Viktor Petrov: Người bạn Xô Viết và phong trào đoàn kết chưa từng có với Việt Nam

Trong ký ức của ông Viktor Alekseevich Petrov, nguyên thành viên Ủy ban Đoàn kết Á - Phi và Ủy ban Xô Viết ủng hộ Việt Nam trực thuộc Đảng Cộng sản Liên Xô từ năm 1973 - 1991, phong trào đoàn kết với nhân dân Việt Nam ở Liên Xô và trên toàn thế giới là “chưa từng có”. Từ những ngày tháng sục sôi chống chiến tranh đến nay khi ở tuổi ngoài 80, ông vẫn nguyên vẹn tình cảm thủy chung với Việt Nam.

Ngọn lửa đoàn kết từ Moscow

Trong một cuộc trò chuyện với phóng viên Việt Nam, ông Viktor Alekseevich Petrov không giấu được niềm tự hào khi nhớ về những ngày tháng toàn Liên Xô hướng về Việt Nam. Ông nói: "Mỗi người dân Liên Xô, trước tiên là các đảng viên Cộng sản, mỗi sáng thức dậy phải nghĩ họ cần làm gì cho Việt Nam và làm gì hơn nữa để ủng hộ Việt Nam", ông trích lại một khẩu hiệu được Ủy ban Xô Viết ủng hộ Việt Nam tuyên truyền thời ấy.

Ông Viktor Alekseevich Petrov trong lần đến Việt Nam tham dự các hoạt động kỷ niệm 50 năm Ngày ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam. (Ảnh: Thu Hà)

Ủy ban Xô Viết ủng hộ Việt Nam ra đời từ năm 1965. Ý tưởng thành lập Ủy ban là sáng kiến của các nhà hoạt động xã hội, nghệ sĩ, họa sĩ… nổi tiếng của Liên Xô và được Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô ủng hộ vì sau sự kiện Vịnh Bắc Bộ, Mỹ tăng cường đánh phá Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Nhiệm vụ chính của Ủy ban Xô Viết ủng hộ Việt Nam là hỗ trợ cho cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam trên trường quốc tế. Từ khi ra đời, Ủy ban nhanh chóng trở thành trung tâm vận động quần chúng to lớn. Công nhân ở hầu hết các xí nghiệp, có nơi lên tới hàng trăm nghìn lao động, đều tự nguyện đóng góp một ngày lương cho Quỹ Ủng hộ Việt Nam. Ngay cả báo "Sự thật Tiền phong", tờ báo thiếu nhi của Liên Xô, mỗi ngày phát hành tới 20 triệu bản, cũng liên tục kêu gọi các em nhỏ quyên góp cho bạn bè Việt Nam.

Ông Petrov kể: Nhờ những khoản tiền và vật chất ủng hộ Việt Nam to lớn như vậy, Quỹ Hòa bình Xô Viết có lúc đã tài trợ đón đến 50 đoàn Việt Nam mỗi tháng, ban đầu có thể đến Liên Xô, sau đó đến châu Âu và các nước khác trên thế giới để bày tỏ, quảng bá quan điểm của Việt Nam. Ủy ban Xô Viết ủng hộ Việt Nam của ông cũng đã hậu thuẫn cho những phong trào quần chúng rộng lớn ủng hộ Việt Nam trên thế giới như phong trào ủng hộ Việt Nam tại Pháp, mà kết quả là việc hình thành Hội nghị Versailles ủng hộ Việt Nam; phong trào tại Thụy Điển dưới sự lãnh đạo của luật sư, nghị sĩ Hans Göran Franck, thành lập tòa án để thảo luận về tội ác của Mỹ tại Việt Nam. Ông Petrov cho biết Ủy ban Xô Viết ủng hộ Việt Nam còn mời các binh sĩ Mỹ đào ngũ ở Việt Nam đến Moscow để thảo luận về tội ác của chủ nghĩa đế quốc Mỹ tại Việt Nam và sau đó là tại các quốc gia châu Âu.

"Tôi đã tham gia nhiều phong trào ủng hộ quốc tế, nhưng quy mô dành cho Việt Nam thì chưa từng có, đó là một phong trào hết sức lớn lao và lan rộng trên toàn thế giới", ông nói.

Lý giải điều này, ông Petrov cho rằng, vào thời điểm đó nhân dân Liên Xô là những người vừa chịu nhiều tổn thất và mất mát to lớn nhất trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, cho nên họ hiểu rõ những khó khăn và hy sinh khi cuộc chiến diễn ra ở Việt Nam. Họ cảm nhận bằng cả trái tim mình mục tiêu đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam chống lại sự xâm lược của Mỹ. "Đây là nguồn sức mạnh tinh thần, đạo đức và chính trị to lớn của nhân dân Liên Xô liên quan đến các sự kiện ở Việt Nam", ông Petrov cho biết.

