Cánh đồng tri thức trong kỷ nguyên nông nghiệp số

Không chỉ dựa vào kinh nghiệm, nông nghiệp Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên tri thức, nơi khoa học - công nghệ - sáng tạo trở thành động lực tăng trưởng mới. Ngày hôm nay, nông nghiệp không còn chỉ là câu chuyện "làm đất trồng cây thu hoạch" như nhiều thế hệ trước. Một nền nông nghiệp mới đang hình thành nền nông nghiệp của tri thức, nơi từng hạt giống được theo dõi bằng dữ liệu lớn, từng cánh đồng được vận hành bởi cảm biến IoT, từng trang trại được quản lý bằng trí tuệ nhân tạo và những chuỗi giá trị được kết nối xuyên lục địa. Và thông điệp của hành trình này chính là:

Người nông dân Việt Nam không chỉ cày cấy ngoài đồng; họ là những nhà vận hành công nghệ, làm chủ tri thức để tạo ra nông sản chất lượng cao, đủ sức cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Trong nhiều thập kỷ, nông nghiệp Việt Nam chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, thời tiết và sức lao động thuần tuý. Nhưng bước vào kỷ nguyên mới, một cuộc chuyển đổi toàn diện đang diễn ra.

Trong nhiều thập kỷ, nông nghiệp Việt Nam chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, thời tiết và sức lao động thuần tuý. Nhưng bước vào kỷ nguyên mới, một cuộc chuyển đổi số toàn diện đang diễn ra.

Sản xuất nông nghiệp giờ đây tuân theo các tiêu chuẩn quốc tế như GlobalGAP, Organic; quy trình canh tác được tự động hóa và giám sát bằng cảm biến. Đất – nước - dinh dưỡng được phân tích bằng khoa học hiện đại, còn mọi sản phẩm đều có thể truy xuất nguồn gốc bằng QR code hay blockchain.

Ông Trần Công Thắng - Viện trưởng viện chiến lược chính sách Nông nghiệp và Môi trường: "Trong giai đoạn tới và có thể bắt đầu từ đây rồi công nghệ dữ liệu rất là quan trọng. Công nghệ dữ liệu nó giúp chúng ta thay đổi toàn bộ hệ thống từ hệ thống canh tác đến hệ thống quản trị đến cả hệ thống về kiểm soát".

Khoa học trở thành "đầu kéo" giúp nông nghiệp tăng tốc. Từ chọn tạo giống, công nghệ sinh học… đến tự động hóa trang trại, xây dựng hệ thống quản trị dữ liệu; các nhà khoa học đang đưa trí tuệ nhân tạo vào chẩn đoán sâu bệnh, tối ưu năng suất và giảm rủi ro cho sản xuất.

PGS. TS Đặng Văn Đông - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu rau quả Viện khoa học Nông nghiệp Việt Nam: "Chính những khoa công nghệ đã thay đổi được cục diện phát triển nông nghiệp chúng ta. Ở đây, thay đổi đó là gì? Đó là giống mới. Một loạt các cái giống mới rau hoa quả đã được đưa vào sản xuất. Một loạt các cái công nghệ đã được ứng dụng trong sản xuất khắp mọi biển đất nước. Ngoài cái bộ dống mà phù hợp rồi, thì chúng tôi đã nghiên cứu một loạt các cái quy trình công nghệ. Ví dụ như đây là một cái quy trình công nghệ, ứng dụng công nghệ cao trong cái việc sản xuất lan hồ điệp này".

Ông Bùi Quang Phát - Phó GĐ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Ninh: "Phải khẳng định rằng chuyển đối số và ứng dụng khoa học công nghệ là khâu then chốt để phát triển nền nông nghiệp của tỉnh Bắc Ninh. Đặc biệt, trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh gây gắt như hiện nay, đất dai, nguồn lao động cũng hạn chế. Do vậy, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đối số trong lĩnh vực nông nghiệp thực sự rất là cần thiết. Trong thời gian qua, ngành nông nghiệp tỉnh Bắc Ninh đã triển khai nhiều hoạt động, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đối số, và đặc biệt là phát triển nhiều sản phẩm OCOP".

Trong dòng chảy của Cách mạng Công nghiệp 4.0, nông nghiệp Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ. Từ những cánh đồng thuần tuý lao động … đến những mô hình sản xuất dựa trên trí thức, dữ liệu và công nghệ.

