Bài 2: Kiên trì nỗ lực đổi mới và tư duy bứt phá

Cán bộ và nhân dân xã Quảng Bạch, tỉnh Thái Nguyên ra quân hỗ trợ xóa nhà tạm cho hộ nghèo. (Ảnh TUẤN SƠN)

Kiên trì nỗ lực đổi mới phương thức lãnh đạo và tư duy bứt phá, những văn kiện, nghị quyết không “lối mòn”, không “rập khuôn” là dấu ấn rõ nét, khẳng định trí tuệ, bản lĩnh chính trị và tầm nhìn chiến lược của Đảng trong hoạch định đường lối, chủ trương lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

Đảng lãnh đạo Nhà nước và xã hội trước hết bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách xây dựng và phát triển đất nước. Việc sâu sát thực tiễn, kịp thời đánh giá đúng những điểm nghẽn, khâu yếu trong quá trình tổ chức thực hiện nghị quyết, dự báo từ sớm, từ xa các biến động và yêu cầu phát triển một cách đúng đắn, khoa học là cơ sở đầu tiên để đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng.

Đột phá từ điểm nghẽn khi xây dựng chiến lược, nghị quyết

Đại hội lần thứ VI của Đảng (tháng 12/1986) đánh dấu một bước chuyển hướng và đổi mới quan trọng trong sự lãnh đạo của Đảng trên mọi lĩnh vực, là dấu mốc khởi đầu công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, từ đổi mới tư duy, đổi mới tổ chức cán bộ đến đổi mới phương pháp lãnh đạo và phong cách công tác. Thực tiễn khẳng định sự lãnh đạo và hoạt động của Đảng là nhân tố quyết định tạo ra những thành tựu vượt bậc của đất nước trong công cuộc đổi mới. Và chính trong quá trình lãnh đạo công cuộc đổi mới, Đảng ngày càng trưởng thành, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền. Yêu cầu và nhiệm vụ đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng tiếp tục được đề cập trong văn kiện các đại hội của Đảng trong suốt 40 năm qua.

Tại Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 17/11/2022 về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng đối với hệ thống chính trị trong giai đoạn mới, Trung ương thẳng thắn nhận định: Một số chủ trương, định hướng lớn của Đảng chưa được thể chế kịp thời, đầy đủ hoặc đã thể chế nhưng không khả thi. Chậm khắc phục tình trạng ban hành nhiều văn bản, một số văn bản còn chung chung, dàn trải, chậm bổ sung, sửa đổi, thay thế. Đây cũng được coi là điểm hạn chế trong thực hiện yêu cầu đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng nhiều năm qua.

Với tư duy đột phá, trong quá trình hoàn thiện dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, tại Hội nghị lần thứ 12 khóa XIII, Trung ương đã quyết định tích hợp nội dung 3 văn kiện (gồm Báo cáo chính trị, Báo cáo kinh tế-xã hội, Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng) thành Báo cáo chính trị theo một trục xuyên suốt, thống nhất, đồng bộ. Việc tích hợp này bảo đảm tính kế thừa và đổi mới, đột phá từ điểm nghẽn thể chế chính là quá trình xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng thể hiện qua hình thức và nội dung các nghị quyết.

Khảo sát từ thực tế các địa phương trong những năm qua cho thấy, có tình trạng nghị quyết của cấp ủy cấp dưới “mô phỏng” nghị quyết của cấp ủy cấp trên, thêm phần thực tiễn địa phương, thành dàn trải, rườm rà, khiến việc quán triệt và thực hiện càng khó và nhạt. Các dự thảo báo cáo chính trị tại đại hội đảng bộ các cấp rất hiếm nơi ngắn gọn, súc tích, đa số đều dài, đề cập điểm danh đủ các lĩnh vực. Do vậy, khi triển khai thực hiện khó xác định được chương trình, công việc trọng tâm cần tập trung nguồn lực, dẫn đến tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún, trì trệ, không hiệu quả.

Trao đổi với chúng tôi, nhiều cán bộ, đảng viên ghi nhận, không chỉ là việc tích hợp nội dung 3 báo cáo, quyết định của Trung ương lần này lan tỏa tinh thần đổi mới và đột phá, thoát khỏi “lối mòn”, “rập khuôn” trong tư duy xây dựng dự thảo văn kiện đại hội đảng bộ các cấp và các nghị quyết của Đảng. Ông Nguyễn Trung Thực, phường Bắc Kạn, tỉnh Thái Nguyên, có 53 năm tuổi đảng chia sẻ: “Theo dõi nhiều kỳ đại hội của Đảng, tôi nhận thấy, việc Trung ương quyết định tích hợp nội dung 3 báo cáo là có hiệu quả. Báo cáo chính trị súc tích, ngắn gọn, bảo đảm sự kết hợp toàn diện các nội dung phát triển kinh tế-xã hội và xây dựng Đảng, đảng viên chúng tôi có thể dành nhiều thời gian nghiên cứu sâu hơn, đóng góp ý kiến toàn diện, chất lượng hơn”.

Đảng viên Phùng Đức Kiền, 60 tuổi, phường Đào Viên, tỉnh Bắc Ninh nhận xét: “Với cách làm này, các nội dung của dự thảo văn kiện cô đọng, không trùng lặp. Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Đào Viên lần thứ nhất cũng ngắn gọn, trong đó, các giải pháp tập trung vào đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân; sản xuất nông nghiệp công nghệ cao gắn với xây dựng đô thị văn minh, hiện đại, đẩy nhanh quá trình đô thị hóa; dễ nhớ, dễ theo dõi trong triển khai thực hiện. Cách làm này nên được tiếp tục triển khai trong các kỳ đại hội sau”.

