Có một Tây Hồ 360 độ
Đến với Thủ đô Hà Nội, bên cạnh những bước chân dạo quanh Phố cổ rêu phong và nhịp sống trăm năm nơi phố thị, du khách khó lòng bỏ qua Tây Hồ, vùng đất hội tụ vẻ đẹp non nước hữu tình giữa lòng thành phố.
Ẩn trong không gian mênh mang gió nước ấy là những lớp trầm tích văn hóa lâu đời, những dấu ấn truyền thống Việt vẫn được gìn giữ nguyên vẹn qua thời gian. Tại đây, du khách có thể ghé thăm chùa Trấn Quốc cổ kính soi bóng xuống mặt hồ, phủ Tây Hồ linh thiêng, hay những làng nghề xưa như làng đào Nhật Tân, làng xôi Phú Thượng,... những nơi đã tồn tại hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm, góp phần làm nên chiều sâu văn hóa của mảnh đất Tây Hồ.
Để hỗ trợ du khách có một cái nhìn toàn diện, lựa chọn được những điểm đến mong muốn, phường Tây Hồ đã áp dụng công nghệ số hóa tạo ra các “bản đồ di sản”. Cụ thể, từ năm 2023, phường Tây Hồ (trước đây là quận Tây Hồ) đã triển khai thực hiện Đề án “Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu nền tảng (số hóa) phục vụ công tác bảo tồn văn hóa, quản lý di tích và phát triển du lịch quận Tây Hồ”, nhằm đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý và phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn, đồng thời thông tin nhanh nhất tới người dân và du khách về văn hóa du lịch quận Tây Hồ.
“Tây Hồ 360” không chỉ là một trang thông tin đơn thuần, mà còn được coi là một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo, nhằm đáp ứng đầy đủ nhu cầu thông tin về du lịch và văn hóa của cả người dân địa phương và du khách. Một vài những ứng dụng nổi bật của sản phẩm này như số hóa di tích lịch sử và văn hóa, ứng dụng công nghệ tiên tiến thực tế ảo và thực tế ảo tăng cường VR360, trang web này giúp số hóa các di tích lịch sử, lễ hội và điểm đến thương mại, dịch vụ, du lịch, mang lại trải nghiệm độc đáo cho người dùng.
Lấy ví dụ, một du khách lần đầu đến hồ Tây có thể mở bản đồ di sản số và lựa chọn “hành trình tâm linh”, đưa họ qua chùa Trấn Quốc, phủ Tây Hồ, đền Kim Liên với các thuyết minh ngắn gọn về lịch sử và kiến trúc. Nếu yêu thích di sản làng nghề, họ có thể chọn tuyến “làng ven hồ” để khám phá nghề trồng đào Nhật Tân, trồng quất Quảng Bá hay nghề làng Nghi Tàm xưa. Việc tùy chọn hành trình như vậy không chỉ giúp du khách chủ động hơn mà còn tạo cảm giác khám phá sâu hơn, kết nối cá nhân với vùng đất đang trải nghiệm.
Một điểm mạnh khác của bản đồ di sản số là khả năng liên kết thông tin du lịch dịch vụ, lễ hội theo thời gian thực. Khi du khách chọn một điểm đến trên bản đồ, hệ thống có thể gợi ý thêm giờ mở cửa, sự kiện sắp diễn ra, không gian ẩm thực xung quanh hoặc các sản phẩm du lịch đặc trưng. Điều này giúp nâng cao chất lượng chuyến đi và kéo dài thời gian lưu trú của du khách. Với hồ Tây, nơi có nhiều lễ hội như Lễ hội Phủ Tây Hồ, Lễ rước Mẫu hay các sự kiện đường phố ven hồ, việc cập nhật thông tin trực tuyến còn giúp kiểm soát lượng khách, giảm quá tải tại các điểm tâm linh vào giờ cao điểm.
Đặc biệt, bản đồ di sản số còn giúp nâng cao thương hiệu Tây Hồ trên môi trường số, lĩnh vực quyết định sự cạnh tranh của các điểm đến du lịch. Khi mỗi di sản có một “hồ sơ số” gồm hình ảnh, video, câu chuyện, bản đồ vị trí và các gợi ý trải nghiệm, hồ Tây sẽ trở thành một “thư viện văn hóa mở” để du khách quốc tế tiếp cận dễ dàng. Việc này phù hợp với chiến lược phát triển du lịch thông minh mà Hà Nội đang triển khai, trong đó nhấn mạnh vai trò của chuyển đổi số để tăng năng lực cạnh tranh và thu hút khách quốc tế.
