Để hệ sinh thái OCOP TP.HCM hiện đại, bứt phá

Với 1.006 sản phẩm OCOP, TP.HCM đặt mục tiêu nâng chất, định vị lại và hướng tới dòng quà tặng 4-5 sao, đáp ứng nhu cầu du khách trong nước và quốc tế.

Sau sáp nhập, TP.HCM bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ không chỉ về không gian phát triển mà cả hệ sinh thái sản phẩm đặc trưng địa phương. Trong bối cảnh ấy, chương trình OCOP được xem như “tấm hộ chiếu” để nông sản, sản phẩm làng nghề và quà tặng đặc trưng của thành phố hiện diện rõ hơn trên bản đồ giá trị quốc gia. Với 1.006 sản phẩm đã được công nhận, nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước, TP.HCM vẫn còn dư địa lớn để bứt phá, đặc biệt khi thị trường du lịch nội địa và quốc tế đang tăng trưởng trở lại.

Báo Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) về tiềm năng, hướng đi và những “nút chặn” cần tháo gỡ trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại, Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Ảnh: Lê Bình.

Định vị lại hệ sinh thái OCOP sau sáp nhập

Trước tiên, ông đánh giá như thế nào về các sản phẩm OCOP TP.HCM cũng như tiềm năng của địa phương, nhất là sau sáp nhập?

Có thể nói, 'OCOP TP.HCM - Hội nhập và phát triển' là sự kiện lần đầu tiên TP.HCM sau khi sáp nhập, nhằm xúc tiến và quảng bá kết nối thương hiệu cho sản phẩm OCOP của thành phố, cũng như của cả nước. Sau 7 năm triển khai chương trình OCOP và sau sáp nhập, hiện nay số lượng sản phẩm OCOP của TP.HCM tương đối lớn, với 1.006 sản phẩm và cũng rất đa dạng. TP.HCM nằm trong top 5 địa phương có số lượng sản phẩm OCOP lớn nhất cả nước. Chúng tôi thấy có những sản phẩm của các làng nghề như nghề gốm sứ của Bình Dương, làng nghề về thủy sản của Bà Rịa - Vũng Tàu hoặc làng nghề về cây kiểng, cá kiểng của TP.HCM.

Tuy nhiên, mặc dù số lượng lớn nhưng chúng ta thấy hầu hết các sản phẩm mới ở mức 3 - 4 sao và chưa có sản phẩm 5 sao. Đây những điểm cần định vị lại  nhóm sản phẩm OCOP trong thời gian tới. Chúng ta thấy rằng, các sản phẩm hầu hết các chủ thể, các doanh nghiệp đều nhỏ và quy mô hạn chế khiến việc sản xuất không thể thực hiện đại trà.

Theo ông, đâu là định hướng quan trọng nhất để TP.HCM có thể nâng cấp mẫu mã, bao bì và đa dạng hóa hệ sinh thái sản phẩm OCOP, nhằm đáp ứng đúng nhu cầu trong nước và quốc tế?

Trên cơ sở định vị những sản phẩm OCOP thành những sản phẩm. Thông thường, đối với khách du lịch quốc tế, hầu hết họ mua sắm những sản phẩm mang tính quà tặng lưu niệm, còn đối với khách du lịch trong nước thì hướng tới sản phẩm ẩm thực.

Khi định vị được những cái nhóm phân khúc đó, chúng ta xác định được và tạo ra được những mẫu mã, hình thức bao gói phù hợp. TP.HCM cần hỗ trợ cho các chủ thể nên thay đổi những mẫu mã bao bì. Thực tế, hiện nay các mẫu mã sản phẩm OCOP đã được cải thiện nhưng nhìn chung lượng thông tin và hình ảnh trên đó chưa thể hiện được câu chuyện về nguồn gốc, trình bày cũng chưa tạo được sự ấn tượng.

Đặc biệt, nếu chúng ta hướng tới khách du lịch quốc tế thì các mẫu mã phải thân thiện với môi trường. Đối với khách du lịch trong nước thì cần làm sao cho phù hợp về số lượng, cũng như kích thước cho người ta có thể vận chuyển được thuận tiện. TP.HCM cũng cần mở rộng các hệ sinh thái, các sản phẩm OCOP vì hiện nay địa phương cũng có rất nhiều ngành nghề khác nhau… Tuy nhiên, trên thực tế hầu hết những sản phẩm còn khá đơn giản. Tôi lấy ví dụ như các loại khô như cá khô, mực…vẫn chỉ là những sản phẩm đơn thuần truyền thống.

