quan điểm của Hobson, giấc mơ không hề có ý nghĩa hay chức năng ẩn giấu nào.

Ông cho rằng chúng có thể chỉ là những tác dụng phụ ngẫu nhiên của các quá trình hóa học diễn ra trong não khi ngủ. Đây là một lời giải thích hợp lý cho việc tại sao giấc mơ thường có vẻ kỳ lạ. Hobson cho rằng những mảnh kiến thức và trí tưởng tượng nhỏ bé được kích hoạt và hòa quyện vào nhau một cách vô nghĩa.

Nhưng kể từ đó, các nhà khoa học khác đã nhận thấy rằng không phải giấc mơ nào cũng kỳ lạ. Nhiều giấc mơ thực ra khá bình thường, và một số có nội dung quan trọng đối với người mơ.

Có lẽ bạn đã mơ về một điều gì đó vừa xảy ra trong cuộc sống gần đây, chẳng hạn như một ngày vui chơi cùng bạn bè ở trường hoặc gia đình, hoặc có thể bạn mơ thấy mình xuất hiện trong một bộ phim mà bạn đã xem ngày hôm trước.

Chúng ta thường mơ về những điều có ảnh hưởng đáng kể đến chúng ta trong cuộc sống thực, hoặc liên quan đến những lo lắng mà chúng ta mang theo bên mình. Và điều quan trọng nhất chúng ta cần nhận ra là giấc mơ của chúng ta gắn liền với cuộc sống thực.

Vì sao chúng ta mơ trong lúc ngủ? - 2 — Giấc mơ không phải lúc nào cũng có ý nghĩa (ảnh: Shutterstock).

Một số nhà khoa học hiện nay tin rằng việc mơ về những điều này có thể giúp chúng ta xử lý chúng, hoặc cho ta những ý tưởng mới về việc nên làm gì trong cuộc sống thực. Tuy nhiên, điều này vẫn khó kiểm chứng.

Một ý tưởng thú vị khác là giấc mơ đã phát triển từ rất lâu để giúp chúng ta sống sót trước các mối đe dọa. Nhiều người dường như kể lại rằng họ mơ thấy mình bị quái vật hoặc động vật nguy hiểm đuổi theo. Đây được coi là bằng chứng cho hệ thống mô phỏng mối đe dọa xuất hiện từ khi chúng ta còn sống trong hang động và phải đi săn tìm thức ăn trong khi cố gắng không bị săn đuổi.

Nếu chúng ta sống sót sau một cuộc chạm trán nguy hiểm trong mơ, điều đó có thể giúp chúng ta chuẩn bị tốt hơn để thoát khỏi những mối đe dọa thực sự khi tỉnh táo.

Tuy nhiên, vấn đề của ý tưởng này là nó quá nguy hiểm để kiểm tra đúng hay sai. Ví dụ, ngay cả khi ai đó mơ thấy mình chiến đấu với hổ, các nhà khoa học cũng không thể nhốt người ta vào lồng với một con hổ thật và xem họ sống sót như thế nào!

Đó là một trong những điều thú vị của việc làm nhà khoa học. Vẫn còn rất nhiều câu hỏi cần trả lời và chúng ta luôn học hỏi những điều mới mẻ về giấc mơ.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/vi-sao-chung-ta-mo-trong-luc-ngu-20251107024553914.htm