TS Nguyễn Văn Long - Vụ trưởng vụ Khoa học công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường: "Chúng ta có rất nhiều các mô hình đã và đang sử dụng rất là thành công. Tôi lấy ví dụ trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật, thì đã có các mô hình công nghệ cao để sản xuất ra lúa, rồi các mô hình sản xuất mía đường của công ty Agris tại Tây Ninh, hoặc là dừa tại Biến Tre. Rồi cả hoa ngay tại thành phố Hà Nội, chúng ta cũng hiểu, hoặc là dứa ngay trong nông trường lầu giao của Ninh Bình, chúng ta cũng thấy rất là rõ".

Giữa dòng chảy chuyển đổi mạnh mẽ của nông nghiệp Việt Nam, Tập đoàn TH là doanh nghiệp tiên phong đưa tư duy "dữ liệu là tài nguyên" vào sản xuất, đặt nền móng cho "nông nghiệp tri thức". Khi nông nghiệp kết hợp công nghệ cao, khoa học quản trị và kinh tế xanh, dữ liệu trở thành nền tảng để tạo ra sản phẩm lớn, chất lượng cao và bền vững.

Tại TH, từ trồng trọt đến chăn nuôi, khi có dữ liệu, có thể kiểm soát toàn bộ quy trình sản xuất. Và chính dữ liệu đã làm nên điều tưởng chừng giản dị mà vô cùng lớn lao: Tạo ra dòng sữa tươi ngon, đặt nền móng cho cuộc cách mạng sữa tươi của Việt Nam.

Chỉ sau hơn một thập kỷ, TH trở thành doanh nghiệp tiên phong trong kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, không chỉ góp phần nâng cao vị thế của ngành sữa Việt Nam, mà còn tạo dựng niềm tin mới về sản phẩm thật, giá trị thật và con người thật.

Từ nền tảng ấy, TH đã đưa thương hiệu Việt ra thế giới với chuỗi dự án nông nghiệp công nghệ cao, hình thành mạng lưới sản xuất, chế biến và phân phối thực phẩm sạch quy mô quốc gia tại Liên bang Nga. Đây là lần đầu tiên Việt Nam xuất khẩu mô hình quản trị nông nghiệp công nghệ cao.

Trong bức tranh nông nghiệp tri thức Việt Nam, TH cho thấy: Khi doanh nghiệp có tư duy khoa học, tư duy dữ liệu và tư duy quản trị hiện đại, khi đặt lợi ích của doanh nghiệp trong lợi ích chung của quốc gia và của cộng đồng thì chúng ta mới có thể cùng nhau kiến tạo một nền nông nghiệp hiện đại, xanh, bền vững và có sức cạnh tranh toàn cầu.

Theo TS Nguyễn Văn Long - Vụ trưởng vụ Khoa học công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường: "Trong trận nuôi thú y, chúng ta đã thấy công nghệ ứng dụng cao trong ví dụ là sữa, công ty sữa TH tại vùng miền Trung. Nó nắng, gió, vì thế tôi nghĩ là không thể nào nuôi bỏ sữa. Nhưng người ta đã sử dụng công nghệ cao để đem lại kết quả rất là tốt. Và trong lĩnh vực thủy sản cũng tương tự như vậy. Trong lĩnh vực lâm nghiệp, hiện nay có rất nhiều mô hình đã và đang triển khai một cách có hiệu quả. Do đó đã thúc đẩy việc phát triển các sản phẩm lâm nghiệp không chỉ phục vụ cho 100 triệu dân trong nước, mà đã xuất khẩu trên 100 quốc gia và vùng lãnh thổ".

Những góc nhìn khoa học, những nhân vật tiêu biểu trong và ngoài nước… góp phần khẳng định rằng nông nghiệp tri thức không còn là tương lai xa xôi, mà đang hiện diện rõ rệt trên đồng ruộng Việt Nam Một nền nông nghiệp tri thức – nơi nông dân tri thức, doanh nghiệp tri thức và khoa học tri thức cùng tạo nên vị thế mới cho nông sản Việt Nam trên bản đồ thế giới.

Nguồn: https://vtv.vn/canh-dong-tri-thuc-trong-ky-nguyen-nong-nghiep-so-100251218072226606.htm