TP.HCM có nhiều sản phẩm OCOP 4 sao, phù hợp để làm quà tặng. Ảnh: Lê Bình.

Trên thực tế, với sản phẩm OCOP tương tự tại các địa phương khác, họ tẩm ướp thêm các loại gia vị, tạo thành những sản phẩm có thể tiêu dùng ngay được. Điều này phù hợp với nhiều đối tượng, nhất là giới trẻ. Những sản phẩm với mẫu mã, bao bì bắt mắt, tiện lợi thì đây là điểm mà có lẽ mà sản phẩm OCOP TP.HCM còn thiếu vắng. 

Nâng chuẩn quà tặng và khai mở kênh số để chinh phục du khách

Ông đánh giá yếu tố nào là then chốt để TP.HCM xây dựng được thương hiệu và câu chuyện đủ mạnh cho các sản phẩm OCOP, đáp ứng đúng nhu cầu của du khách trong nước và quốc tế?

Theo tôi, TP.HCM cần tập trung vào xây dựng thương hiệu và câu chuyện sau các sản phẩm đó. Ví dụ như Bình Dương có những làng nghề về gốm sứ và làng nghề sơn mài rất là đặc sắc. Tuy nhiên, chúng ta cần định vị nhóm sản phẩm này để nó trở thành sản phẩm OCOP 4 - 5 sao. TP.HCM cần hỗ trợ cho các chủ thể nâng cao chất lượng sản phẩm, hướng tới những sản phẩm OCOP quà tặng. Trên thực tế thì thị trường TP.HCM có nhiều nhu cầu và dư địa rất lớn.

Chúng ta thấy là TP.HCM sau khi sáp nhập rất đa dạng về các sản phẩm du lịch về lịch sử như địa đạo Củ Chi hay du lịch biển của Vũng Tàu, du lịch sinh thái của Bình Dương… thì đây là những nhóm khách hàng chúng ta hướng tới.

Về chuyển đổi số, theo ông các chủ thể OCOP tại TP.HCM cần làm gì để tạo dựng hình ảnh và vận hành hiệu quả kênh bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử hiện nay?

Trong bối cảnh hiện nay, việc chuyển đổi số đang diễn ra rất mạnh mẽ. Đây thực sự là xu thế mới. Chúng ta không chỉ chuyển đổi số như một phương thức, mà phải chuyển đổi số nhằm thay đổi tư duy của các chủ thể. Đầu tiên là định vị trong xúc tiến thương mại trên các nền tảng thương mại điện tử, đặc biệt là nền tảng mạng xã hội.

Mặc dù, trong thời gian vừa qua, nhiều cơ quan như Sở Công thương, Viện Nghiên cứu chính sách TP.HCM… cũng đã hỗ trợ cho việc nâng cao năng lực chuyển đổi số cho các nhà bán hàng. Tuy nhiên, chúng ta cần đẩy mạnh hơn nữa, tạo ra năng lực để mỗi chủ thể có thể mở được một kênh bán hàng. Qua đó, tạo ra những video clip, những nội dung để tự nó kể về câu chuyện về sản phẩm, về nguồn gốc xuất xứ… Từ đó, người tiêu dùng sẽ quan tâm hiểu rõ hơn về sản phẩm, an tâm hơn và quyết định đến việc tiêu thụ tốt hơn.

Các sản phẩm OCOP TP.HCM cần được quảng bá hơn nữa tại các sự kiện giao thương, kết nối và trên nền tảng mạng xã hội, thương mại điện tử. Ảnh: Lê Bình.

Việc chúng ta nâng cao năng lực chuyển đổi số giúp cho người tiêu dùng có thể dễ dàng truy xuất được nguồn gốc đúng với sản phẩm, thương hiệu đó và quy trình đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Chúng tôi cũng rất mong muốn UBND TP chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục tổ chức những sự kiện kết nối giao thương đối với sản phẩm OCOP và phát triển những kênh thương mại phù hợp với xu thế hiện nay để sản phẩm ngày càng lan tỏa.

Xin cảm ơn ông!

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/de-he-sinh-thai-ocop-tphcm-hien-dai-but-pha-d787686.html