Bảo đảm thi hành án nghiêm túc, công bằng và nhân văn

Thảo luận các dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) và Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú tại Tổ 2, các ĐBQH thành phố Hồ Chí Minh nhất trí, cần khắc phục những bất cập, chồng chéo trong quy định hiện hành, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, minh bạch, khả thi hơn và nâng cao hiệu quả quản lý, bảo đảm thi hành án nghiêm túc, công bằng và nhân văn.

Toàn cảnh phiên họp tổ của Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Quang Khánh

"Chìa khoá" bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật

Các ĐBQH đồng tình cao với sự cần thiết sửa đổi và bổ sung Luật Thi hành án hình sự và Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú. ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng nhấn mạnh, thi hành án hình sự không chỉ là cụ thể hóa các bản án hình sự đã có hiệu lực mà còn là cầu nối cuối cùng trong quá trình tư pháp hình sự.

Việc thi hành án hiệu quả, nhân văn và tuân thủ pháp luật là "chìa khoá" để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, giữ vững ổn định trật tự, an toàn xã hội; đồng thời, thực hiện mục đích giáo dục, cải tạo người phạm tội, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng, trở thành công dân có ích khi tái hòa nhập cộng đồng; bảo đảm các quyền, lợi ích hợp pháp của người chấp hành án, bảo vệ các nạn nhân và xã hội.

ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (TP Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Góp ý về nguyên tắc thi hành án hình sự tại Điều 4 dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị bổ sung cụm từ “tính kịp thời, công bằng, minh bạch”. Theo đó, sửa khoản 1 Điều 4 theo hướng: “Tuân thủ Hiến pháp, pháp luật, bảo đảm tính kịp thời, công bằng, minh bạch trong thi hành án, bảo đảm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân và nạn nhân (nếu có)”.

Đại biểu cũng đề nghị sửa khoản 4 Điều 4 dự thảo Luật theo hướng: “Kết hợp hài hòa giữa việc cưỡng chế, trừng trị với giáo dục cải tạo trong thi hành án; việc áp dụng biện pháp cưỡng chế phải dựa trên nguyên tắc tôn trọng danh dự, nhân phẩm và không vượt quá giới hạn cần thiết; áp dụng biện pháp giáo dục cải tạo trên cơ sở tính chất, mức độ phạm tội, độ tuổi, sức khoẻ, giới tính, trình độ học vấn và các đặc điểm nhân thân khác của người chấp hành án".

Đề xuất bổ sung quy định về “buồng tạm giữ của công an đặc khu”

Về dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, các đại biểu có bản thống nhất với việc mở rộng phạm vi điều chỉnh theo hướng bổ sung biện pháp “cấm đi khỏi nơi cư trú” như một trong những biện pháp ngăn chặn được áp dụng khá phổ biến trong hoạt động tố tụng hình sự.

ĐBQH Vũ Huy Khánh nhất trí việc quy định rõ hơn, rành mạch hơn trách nhiệm của UBND cấp xã trong việc chỉ đạo giám sát, quản lý đối với người bị áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú và rành mạch trách nhiệm cụ thể của cơ quan công an cấp xã trong việc trực tiếp giúp Chủ tịch UBND cấp xã thực hiện biện pháp này.

ĐBQH Vũ Huy Khánh (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Về hệ thống tổ chức cơ quan giam giữ (Điều 8, 9 dự thảo Luật), đại biểu Vũ Huy Khánh cho biết, thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, nhiều huyện đảo trước đây không còn công an cấp huyện nên cũng không còn cơ quan điều tra cấp huyện và không còn tổ chức nhà tạm giữ để thực hiện việc giam giữ.

Theo đại biểu, trong đất liền, cơ quan công an được tổ chức ở hai cấp là cơ quan công an cấp tỉnh và cấp xã, trong đó, cơ quan công an cấp xã được tăng thẩm quyền trong hoạt động tố tụng, bố trí thêm điều tra viên trung cấp và trong nhiều trường hợp, Trưởng Công an cấp xã và Phó trưởng Công an cấp xã có những thẩm quyền như Phó Thủ trưởng cơ quan điều tra của công an cấp tỉnh đó là quyền khởi tố và bắt tạm giữ.

Cho rằng, trong mô hình tổ chức hiện nay không thấy có sự hiện diện của cơ sở phục vụ cho việc tạm giữ ở cấp xã, đại biểu Vũ Huy Khánh đề nghị bổ sung vào khoản 1, Điều 9 quy định về “buồng tạm giữ của công an đặc khu” để đáp ứng yêu cầu hoạt động tố tụng và phù hợp với điều kiện thực tế xa đất liền.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị bỏ cụm từ “vùng sâu, vùng xa” tại khoản 1 Điều 9 dự thảo Luật (quy định về buồng tạm giữ của đồn biên phòng) với lý do nhằm bảo đảm đồng bộ với Bộ luật Tố tụng hình sự, trong đó Ban Chỉ huy Biên phòng cửa khẩu cảng có thẩm quyền tiến hành một số hoạt động điều tra và tạm giữ người nhưng lại chưa được tổ chức buồng tạm giữ. Việc bỏ cụm từ này sẽ khắc phục bất cập hiện nay.

ĐBQH Dương Ngọc Hải (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Về phân loại và quản lý giam giữ (Điều 17 dự thảo Luật), đại biểu Dương Ngọc Hải đề nghị thay đổi thuật ngữ “thường xuyên” trong “người thường xuyên vi phạm nội quy” thành “nhiều lần” để thống nhất với thuật ngữ được sử dụng trong các bộ luật về tố tụng. Đại biểu cũng đề nghị bỏ cụm từ “do điều kiện thực tế” trong quy định về giam giữ riêng, vì cụm từ này rất khó hiểu và khó áp dụng trong thực tiễn.

Về thực hiện trích xuất người bị tạm giữ, người bị tạm giam (Điều 21 dự thảo Luật), đại biểu Dương Ngọc Hải cho rằng, việc quy định cơ sở giam giữ bàn giao người cho cơ quan có nhiệm vụ áp giải, sau đó cơ quan áp giải bàn giao cho người có thẩm quyền ra lệnh trích xuất là chưa hợp lý. Người có thẩm quyền ra lệnh trích xuất như lãnh đạo Tòa án, Viện kiểm sát không có đủ điều kiện, lực lượng, công cụ, phương tiện để quản lý người bị tạm giữ tạm giam. Do vậy, đại biểu Dương Ngọc Hải đề nghị sửa đổi theo hướng: yêu cầu cơ quan và người có trách nhiệm áp tải phải phối hợp với người có thẩm quyền ra lệnh trích xuất để quản lý người bị tạm giữ tạm giam.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/bao-dam-thi-hanh-an-nghiem-tuc-cong-bang-va-nhan-van-10394317.html