Phát huy tiềm năng của Tây Hồ
Phường Tây Hồ với diện tích tự nhiên rộng rãi, trong đó hồ Tây chiếm hơn 526ha được ví như “lá phổi xanh” của Thủ đô, hội tụ hàng chục di tích được xếp hạng các cấp, trong đó nổi bật như chùa Trấn Quốc, phủ Tây Hồ, đình Yên Phụ, đền Quán Thánh cùng nhiều làng cổ và di sản phi vật thể gắn với lịch sử vùng đất Thăng Long. Điều này khiến quá trình kiểm kê, đánh giá tình trạng di tích, theo dõi hoạt động tu bổ hoặc xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn. Một bản đồ di sản số sẽ giúp tập hợp tất cả thông tin này trên một nền tảng duy nhất: vị trí di tích, lịch sử hình thành, ảnh tư liệu, bản vẽ kỹ thuật, dữ liệu khảo cổ, hiện trạng và mức độ bảo tồn.
Trên thực tế, nhiều địa phương trong nước đã triển khai các mô hình quản lý di sản bằng công nghệ số và ghi nhận hiệu quả rõ rệt. Chẳng hạn, hệ thống quản lý di sản của Huế cho phép tra cứu thông tin di tích theo thời gian thực, hỗ trợ các lực lượng chức năng phát hiện sớm nguy cơ xuống cấp. Những kết quả này cho thấy, việc số hóa di sản không chỉ là xu hướng mà đã trở thành yêu cầu mang tính chiến lược. Khi áp dụng vào Tây Hồ, nơi có mật độ di tích dày đặc và biến động đô thị nhanh bản đồ di sản số sẽ góp phần quan trọng trong việc theo dõi hiện trạng từng điểm, cung cấp dữ liệu trực quan phục vụ các quyết định quy hoạch và bảo tồn.
Một lợi ích lớn khác của bản đồ di sản số là khả năng kết nối giữa cơ quan quản lý và cộng đồng. Người dân sinh sống quanh khu vực Tây Hồ, đặc biệt là tại những cụm dân cư có di tích có thể thông báo kịp thời các dấu hiệu xuống cấp, thay đổi bất thường hoặc nhu cầu tu sửa thông qua nền tảng số. Điều này không chỉ giảm gánh nặng cho các đơn vị chuyên môn mà còn giúp tăng cường trách nhiệm của cộng đồng với di sản sống quanh mình. Những kinh nghiệm tương tự đã được ghi nhận tại nhiều thành phố châu Á, nơi ứng dụng di sản số giúp huy động lực lượng tình nguyện viên, người dân địa phương giám sát và cập nhật thông tin thường xuyên. Với hồ Tây, mô hình này hoàn toàn khả thi vì cộng đồng cư dân ven hồ gắn bó chặt chẽ với các hoạt động văn hóa, tín ngưỡng tại địa phương.
Như trong một hội thảo khoa học đánh giá về tiềm năng của Tây Hồ, TS Lê Thị Thu Hương (Trường Đại học Thủ đô Hà Nội) cho rằng, để phát triển và xây dựng hồ Tây thành tâm điểm trong quy hoạch, cần phải hiểu được lịch sử, văn hóa của khu vực này, làm từ gốc là khôi phục, bảo tồn và phục dựng các di tích lịch sử văn hóa ven hồ Tây và vùng phụ cận; phát triển các lễ hội truyền thống; các làng nghề truyền thống; xây dựng các không gian văn hóa…
Để làm được điều này cần chiến lược và các giải pháp đồng bộ, huy động nguồn lực và sự vào cuộc của các cấp, các ngành và đặc biệt là người dân địa phương vùng ven, người dân quận Tây Hồ - chủ nhân trực tiếp của các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể trong không gian lịch sử văn hóa hồ Tây.
Trong thời gian sắp tới, để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng phường Tây Hồ trở thành trung tâm văn hóa, dịch vụ, du lịch tầm vóc, định hình khu vực hồ Tây là vùng động lực phát triển mới của Thủ đô, tập trung triển khai các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Việc áp dụng “bản đồ di sản số” không chỉ hỗ trợ quản lý hiện trạng, mà còn giúp cơ quan chức năng chủ động hơn trong công tác quy hoạch. Nhờ hệ thống dữ liệu đồng bộ, các chuyên gia có thể đánh giá mức độ tương tác giữa di sản với môi trường sống, giao thông, kinh tế du lịch để đưa ra phương án phù hợp. Chẳng hạn, việc xác định rõ bán kính bảo vệ các di tích của chùa Trấn Quốc, phủ Tây Hồ sẽ giúp thành phố hạn chế tình trạng xây dựng công trình quy mô lớn, ảnh hưởng đến cảnh quan văn hóa. Từ đó, bản đồ di sản số không chỉ là công cụ quản lý mà còn là nền tảng để hoạch định chiến lược bảo tồn lâu dài.
Nguồn: https://baophapluat.vn/ban-do-di-san-thong-minh-giu-hon-tay-ho-trong-thoi-dai-so.html
Bình luận (0)