Dấu ấn sâu sắc

Trong ký ức ông Petrov, hình ảnh bà Nguyễn Thị Bình, nguyên Bộ trưởng Ngoại giao, nguyên Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, là dấu ấn sâu sắc nhất.

Ông Viktor Alekseevich Petrov (thứ năm từ trái sang) được trao Kỷ niệm chương "Vì hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc" - phần thưởng cao quý nhất của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, tháng 1/2023. (Ảnh: Thu Hà)

Tốt nghiệp tiếng Pháp tại Trường Đại học Sư phạm ngoại ngữ quốc gia Moscow thời Liên Xô (nay là Trường Đại học Tổng hợp ngôn ngữ quốc gia Moscow - MGLU), từ năm 1973, Petrov được giao nhiệm vụ tháp tùng bà Nguyễn Thị Bình trong nhiều chuyến công tác tại Moscow. Bà thường gọi ông bằng cái tên thân mật “Viktor”. Ông Petrov đã cùng bà đến gặp các lãnh đạo Liên Xô, tham dự các buổi phát biểu tại Đại học Tổng hợp Moscow, doanh trại Sư đoàn xe tăng Taman hay Trường Quân sự Kremlin danh tiếng.

Hồi tưởng về những ngày ấy, ông chia sẻ: “Mọi người rất ấn tượng với trí óc, sự thông minh và hiểu biết trong công việc của bà ấy (...) Bà là một người phụ nữ vĩ đại, và trong tôi vẫn lưu giữ những cảm nghĩ tốt đẹp nhất về bà". Không chỉ ngưỡng mộ trí tuệ, sự khéo léo và bản lĩnh của một nhà ngoại giao, ông còn thấy ở bà "sự kết hợp đáng ngạc nhiên giữa nữ tính với khí chất chiến đấu của người lính".

Ông Petrov cũng bày tỏ niềm vinh dự khi có dịp gặp gỡ hai trong số những người phụ nữ vĩ đại nhất của Việt Nam. Ngoài bà Nguyễn Thị Bình, ông còn từng làm việc với nữ tướng Nguyễn Thị Định trong một lần bà sang thăm Liên Xô. "Tôi có cảm giác ấm áp, quý trọng đặc biệt đối với những người phụ nữ vĩ đại của Việt Nam", ông bày tỏ.

Việt Nam đã có những thay đổi diệu kỳ

Trao đổi với tạp chí Thời Đại khi đến Việt Nam tham dự các hoạt động kỷ niệm 50 năm Ngày ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, ông Petrov nhận xét, Việt Nam đã có những thay đổi diệu kỳ.

"Nếu ở Việt Nam vào thời điểm ký kết Hiệp định Paris và trải nghiệm cuộc sống hiện nay, các bạn sẽ thấy được sự thay đổi ở đất nước các bạn diệu kỳ như thế nào.

Tôi đã nhiều lần đến Việt Nam. Một lần khi chiến tranh còn đang khốc liệt, một lần dự lễ kỷ niệm 40 năm ngày ký kết Hiệp định Paris và lần này nhân kỷ niệm 50 năm. Mỗi lần quay trở lại tôi đều ngạc nhiên trước những đổi thay nhanh chóng của đất nước các bạn. Từ những thay đổi có thể nhìn thấy bằng mắt thường như những thành phố hiện đại, những tòa cao ốc chọc trời đã thay thế cho hình ảnh những ngôi nhà, làng mạc, phố xá đổ nát, hoang tàn trong chiến tranh trước đây đến những thay đổi có tính chất căn cơ, bền vững hơn. Đất nước các bạn ngày càng phát triển giàu đẹp với những thành tựu ấn tượng về kinh tế, xã hội. Cuộc sống người dân được cải thiện, ấm no, tự do, hạnh phúc.

Chúng tôi trân trọng những tình cảm Việt Nam dành cho Liên Xô trước đây và Liên bang Nga ngày nay. Chúng tôi cũng hãnh diện và tự hào vì luôn kề vai sát cánh với vận mệnh của Việt Nam. Một tình bạn đặc biệt, gắn bó thủy chung sâu sắc giữa nhân dân hai nước từ trong quá khứ đến hiện tại và sẽ tiếp tục phát triển ngày càng mạnh mẽ hơn".

Nguồn: https://thoidai.com.vn/viktor-petrov-nguoi-ban-xo-viet-va-phong-trao-doan-ket-chua-tung-co-voi-viet-nam-215693.html