Chặng đường gầy dựng nền tảng phát triển kinh tế

Trước khi hợp nhất, kinh tế tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng (cũ) đều có những bước tiến ấn tượng. Qua đó hứa hẹn nhiệm kỳ tới thành phố Đà Nẵng mới sẽ trở thành cực tăng trưởng của Việt Nam, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.

Đà Nẵng được định hướng phát triển theo hướng đô thị sinh thái, hiện đại, thông minh, mang tầm quốc tế và có bản sắc riêng. Ảnh: QUỐC TUẤN

“

Sự cộng hưởng của Quảng Nam - Đà Nẵng không chỉ đến từ việc liên kết các nguồn lực sẵn có, mà còn nhờ vào các cơ chế đặc thù, vượt trội vốn được áp dụng cho địa bàn thành phố Đà Nẵng (cũ) giờ đây sẽ được mở rộng cho cả địa bàn thành phố mới. Điều này tạo nên lợi thế cạnh tranh lớn của thành phố trên bản đồ phát triển vùng trong chặng đường sắp tới.

(PGS-TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ).

“Điểm sáng” phát triển của vùng

Cả thành phố Đà Nẵng (cũ) và tỉnh Quảng Nam (cũ) đều nằm trong Vùng Kinh tế trọng điểm miền Trung. Trong khoảng 15 năm trước khi hợp nhất, cả hai địa phương đều có chuyển động lớn, tạo ra những dấu ấn nổi bật để từng bước khẳng định vai trò trụ cột trong thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực miền Trung.

Bên cạnh Đà Nẵng đã tự cân đối ngân sách từ sớm, giai đoạn này chứng kiến sự vươn lên mạnh mẽ của Quảng Nam để tự cân đối ngân sách và có điều tiết về Trung ương (từ năm 2017).

Giai đoạn 2011 - 2015 tiềm lực, quy mô nền kinh tế của Quảng Nam bắt đầu gia tăng đáng kể. Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) giai đoạn này tăng bình quân gần 11,5%/năm.

Chỉ riêng Khu kinh tế mở Chu Lai trong giai đoạn này đã có 55 dự án được cấp phép với tổng số vốn đăng ký hơn 1 tỷ USD. Các doanh nghiệp đang hoạt động trong Khu kinh tế mở Chu Lai đã tạo ra hơn 12.000 vị trí việc làm mới, đóng góp bình quân trên 60% tổng thu ngân sách hằng năm trên địa bàn tỉnh.

Khu kinh tế mở Chu Lai vận hành hiệu quả tạo ra nguồn thu ngân sách lớn cho tỉnh Quảng Nam (cũ), góp phần quan trọng giúp địa phương tự cân đối được ngân sách. Ảnh: QUỐC TUẤN

Với thành phố Đà Nẵng (cũ), giai đoạn 2016 - 2020 ghi dấu ấn lớn khi Đà Nẵng có được Nghị quyết số 43-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Quyết định số 339/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội thành phố đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 làm nền tảng.

Theo đó, Đà Nẵng được định hướng phát triển theo hướng đô thị sinh thái, hiện đại, thông minh, mang tầm quốc tế và có bản sắc riêng, tập trung phát triển 3 trụ cột chính: Du lịch; công nghiệp công nghệ cao; kinh tế biển.

Giai đoạn 2015 - 2020, Đà Nẵng đã thu hút hơn 77.000 tỷ đồng vốn đầu tư trong nước, gần 1,4 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài, số lượng doanh nghiệp trên địa bàn tăng hơn 2 lần và gấp 3 lần số vốn so với thời điểm năm 2015.

Tiếp đó, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của thành phố được xác định là một trong 3 nhiệm vụ đột phá của Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Đà Nẵng nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Thông qua việc triển khai nhiều giải pháp lớn, mang tính chiến lược, kinh tế thành phố từng bước phục hồi và là một trong những địa phương có sự tăng trưởng khá nhanh sau đại dịch Covid-19.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực

Sau gần 30 năm chia tách, kinh tế của cả Quảng Nam và Đà Nẵng đều có diễn biến tích cực.

Bên cạnh khu vực dịch vụ đóng vai trò chủ đạo, thời gian gần đây Đà Nẵng có bước tiến triển lớn ở lĩnh vực kinh tế số. Ảnh: XUÂN SƠN

Cơ cấu quy mô nền kinh tế Đà Nẵng (cũ) đến năm 2025 có sự dịch chuyển nhẹ theo hướng mở rộng khu vực dịch vụ (từ 66,4% năm 2021 lên hơn 70% năm 2024); thu hẹp quy mô của hai lĩnh vực công nghiệp - xây dựng và nông - lâm nghiệp - thủy sản.

