Siết chặt cơ chế kiểm soát, ngăn ngừa tình trạng “chân trong, chân ngoài” của viên chức

Theo các đại biểu Quốc hội, song song với việc mở rộng quyền của viên chức trong ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp và hoạt động kinh doanh, cần siết chặt các quy định về cơ chế kiểm soát, phòng chống tham nhũng, ngăn ngừa tình trạng “chân trong chân ngoài”, tránh xung đột lợi ích.

Sáng 13/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Luật Viên chức (sửa đổi).

Quyền của viên chức về ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp và hoạt động kinh doanh (Điều 13) là nội dung nhận được sự quan tâm và thảo luận sôi nổi của các đại biểu Quốc hội tại hội trường.

Điểm b Khoản 1 Điều 13 dự thảo Luật quy định cho phép viên chức được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, hợp tác xã, bệnh viện, cơ sở giáo dục, tổ chức nghiên cứu khoa học ngoài công lập, trừ trường hợp pháp luật về phòng, chống tham nhũng hoặc pháp luật chuyên ngành có quy định khác.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách thành phố Hải Phòng) nhận định, đây là quy định mở đối với viên chức, tạo cơ hội cho viên chức khai thác và phát huy năng lực, khuyến khích sử dụng năng lực của mỗi cá nhân để đóng góp cho xã hội, tận dụng chất xám và trình độ chuyên môn của đội ngũ viên chức trong khu vực tư nhân.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách thành phố Hải Phòng) phát biểu. (Ảnh: DUY LINH)

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, song song với việc mở rộng quyền này cần siết chặt các quy định về cơ chế kiểm soát, phòng chống tham nhũng. Bởi vì, quy định này có thể tiềm ẩn một số nguy cơ như sự xung đột lợi ích giữa vị trí công tác trong khu vực công và khu vực tư, đặc biệt là khi viên chức là người giữ chức vụ quản lý của cả 2 đơn vị trong và ngoài công lập hoạt động cùng một lĩnh vực) dẫn tới sự lợi dụng chức vụ trong khu vực công để trục lợi cho đơn vị mình quản lý ở khu vực tư.

Vì vậy, theo đại biểu, cần có quy định không cho phép viên chức quản lý tham gia quản lý, điều hành các cơ sở kinh doanh, hoạt động tư nhân thuộc cùng lĩnh vực đang công tác; quy định cơ chế kê khai, minh bạch, giám sát và giải trình hoạt động góp vốn, tham gia quản lý của viên chức tại khu vực tư, đặc biệt là đối với viên chức quản lý.

Chung quan điểm, đại biểu Cao Thị Xuân (Đoàn Thanh Hóa) cho rằng đây là những quy định nhằm tận dụng năng lực, kinh nghiệm chuyên môn trong hoạt động nghề nghiệp của viên chức để đóng góp cho xã hội, đặc biệt là các công việc đòi hỏi chuyên môn cao trong lĩnh vực y tế, giáo dục, đồng thời, tăng thu nhập chính đáng cho viên chức.

Đại biểu Cao Thị Xuân (Đoàn Thanh Hóa). (Ảnh: Quốc hội)

Bày tỏ tán thành với cách sửa đổi như dự thảo Luật, song đại biểu cho hay, nếu so sánh với luật hiện hành, dự thảo Luật đã mở rộng quyền, cụ thể hơn các quyền nhưng dường như lại thiếu đi sự chặt chẽ trong việc bảo đảm nguyên tắc là phải hoàn thành mọi nhiệm vụ, trách nhiệm của một viên chức Nhà nước trước khi tham gia các công việc bên ngoài.

“Nói cách khác nếu không có cơ chế giám sát chặt chẽ thì có thể dẫn đến hệ lụy đó là nhiệm vụ chính lại trở thành phụ, chất lượng dịch vụ công cơ bản thiết yếu không được bảo đảm…”, đại biểu bày tỏ.

Trên cơ sở đó, nữ đại biểu Đoàn Thanh Hóa đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát kỹ lưỡng để bổ sung các quy định nhằm tránh được các rủi ro như trên và nếu cần thiết thì giao Chính phủ quy định chi tiết để có thể có thêm thời gian tính toán cho các biện pháp được xây dựng bảo đảm tính khả thi, hiệu lực, hiệu quả trong quản lý đội ngũ viên chức.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) đánh giá, dự thảo Luật đã định danh, xác lập nguyên tắc quản lý và cấu trúc quyền-nghĩa vụ của viên chức theo hướng hiện đại, tiếp cận quản trị công mới.

Dự thảo quy định việc “phân cấp, phân quyền, bảo đảm quyền tự chủ toàn diện của đơn vị sự nghiệp công lập gắn với trách nhiệm của người đứng đầu”. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bổ sung thêm nội dung “thiết lập cơ chế kiểm soát xung đột lợi ích và cơ chế bảo vệ viên chức dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung”.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh). (Ảnh: DUY LINH)

“Đây là yêu cầu quan trọng để bảo đảm tính an toàn pháp lý cho đội ngũ thực thi, khuyến khích đổi mới sáng tạo nhưng vẫn đặt trong khuôn khổ kiểm soát quyền lực công”, đại biểu nhấn mạnh.

Về những việc viên chức không được làm (Điều 10), đại biểu Nguyễn Tâm Hùng chỉ ra hiện dự thảo Luật chưa làm rõ phạm vi cấm tham gia hoạt động kinh doanh. Trên cơ sở đó, đại biểu đề nghị làm rõ rằng viên chức không được đầu tư, góp vốn, điều hành hoặc bảo lãnh cho doanh nghiệp, tổ chức có cùng lĩnh vực chuyên môn với đơn vị mình.

“Việc mở rộng phạm vi cấm như vậy nhằm phòng ngừa tình trạng 'chân trong chân ngoài', tránh xung đột lợi ích, nhất là trong lĩnh vực y tế, giáo dục, nghiên cứu khoa học - nơi ranh giới giữa công vụ và lợi ích tư nhân dễ bị lẫn lộn”, đại biểu nêu ý kiến.

Về kỷ luật viên chức (Điều 34), đại biểu Tâm Hùng nêu rõ, dự thảo Luật mới chỉ quy định hình thức kỷ luật cá nhân mà chưa xác lập trách nhiệm liên đới của người đứng đầu. Do đó, đại biểu kiến nghị bổ sung khoản quy định “người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập phải chịu trách nhiệm liên đới nếu để xảy ra vi phạm có hệ thống hoặc bao che, dung túng hành vi sai phạm”. Cơ chế này theo đại biểu, thể hiện rõ nguyên tắc kiểm soát quyền lực, nâng cao tính liêm chính trong quản lý công vụ.

Nguồn: https://baolamdong.vn/siet-chat-co-che-kiem-soat-ngan-ngua-tinh-trang-chan-trong-chan-ngoai-cua-vien-chuc-402508.html