Chủ trương, nghị quyết không có khoảng cách với cuộc sống

Với phong cách lãnh đạo quyết liệt, sát sao, kiên trì nỗ lực tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, trong hơn một năm qua, song song với việc xây dựng dự thảo văn kiện Đại hội XIV, Trung ương quán triệt và thực hiện phương châm tháo gỡ ngay những điểm nghẽn, nút thắt, ứng phó nhanh, kịp thời, hiệu quả với các tình huống khó khăn, phức tạp, chưa có tiền lệ.

Việc Bộ Chính trị nhanh chóng ban hành các nghị quyết chuyên đề về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; hội nhập quốc tế trong tình hình mới; đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; phát triển kinh tế tư nhân; bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia; đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; một số giải pháp đột phá tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, là cơ sở để hướng đến mục tiêu phát triển của nhiệm kỳ 2025-2030, tầm nhìn 2045, đồng thời đáp ứng ngay đòi hỏi của cuộc sống.

Tư duy xây dựng và ban hành các nghị quyết có những đổi mới.

Tư duy xây dựng và ban hành các nghị quyết có những đổi mới. Sự đột phá rõ nhất từ việc các kế hoạch, dự án được triển khai thực hiện “đi trước, đón đầu”, để có nền tảng, cơ sở hoạch định các mục tiêu và giải pháp trong từng nghị quyết. Cuộc sống và chủ trương, nghị quyết không còn khoảng cách. Những nghị quyết trụ cột của Trung ương ngay lập tức được thể chế hóa, cập nhật vào dự thảo văn kiện đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030.

Các chủ trương miễn học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông và đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền đã được Bộ Chính trị thông qua và triển khai thực hiện ngay trong khi đang xây dựng nghị quyết chuyên đề về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo… Các nghị quyết, như Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, là chuyển nhanh từ “ban hành chủ trương” sang “quản trị thực thi”, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, lấy hiệu quả thực tiễn làm thước đo.

Trong quá trình hoàn thiện dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng, Trung ương thường xuyên cập nhật các chủ trương mới, và sau mỗi lần cập nhật, hoàn thiện đều gửi đến các tổ chức cơ sở đảng, đại hội đảng bộ các cấp để đóng góp ý kiến. Các thành viên Thường trực Tổ biên tập, Tiểu ban Văn kiện, Tiểu ban Điều lệ Đảng Đại hội XIV của Đảng và Ban Chỉ đạo tổng kết 40 năm đổi mới làm việc không có ngày nghỉ, với tinh thần khẩn trương, bảo đảm văn kiện ngắn gọn, súc tích, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện.

Theo yêu cầu của Tổng Bí thư, để nghị quyết nhanh chóng trở thành công việc hằng ngày, Trung ương dự thảo Chương trình hành động kèm theo dự thảo Báo cáo chính trị. Dự thảo Chương trình hành động đề ra những nhiệm vụ, đề án, công trình, dự án quan trọng, có tính chiến lược trong giai đoạn 2026-2030, phân công trách nhiệm cụ thể, rõ nguồn lực, tiến độ và các điều kiện cần thiết để thực hiện, làm căn cứ quan trọng để các cấp, các ngành thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.

Khi thảo luận về dự thảo văn kiện, nhiều cán bộ, đảng viên ghi nhận sự đổi mới trong phương thức lãnh đạo của Trung ương và ấn tượng với dự thảo phụ lục danh mục các nhiệm vụ, đề án, dự án, công trình quan trọng giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045, đã phân rõ cơ quan chủ trì, cơ quan, tổ chức đảng phối hợp, thời gian và nguồn lực. Danh mục này được tiếp tục cập nhật đến thời điểm tổ chức Đại hội XIV. Nhiều nhiệm vụ được phân định thực hiện ngay và thường xuyên, hoặc hoàn thành ngay trong những tháng cuối của nhiệm kỳ Đại hội XIII.

Trao đổi với chúng tôi, nhiều cán bộ, đảng viên ở cơ sở cho rằng, cách làm này sẽ khắc phục hiện tượng ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo chỉ dựa trên những nhận định, phán đoán mang tính chủ quan, áp đặt từ “phòng họp” của một số cấp ủy, tổ chức đảng, hạn chế tình trạng đã diễn ra lâu nay là nghị quyết thường nêu chung chung, đại khái, không rõ trách nhiệm và nguồn lực thực thi.

Đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XIV của Đảng có trọng trách xác định tư duy, tầm nhìn, những quyết sách chiến lược phát triển đất nước và của mỗi địa phương trong thời kỳ mới. Nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trước hết là nâng cao chất lượng dự thảo các văn kiện đại hội đảng bộ từng cấp, có đủ cơ sở chính trị và khoa học, phản ánh đúng quy luật vận động của thực tiễn, đáp ứng yêu cầu phát triển, là thực hành lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Do đó mà lãnh đạo phải dân chủ, thiết thực, cụ thể và toàn diện. Phải tránh cách lãnh đạo đại khái, phiến diện, chung chung”.

(Còn nữa)

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn: https://nhandan.vn/bai-2-kien-tri-no-luc-doi-moi-va-tu-duy-but-pha-post912258.html