Trong khi, cơ cấu kinh tế Quảng Nam dàn trải hơn với việc khu vực nông - lâm nghiệp - thủy sản chiếm khoảng 12,9%; công nghiệp và xây dựng chiếm 34,9%; dịch vụ chiếm 34,5%; thuế sản phẩm trừ trợ cấp chiếm 17,7%.

Tựu chung, cơ cấu kinh tế thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2021 - 2024 tiếp tục chuyển dịch theo hướng dịch vụ - công nghiệp - nông nghiệp. Trong đó, năm 2024 tỷ trọng các ngành dịch vụ - công nghiệp - nông nghiệp của thành phố tương ứng lần lượt là 54,42%, 25,40% và 7,32%.

Điểm sáng của Quảng Nam là tỷ trọng khu vực nông - lâm - ngư nghiệp giảm mạnh từ hơn 48% (năm 2000) xuống còn khoảng 13% (năm 2024). Khu vực dịch vụ và công nghiệp - xây dựng đều có sự tăng trưởng ấn tượng, song hành dẫn dắt tăng trưởng kinh tế địa phương, đưa Quảng Nam từ chỗ là một trong những địa phương khó khăn nhất cả nước vào năm 1997 vào nhóm các tỉnh, thành phố có điều tiết ngân sách về Trung ương.

Đặc biệt, với thành phố Đà Nẵng (cũ), bên cạnh việc khu vực dịch vụ đóng vai trò chủ đạo, tạo dựng được thương hiệu một thành phố đáng sống thì cũng chứng kiến sự vươn mình của lĩnh vực kinh tế số trong thời gian gần đây.

Ông Nguyễn Thanh Hồng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thông tin, kinh tế số chiếm tỷ trọng 24% GRDP thành phố năm 2024, sớm vượt chỉ tiêu đề ra là đạt 20% vào năm 2025.

Ước tính năm 2025, tổng doanh thu toàn ngành công nghệ thông tin, bưu chính viễn thông (công nghệ số) của thành phố Đà Nẵng mới sẽ đạt 43.600 tỷ đồng; kim ngạch xuất khẩu phần mềm đạt khoảng 185 triệu USD.

Sở Tài chính Đà Nẵng cho biết, trong những tháng đầu năm 2025 và kể từ sau hợp nhất, thành phố Đà Nẵng tiếp tục duy trì đà tăng trưởng kinh tế. Các yếu tố nguồn lực đóng góp vào tăng trưởng chủ yếu theo chiều rộng, phụ thuộc nhiều vào vốn đầu tư phát triển.

Điểm tích cực là theo cơ cấu kinh tế các thành phần, kinh tế ngoài nhà nước và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang chiếm tỷ trọng tăng dần. Trong ảnh: Một góc sân golf trong khu phức hợp nghỉ dưỡng Nam Hội An (dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài). Ảnh: QUỐC TUẤN

Theo cơ cấu kinh tế 3 khu vực, các ngành dịch vụ có đóng góp chủ đạo cho tăng trưởng kinh tế.

Điểm tích cực là theo cơ cấu kinh tế các thành phần, kinh tế ngoài nhà nước và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang chiếm tỷ trọng tăng dần, thể hiện vai trò ngày càng quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế của thành phố.

Theo đánh giá chung từ các chuyên gia, trong thời gian chia tách, Quảng Nam và Đà Nẵng đều đã khẳng định được nhiều điều, hoàn thành tốt sứ mệnh của mình. Và việc hợp nhất hai địa phương là quyết sách đúng đắn để đưa thành phố Đà Nẵng mới bứt phá mạnh mẽ.

PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ nhận định, lợi thế lớn khi Đà Nẵng - Quảng Nam hợp nhất chính là quy mô và khả năng tích hợp nguồn lực.

Với tổng diện tích và dân số vượt trội, khu vực này hội tụ đầy đủ các yếu tố: núi, biển, đồng bằng, duyên hải; kho tàng dồi dào nguồn lực phát triển như cảng biển, sân bay, tài nguyên du lịch và không gian công nghiệp, đô thị…

“Sự cộng hưởng của Quảng Nam - Đà Nẵng không chỉ đến từ việc liên kết các nguồn lực sẵn có, mà còn nhờ vào các cơ chế đặc thù, vượt trội vốn được áp dụng cho địa bàn thành phố Đà Nẵng (cũ) giờ đây sẽ được mở rộng cho cả địa bàn thành phố mới. Điều này tạo nên lợi thế cạnh tranh lớn của thành phố trên bản đồ phát triển vùng trong chặng đường sắp tới”, PGS.TS Trần Đình Thiên nói.

Nguồn: https://baodanang.vn/chang-duong-gay-dung-nen-tang-phat-trien-kinh-te-3302863.html