Còn nhiều “rào cản”
Gia đình có 2 sào ruộng nhưng chị Vũ Thị Lan Anh ở xóm Đình Phùng, xã Yên Thành chưa hề có ý định mua BHNN. “Trước đây, xã, xóm từng triển khai nhưng tôi không mua vì không thuộc đối tượng được Nhà nước hỗ trợ phí, trong khi các quy định để có thể được hưởng bảo hiểm cũng không phù hợp thực tế sản xuất”, chị Lan Anh chia sẻ.
Triển khai thí điểm chương trình BHNN theo chủ trương của Chính phủ, Nghệ An là một trong những địa phương sớm được chọn tham gia. Với chính sách hỗ trợ phí BHNN từ ngân sách nhà nước, chương trình đã đạt những kết quả khả quan: Trong 3 năm thí điểm (từ 2011- 2013) 6 huyện cũ tham gia là Yên Thành, Diễn Châu và Quỳnh Lưu (tham gia bảo hiểm cây lúa); Đô Lương, Thanh Chương và Tương Dương (bảo hiểm vật nuôi trâu, bò, lợn), bà con đã được nhận 8,394 tỷ đồng tiền bảo hiểm, trong đó bảo hiểm cây lúa là 5,994 tỷ đồng. Việc chi trả, bồi thường kịp thời đã tạo điều kiện cho các hộ dân chủ động, nhanh chóng phục hồi sản xuất, ổn định cuộc sống, đồng thời nâng cao nhận thức về sự cần thiết của BHNN trong sản xuất.
Mặc dù có chính sách hỗ trợ và nhu cầu thực tế rất lớn nhưng BHNN ở Nghệ An vẫn hạn chế cả về phạm vi và đối tượng tiếp cận, tỷ lệ nông dân tham gia BHNN thấp và chưa bền vững, thậm chí bà con sau khi tham gia thí điểm đã "quay lưng" với loại hình bảo hiểm này.
Thực tế, nhiều người dân vẫn quen trông chờ hỗ trợ của Nhà nước khi có rủi ro, chưa coi BHNN là công cụ quản lý rủi ro tài chính bắt buộc. Mặc dù được hỗ trợ phí, nhưng phần phí bảo hiểm còn lại đối với hộ nghèo, cận nghèo sản xuất nhỏ lẻ, thu nhập thấp vẫn là một gánh nặng. Trong khi đó, sản xuất vẫn mang tính chất manh mún, nhỏ lẻ, không theo quy trình chuẩn mực, gây khó khăn cho việc giám định và xác định mức phí bảo hiểm.
Một trong những “rào cản” lớn nhất ảnh hưởng đến triển khai BHNN, đó là nhiều quy định vẫn chưa phù hợp với thực tế. Theo ông Nguyễn Văn Dương - Chủ tịch UBND xã Yên Thành: Triển khai BHNN với cây lúa như từ trước đến nay là rất khó khả thi. Trồng lúa lợi nhuận không cao, trong khi cách tính, mức tính, căn cứ để được hưởng bảo hiểm khi có thiệt hại xảy ra là không phù hợp, không sát thực tế. Trước đây, khi huyện Yên Thành (cũ) tham gia BHNN với cây lúa, nhiều trường hợp bà con đã tham gia nhưng vẫn không được hỗ trợ do “mất mùa riêng”, gây bức xúc trong dân và rất khó khăn để có thể nhân rộng.
Cùng chung quan điểm đó, ông Trần Mạnh Hồng - Phòng Kinh tế, UBND xã Kim Liên cho hay: Cơn bão số 10 đã làm gần 2.000ha lúa của xã mất trắng, thiên tai những năm qua xảy ra thường xuyên, nhưng nếu vẫn triển khai BHNN như trước đây thì rất khó để thu hút nông dân. Cần có sự tham gia của các HTX, tổ hợp tác, xóm… đóng vai trò như những cánh tay nối dài. Các quy định về thống kê thiệt hại, căn cứ, mức và phương thức bồi thường cũng cần được sửa đổi phù hợp với thực tế sản xuất, đảm bảo nông dân được nhận bảo hiểm tương xứng khi có thiệt hại xảy ra thì bà con mới hào hứng tham gia.
Trong khi đó, doanh nghiệp cũng không mặn mà với BHNN. Theo lãnh đạo Công ty Bảo Việt Nghệ An - đơn vị triển khai BHNN tại Nghệ An cho biết: Việc nhân rộng rất khó khăn do các đối tượng được Nhà nước hỗ trợ phí BH là hộ nghèo, hộ cận nghèo thì lại rất ít ruộng, điều kiện phục vụ cũng như đầu tư cho sản xuất kém.
Trong khi đó, phần đông nông dân chưa có thói quen và ý thức mua bảo hiểm khi không có hoặc rất ít sự hỗ trợ phí từ Nhà nước. Thực tế, sau 3 năm thí điểm, Nghệ An tiếp tục triển khai BHNN theo hỗ trợ tại Nghị định số 58/2018/NĐ-CP nhưng chỉ thực hiện được vài vụ sản xuất rồi dừng lại cho đến nay.
Người dân phải coi sản xuất nông nghiệp cũng như các loại hình sản xuất khác - đều cần được bảo vệ, phòng tránh rủi ro để từ đó có ý thức tham gia bảo hiểm. Có như vậy thì chính sách của Nhà nước mới phát huy tác dụng, BHNN mới có thể triển khai được.
