Cây trám đen giúp nhiều hộ dân Hà Tĩnh thoát nghèo

Huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh (cũ) là một trong những “thủ phủ” của cây trám đen, với diện tích tập trung ở các xã Kim Hoa, xã Sơn Giang, xã Hương Sơn, xã Tứ Mỹ.… Tại đây, trám không chỉ gắn bó lâu đời với đời sống người dân mà giờ còn mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Gia đình ông Nguyễn Văn Chinh (xã Hương Sơn) hiện có 8 gốc trám đen cổ thụ. Mỗi năm, bình quân mỗi cây cho gần 1 tạ quả, mang lại tổng thu nhập khoảng 35 triệu đồng. “Ngày trước, người ta trồng trám để lấy gỗ là chính, nhưng giờ quả trám lại trở thành đặc sản. Cây vừa cho bóng mát, vừa mang lại tiền, mà hầu như không phải đầu tư hay chăm sóc nhiều,” ông Chinh chia sẻ.

Với ông Chinh và nhiều hộ dân khác, vụ thu hoạch trám mỗi năm là “mùa gặt” quan trọng, giúp họ có thêm khoản tiền trang trải sinh hoạt, lo cho con cái học hành. Nhiều gia đình trước đây khó khăn, nay đã có của ăn của để nhờ những gốc trám lâu năm.

Người dân trèo lên cây để thu hoạch trám.

Tại xã Kim Hoa, trám đen cũng được trồng phổ biến, với hơn 400 gốc rải rác trong các vườn hộ. Gia đình ông Lê Văn Kỉnh (58 tuổi, trú xã Kim Hoa) mỗi năm thu hơn 10 triệu đồng từ vài gốc trám. “Không mất công chăm sóc, đến mùa lại có người vào mua tận vườn, nên cây trám thực sự là nguồn thu quý giá cho gia đình,” ông Kỉnh cho hay.

Gia đình ông Trần Văn Hạnh (54 tuổi, trú xã Sơn Giang) cũng trồng hai gốc trám đen hàng chục năm tuổi. Năm nay, trám được mùa, thương lái trả tới 14 triệu đồng cho hai gốc trám mà gia đình không cần thu hái. “Nếu so với nhiều loại cây khác thì trám cho thu nhập đều đặn, lại ít rủi ro, nên rất phù hợp với những hộ ở vùng đồi núi. Hiện tiểu thương đã cọc tiền, gia đình không cần thu hái mà họ tự động đến để thu hoạch” ông Hạnh nói.

Người thợ thu hái trám chia sẻ, việc thu hoạch loài quả này cũng mang nét đặc trưng riêng. Người hái thường phải trèo lên các cây lớn, sau đó dùng cây tre hoặc nứa dài khoảng 10m, gắn liềm ở đầu để cắt từng chùm quả. Từ trên cao, họ phải quan sát kỹ, lách qua những tán lá để tìm những chùm trám đen ẩn mình phía sau. Quả trám có hình thoi, khi chín vỏ tím sẫm, cùi vàng, hạt nhọn hai đầu, nhân trắng ngần.

Người trồng trám đen cũng chia sẻ, với gốc càng lâu năm lại càng sai quả và có độ bùi, thơm khi chế biến. Với nhiều người, đây giống như là ‘của để dành’ khi cây vừa tạo bóng mát, vừa mang giá trị kinh tế trong khi đó không mất chi phí chăm bón, công sức.

Quả trám đen được nhiều người săn lùng để mua.

Vì thị trường trám đen tiêu thụ rất tốt nên nhiều hộ dân ở huyện Hương Sơn cũng bắt đầu nhân rộng, trồng mới xung quanh vườn để tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo.

Hiện, giá trám đen trên thị trường dao động từ 90.000 – 120.000 đồng/kg. Với sản lượng ổn định, mỗi cây trám trưởng thành có thể mang lại từ vài triệu đến chục triệu đồng mỗi năm.

“Từ những gốc trám từng trồng để tạo bóng mát, lấy gỗ nay loại cây này đã trở thành nguồn sống cho nhiều gia đình. Dù không phải là loại cây chủ lực nhưng trám đen là loại đặc sản góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế của địa phương”, một lãnh đạo UBND xã Sơn Giang, tỉnh Hà Tĩnh cho biết.