Bảo đảm quản lý, tuyển dụng viên chức thực chất, hiệu quả

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Phạm Thắng

Tránh lợi dụng, hình thức hóa phương thức tuyển dụng

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) cho rằng, dự thảo Luật Viên chức đã thể hiện bước đổi mới trong quản lý, sử dụng đội ngũ viên chức, phù hợp với yêu cầu cải cách chế độ công vụ, công chức, viên chức và xu thế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập, khắc phục nhiều hạn chế so với luật hiện hành. Tuy nhiên, một số quy định cần nghiên cứu kỹ hơn như cơ chế tiếp nhận chuyên gia, người tài năng từ khu vực ngoài công lập; cần có tiêu chí minh bạch, tránh lợi dụng để tuyển dụng người nhà hoặc hình thức hóa.

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Về tuyển dụng viên chức, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà cho rằng, dự thảo Luật đã có nhiều điểm mới quan trọng, trong đó, việc bãi bỏ chế độ tập sự, mở rộng đối tượng tiếp nhận vào làm viên chức là cơ chế mở để mời gọi nhân lực chất lượng cao, các chuyên gia, nhà khoa học hoặc người có kinh nghiệm dày dặn từ khu vực ngoài công lập, có thể bổ sung khoảng trống về năng lực quản lý, kỹ năng chuyên môn mà khu vực công còn hạn chế thông qua hợp đồng, thậm chí cả với người nước ngoài.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi, cần quy định rõ về khái niệm và cơ chế chuyển công tác đối với công chức, viên chức và người đang công tác trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị khi chuyển sang làm viên chức, nhằm minh bạch hóa thủ tục, bảo đảm liên thông nhân sự giữa các khu vực trong hệ thống chính trị. Nghiên cứu mở rộng cơ chế tự chủ tuyển dụng cho các đơn vị sự nghiệp công lập có khả năng tự chủ tài chính toàn diện song song với cơ chế hậu kiểm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm đảm bảo tính minh bạch và tránh tiêu cực.

Về hình thức tiếp nhận nhân lực chất lượng cao, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị, cần quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩn, tiêu chí và quy trình thẩm định để tránh lợi dụng, đảm bảo công bằng, khách quan.

ĐBQH Vương Thị Hương (Tuyên Quang) cũng đề nghị nghiên cứu bỏ quy định riêng về hình thức “tiếp nhận” trong tuyển dụng viên chức và tích hợp nội dung này vào hình thức “xét tuyển”. Theo đó, đối với các trường hợp đặc biệt như chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng, hoặc người đang hợp đồng làm công việc chuyên môn, nghiệp vụ trong đơn vị sự nghiệp công lập, việc tuyển dụng có thể thực hiện thông qua cơ chế xét tuyển đặc cách trên cơ sở tiêu chí, điều kiện cụ thể do Chính phủ quy định chi tiết.

Minh bạch trong đánh giá, quản lý và phát triển đội ngũ viên chức

Về đánh giá viên chức tại Điều 24, ĐBQH Lê Thanh Hoàn (Thanh Hóa) đề nghị, để việc đánh giá, xếp loại chất lượng viên chức thực chất, hiệu quả, tránh tình trạng cảm tính, chung chung cần bổ sung cơ chế đánh giá đa chiều cho một số lĩnh vực đặc thù; xây dựng Bộ chỉ số khung do Chính phủ ban hành. Đối với Quy chế cần phải xác định rõ sản phẩm cụ thể gắn với từng vị trí việc làm, có tiêu chí rõ ràng, minh bạch, định lượng được, xác định được tỷ lệ % mức độ hoàn thành công việc gắn với đạo đức nghề nghiệp, tinh thần trách nhiệm, mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp phù hợp với tính chất, đặc điểm, đặc thù của ngành, lĩnh vực.

Khoản 1 Điều 25 quy định 4 mức xếp loại chất lượng viên chức, gồm: hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; hoàn thành tốt nhiệm vụ; hoàn thành nhiệm vụ; và không hoàn thành nhiệm vụ. Tuy nhiên, tại điểm c khoản 2 Điều 25 lại quy định rằng: cấp có thẩm quyền được “xem xét, bố trí vào vị trí việc làm phù hợp ở trình độ thấp hơn hoặc cho thôi việc đối với trường hợp không hoàn thành nhiệm vụ hoặc không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ”.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Theo đại biểu, việc bổ sung cụm từ “không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ” là chưa thật sự hợp lý và chưa có cơ sở pháp lý rõ ràng.

Trong hệ thống đánh giá, xếp loại chất lượng viên chức được quy định ở khoản 1 Điều 25 không có mức nào là “không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ” mà chỉ có “không hoàn thành nhiệm vụ”. Do đó, nếu quy định thêm cụm từ này trong cùng một điều luật sẽ tạo ra sự mâu thuẫn nội tại, khiến quá trình áp dụng và xác định căn cứ xử lý gặp khó khăn.

Khoản 2, Điều 25 quy định: kết quả đánh giá, xếp loại chất lượng định kỳ hoặc hằng năm là căn cứ để cấp có thẩm quyền quyết định công tác đào tạo, quy hoạch, bổ nhiệm, khen thưởng, cho thôi việc. Đại biểu Vương Thị Hương cho rằng, nếu quy định tiêu chí “không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ” nhưng không định nghĩa rõ ràng, không có tiêu chí lượng hóa cụ thể sẽ thiếu căn cứ để triển khai trong thực tế, có thể dẫn đến việc áp dụng tùy tiện, thiếu minh bạch, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của viên chức, dễ dẫn đến khiếu nại, khiếu kiện, gây khó khăn cho công tác quản lý nhân sự. Vì vậy, đại biểu đề nghị bỏ cụm từ “không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ” tại điểm c khoản 2 Điều 25 dự thảo Luật.

Tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình nêu rõ, Bộ sẽ rà soát, chỉnh lý bảo đảm nguyên tắc tạo điều kiện tối đa cho viên chức trong hoạt động nghề nghiệp; đồng thời bảo đảm tính minh bạch, không để tình trạng xung đột lợi ích và trục lợi chính sách. Bộ Nội vụ cũng sẽ rà soát, chỉnh lý để quy định nguyên tắc, thẩm quyền đánh giá viên chức bảo đảm thường xuyên, liên tục, đa chiều dựa trên kết quả, chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của người dân; ứng dụng công nghệ số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về viên chức bảo đảm công khai, minh bạch trong đánh giá, quản lý và phát triển đội ngũ viên chức.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/bao-dam-quan-ly-tuyen-dung-vien-chuc-thuc-chat-hieu-qua-10395535.html