Lãnh đạo Công ty Bảo Việt Nghệ An
Để phát triển bảo hiểm nông nghiệp
Để khuyến khích phát triển BHNN, Nhà nước đã có chính sách hỗ trợ phí BHNN. Theo Điều 4, Quyết định 13/2022/QĐ-TTg ngày 09/5/2022 quy định mức hỗ trợ phí bảo hiểm nông nghiệp như sau: Cá nhân sản xuất nông nghiệp thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo được hỗ trợ tối đa là 90% phí BHNN; cá nhân sản xuất nông nghiệp không thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ tối đa là 20% phí BHNN.
Các tổ chức sản xuất nông nghiệp được hỗ trợ tối đa 20% phí BHNN khi đáp ứng đầy đủ quy định sau: Là doanh nghiệp được thành lập theo Luật Doanh nghiệp hoặc HTX được thành lập theo Luật Hợp tác xã; có hợp đồng liên kết gắn với sản phẩm nông nghiệp là các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ BHNN; có sản phẩm nông nghiệp là các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ BHNN được chứng nhận đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm của cơ quan có thẩm quyền hoặc được công nhận là doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
Nghệ An là tỉnh được Nhà nước hỗ trợ phí BHNN đối với cả cây lúa, trâu, bò và lợn, thời gian thực hiện hỗ trợ đến hết ngày 31/12/2025. Thế nhưng chính sách này vẫn chưa thực sự phát huy hiệu quả.
Đại diện Cục Kinh tế hợp tác và PTNT – Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, nguyên nhân khiến BHNN vẫn chưa thực sự đi vào đời sống, là do công tác giải quyết bồi thường còn chậm, thủ tục phiền hà gây khó cho nông dân. Trong khi đó, thu nhập từ nông nghiệp còn thấp, tiêu thụ bấp bênh nên người dân không muốn bỏ ra một khoản tiền ban đầu để mua bảo hiểm.
Bà Đinh Thị Trang - Trưởng phòng Kinh tế xã Quảng Châu chia sẻ: Mặc dù đã có chính sách hỗ trợ khôi phục sản xuất bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh, nhưng chính sách hỗ trợ đó là chưa đủ, nhất là với ngành chăn nuôi vốn cần đầu tư lớn. Trong khi đó, tiền hỗ trợ phân khai rất chậm, như năm 2025, xã Quảng Châu mới được cấp tiền chi trả nguồn hỗ trợ cho thiệt hại do bệnh dịch tả lợn châu Phi xảy ra từ năm 2022. Với tổng đàn lợn hơn 2.000 con, từ tháng 6/2025 đến nay xã đã phải tiêu hủy hơn 9 tấn lợn do dịch bệnh. Bởi vậy, BHNN trong chăn nuôi là cực kỳ cần thiết, và nếu chính sách triển khai phù hợp, sẽ có tác dụng rất lớn giúp người dân nhanh chóng tái đàn, phát triển chăn nuôi.
Cơn bão số 10 đã làm HTX nông nghiệp và Dịch vụ Phú Thịnh (xã Lam Thành) thiệt hại trên 200 triệu đồng. Hệ thống nhà màng 2.500m2 sập hoàn toàn, chi phí khắc phục lên đến gần 140 triệu đồng.
Nếu Bảo hiểm nông nghiệp mở rộng đối tượng, chi phí và mức bảo hiểm phù hợp, Hợp tác xã sẵn sàng tham gia để yên tâm phát triển sản xuất.
Ông Nguyễn Văn Sơn - Giám đốc HTX nông nghiệp và Dịch vụ Phú Thịnh
Chính sách BHNN là xu thế tất yếu của một nền nông nghiệp hiện đại. Việc tháo gỡ những vướng mắc hiện tại sẽ mở đường cho BHNN phát triển, qua đó góp phần bảo đảm sinh kế cho hàng trăm ngàn hộ nông dân trước những biến động khó lường của thiên tai, dịch bệnh. Nhà nước cần có cơ chế ưu đãi triển khai BHNN thông qua HTX, các tổ hợp tác; hỗ trợ chi phí đào tạo, truyền thông và có cơ chế để các tổ chức này đứng ra làm trung gian trong các khâu từ cung ứng bảo hiểm, phối hợp thu phí bảo hiểm, bồi thường thiệt hại… kết hợp BHNN với tín dụng, khuyến nông và chuyển đổi số HTX nông nghiệp.
Về phía người sản xuất, cần coi BHNN là một công cụ quan trọng trong quản lý rủi ro, bảo vệ sinh kế, ổn định sản xuất, giảm phụ thuộc vào hỗ trợ của Nhà nước, qua đó, thu hút đầu tư vào sản xuất, kinh doanh và thúc đẩy sản xuất bền vững.
Trước những bất cập của BHNN, thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao tại Nghị quyết số 26/NQ-CP ngày 27/02/2023, Bộ Tài chính đang nghiên cứu các nội dung sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 58/2018/NĐ-CP và sẽ sớm có văn bản lấy ý kiến rộng rãi. Trên cơ sở đó, nghị định sửa đổi Nghị định số 58/2018/NĐ-CP dự kiến trình Chính phủ ban hành trong năm 2025.
Nguồn: https://baonghean.vn/vi-sao-nha-nong-nghe-an-chua-man-ma-voi-bao-hiem-nong-nghiep-10309925.html
![[Ảnh] Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ hai của Ban Chỉ đạo về phát triển kinh tế tư nhân](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/01/1762006716873_dsc-9145-jpg.webp)
Bình luận (0)